Saltar al conteníu

Grifu

De Wikipedia
Grifu
Información
Conexones Mitoloxía griega
[editar datos en Wikidata]
Grifu heráldicu vixilando'l castiellu d'Haar, Holanda
Grifu nel escudu de West Pomeranian Voivodeship en Polonia
Bandera del reximentu Utti Jaeger del exércitu finés, onde apaez un "opinicus"

El grifu[1] (del griegu: γρύφων, grýphōn, o γρύπων, grýpōn, n'arcaicu γρύψ, grýps, qu'agarra) ye una criatura mitolóxica, amiestuu de lleón y d'aigla. El lleón yera consideráu tradicionalmente'l rei de les besties y l'aigla'l rei de los páxaros, asina que'l grifu yera encamentáu como una creatura especialmente maxestuosa y brengosa. Los grifos yeren conocíos por guardar grandes ayalgues. Los grifos apecieron en casi tolos bestiarios mediavales y yeren mui populares como figures heráldiques na Edá Media.

El grifu ye un ser mitolóxicu qu'amiesta carauterístiques físiques del lleón y del aigla. Presenta la tiesta y les ales d'un aigla y el cuerpu, les pates traseres y la cola del lleón. Les estremidaes delanteres son garres d'aigla, tratándose del "opinicus" si éstes son pates de lleón, según la tradición heráldica inglesa. Tien oreyes llargues, de lleón pero acabes na punta como una pluma. De xemes en cuando, pue apaecer con oreyes de caballu, tratándose entós d'un híbridu ente grifu y yegua nomáu hipogrifu.

Les primeres referencies orales que s'alcuentren sobre esti ser mitolóxicu proceden del Oriente Mediu, apaeciendo en grabaos y pintures de la zona. Alcuéntrense tamién representaciones d'amiestos ente lleones y páxaros dataes nel 3300 a.E. n'Exiptu.

Por embargu, la primera representación de grifos como tal son los frescos del sieglu XV a.E. nel Salón del Tronu del Palaciu de Knossos, de la Edá del Bronce, restauraos por Sir Arthur Evans, pa siguir siendo una tema decorativa en tol arte griegu arcáicu y clásicu. Na Grecia Clásica, los grifos van proceder del país de los hiperbóreos, domesticáu pol dios Apolo pa usalu como montura y guardián de la crátera del vinu sagráu de Dionisiu.

Ye un animal principal pa la mitoloxía persa, onde se lu consideraba "proteutor de la bruxería del mal y de la calumnia secreta"[2]. Ye importante esta referencia porque identificarase con esta figura a Alexandru Magnu, que se citará nes supuestes cartes medievales del Preste Xuan al emperador de Roma:

"sabei tamién que na nuestra tierra ñaz el mar d'Aragne y que tien un cursu mui violentu y fai oles espantibles y que dengún home ye quien a crucialu menos nosotros, por muncho que se faiga, porque nos facemos tresportar polos nuestros grifos, como lo ficiera Alexandru cuando foi a conquistar el Castiellu Encantáu"[3].

Mientres la Edá Media, el grifu fue citáu na mayor parte de los bestiarios, pero afrontándolu a una gran bayura de símbolos: dende ser la imaxe del demoniu, al representar la fuercia cruel d'ún ser de naturaleza híbrida que perdiera la franqueza del aigla y la nobleza del lleón; hasta ser símbolu de Xesucristu, al amiestar la naturaleza terrestre del lleón y aeria del aigla, como esti axuntaba la naturaleza terrenal del home y la divina de Dios. Lo que ta claro ye l'usu del grifu como símbolu de fuercia y, como consecuencia, púnxose en valor como figura heráldica n'escudos nobiliarios y municipales y, tamién, como artículu mercantil: comerciábense coles sos garres (cuernos d'antílope) y los sos güevos (en realidá, d'avestruz), porque teníen propiedaes medicinales, pudiendo les plumes devolver la vista a los ciegos.

Los descubrimientos xeográficos de la Edá Moderna, amás de los avances nos estudios de taxonomía animal, ficieron que se llegara a la conclusión de que los grifos nun esistieron, más que nel imaxinariu mitolóxicu, nel sieglu XIX. Anguaño ta xeneralizada la idea de la folclorista Adrienne Mayor, onde desplica la identificación del grifu colos restos de Protoceratops alcontraos nes mines d'oru d'Altái[4].

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: grifu
  2. Neva, Elena. "Central Asian Jewelry and their Symbols in Ancient Time Archiváu 2009-06-18 en Wayback Machine" Kunstpedia; citando a Pugachenkova, G. (1959) "Grifon v drevnem iskusstve central'noi Azii." Sovetskya Arheologia, 2 páxs. 70, 83
  3. Crespí, Enric. Personajes y temas del Graal, Barcelona, 2002, páxs. 232-234, na estaya "Grifo"
  4. Adrienne Mayor, Archeology Magazine, November–December 1994, pp 53–59; Mayor, The First Fossil Hunters, 2000.