Felipe d'Edimburgu

Felipe d'Edimburgu
presidente Asociación Médica Canadiense, Canadá (es) 1959 - 1960 miembru del Conseyu Priváu del Reinu Xuníu Miembru de la cámara de los Lords valor desconocíu Consorte del Reino Unido (es)
Vida
Nacimientu	Corfú, 10 de xunu de 1921[1]
Nacionalidá	Reinu Xuníu  (1947 - [2]
Residencia	Palaciu de Buckingham Castiellu de Windsor castiellu de Balmoral Sandringham House Palacio de Holyrood (es) Clarence House
Llingua materna	inglés
Muerte	Castiellu de Windsor[3], 9 d'abril de 2021[3] (99 años)
Sepultura	Capilla memorial de Jorge VI del Reino Unido (es)
Causa de la muerte	senilidad (es) [4]
Familia
Padre	Andrés de Grecia
Madre	Alicia de Grecia
Casáu con	Sabela II del Reinu Xuníu (1947 – m. 2021)[5]
Fíos/es	Carlos III[6] Ana del Reinu Xuníu[6] Andrés de York[6] Eduardo de Edimburgo (es) [6]
Hermanos/es	Margarita de Grecia (es) Teodora de Grecia y Dinamarca (es) Cecilia de Grecia y Dinamarca Sofía de Grecia y Dinamarca (es)
Pueblu	Casa Mountbatten (es) familia real griega (es)
Estudios
Estudios	Gordonstoun (es) 1939) Cheam School (en) (1928 - Schule Schloss Salem (en) (1933 - Britannia Royal Naval College (en) (1939 - 1939)
Llingües falaes	inglés[7] francés[7] alemán[7]
Oficiu	xugador de polu, oficial, consorte, oficial naval, aristócrata
Emplegadores	Universidá d'Oxford
Premios	ver Gran Cruz de la Lexón d'Honor Medaya del 2500 aniversariu de la fundación del Imperiu Persa Gran Cruz de la Orde de Carlos III Gran Cruz de la Orde de la Torre y la Espada [8] Gran Cruz de la Orde Militar de Cristu [8] Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria Gran Cruz de la Orde del Méritu de la República de Polonia Livingstone Medal Orde del Salvador Honorary Fellow of the Zoological Society of London Melchett Medal Caballeru de la Gran Cruz de la Orde al Méritu de la República Italiana Gran Cruz de la Orden Militar de Avis [8] Gran Gordón de la Suprema Orde del Crisantemu Gran Collar de la Orde del Infante Don Enrique [8] Orde de la Rosa Blanca de Finlandia Gran Cruz de la Orden del Cóndor de los Andes Cruz de guerra 1939-1945 Orde del Elefante  (1947) [9] Gran Cruz con Collar de la Orden de San Olaf  (1952) [10] Finnish Olympic Cross of Merit, First Class  (1952) [11] honorary Fellow of the Royal College of Surgeons  (1953) [12] Real Orde de los Serafines  (1954) Gran Cruz, clas especial, del Méritu de La República Federal d'Alemaña  (29 setiembre 1958) Medalla Albert  (1963) Honorary Companion of the Order of Australia  (13 xunu 1988) [13] President's Medal  (2000) Real Cadena Victoriana  (2007) Freedom of the Royal Borough of Greenwich  (12 marzu 2012) [14] Orde de Nueva Zelanda  (4 xunu 2012) [15] Caballero de la Orden de Australia  (26 xineru 2015) [16] Caballeru de la Gran Cruz de la Real Orde Victoriana  (2017)
Miembru de	Royal Society Royal Microscopical Society (mul) Sociedá Real de Canadá
Serviciu militar
Cuerpu militar	Royal Navy Exércitu Británicu Royal Marines (es)
Graduación	field marshal (es) Admiral of the Fleet (es) Mariscal de la Real Fuerza Aérea británica (es) Captain General Royal Marines (en)
Lluchó en	Segunda Guerra Mundial
Creencies
Relixón	anglicanismu cristianismu ortodoxu cristianismu
IMDb	nm0697611

El príncipe Felipe, duque d'Edimburgu, nacíu como Felipe de Grecia y Dinamarca^[17] (10 de xunu de 1921, Corfú – 9 d'abril de 2021, Castiellu de Windsor), foi'l consorte de la reina Sabela II del Reinu Xuníu. Nació príncipe de Grecia y Dinamarca al ser fíu d'Andrés de Grecia y Dinamarca y d'Alicia de Battenberg. Ostenta amás los títulos de conde de Merioneth, barón Greenwich, caballeru de la Insigne Orde de la Jarretera, Orde del Cardu caballeru de la Perantigua y Nobilísima Orde del Cardu, gran maestre de la Orde del Imperiu Británicu y de la Gran Loxa Xunida d'Inglaterra.

En 1947, casóse cola princesa Isabel, fía y heredera del rei Xurde VI del Reinu Xuníu. La viéspora de la so boda Xurde VI nomar duque d'Edimburgu, conde de Merioneth y barón Greenwich, otorgándo-y el tratamientu d'Alteza Real. En 1957, Felipe foi nomáu príncipe del Reinu Xuníu pola reina Sabela II.

Amás de los sos deberes reales, el duque d'Edimburgu ye patrocinador de munches organizaciones, ente elles los Premios Duque d'Edimburgu y el Fondu Mundial pa la Naturaleza. Amás ye rector de la Universidá de Cambridge y dir de la Universidá d'Edimburgu (la so fía Ana relevó-y nesti últimu cargu en 2011). En concretu, dedicóse a intentar que la humanidá tome conciencia de la so rellación col mediu ambiente desque visitó les islles Sandwich del Sur en 1956. Publicó escritos y realizáu charres sobre temes del mediu ambiente a lo llargo de más de mediu sieglu.

En 2011, con motivu del noventa cumpleaños del duque, la so esposa la reina concedió-y un títulu que venía ostentando ella dende 1964, el de lord gran almirante del Reinu Xuníu, en pagu a los sos seis décades como consorte xunto a ella.^[18]

El duque, quien hasta cumplir los noventa y seis años caltenía una nutrida axenda protocolaria, decidió menguar les sos actividaes hasta la seronda de 2017, momentu a partir del cual retiróse definitivamente, en parte por cuenta de que, según él mesmu confirmaba, yá empezaba a falla-y la memoria.

Nació'l 10 de xunu de 1921 na villa Mon Repos en Corfú, una islla griega del mar Xónicu. El so padre foi'l príncipe Andrés de Grecia y Dinamarca, el cuartu fíu del rei Jorge I de Grecia y de la gran duquesa Olga de Rusia (Olga Konstantínova Románova) nieta del zar Nicolás I de Rusia. La so madre yera la princesa Alicia de Battenberg, fía mayor de Luis de Battenberg, primer marqués de Milford Haven y de la so esposa, la princesa Victoria de Hesse-Darmstadt, fía mayor del gran duque Lluis IV de Hesse-Darmstadt y de la so primer esposa, la princesa Alicia del Reinu Xuníu (fía de la reina Victoria del Reinu Xuníu) y hermana de la última zarina de Rusia Alejandra Fiódorovna Románova.

El príncipe foi bautizáu unos díes dempués de la so nacencia na ilesia de San Jorge, en Corfú. Foi educáu en Schloss Salem n'Alemaña y en Gordonstoun, una escuela asitiada nel norte d'Escocia.

Felipe tuvo cuatro hermanes mayores, caúna de les cuales casóse con un príncipe alemán:

• Margarita de Grecia y Dinamarca (1905-1981), casada con Godofredo Germán, príncipe de Hohenlohe-Langenburg.
• Teodora de Grecia y Dinamarca (1906-1969), casada con Bertoldo Federico, margrave de Baden.
• Cecilia de Grecia y Dinamarca (1911-1937), casada con Jorge Donato, gran duque herederu de Hesse.
• Sofía de Grecia y Dinamarca (1914-2001), casada primero col príncipe Cristóbal Ernesto de Hesse-Kassel y dempués col príncipe Jorge Guillermo de Hannover.

Poco dempués de la nacencia de Felipe, el so güelu maternu, el príncipe Luis de Battenberg, entós conocíu como Luis Mountbatten, marqués de Milford Haven, morrió en Londres. Luis yera un ciudadanu británicu naturalizáu que, dempués d'una carrera na Royal Navy, arrenunciara a los sos títulos alemanes y adoptó l'apellíu Mountbatten mientres la Primer Guerra Mundial. Dempués de visitar Londres con motivu del homenaxe, Felipe y la so madre tornaron a Grecia, onde'l príncipe Andrés quedárase pa comandar una división del exércitu arreyada na Guerra greco-turca (1919-1922).^[19]

La guerra foi desmoralizante pa Grecia y los turcos llograron grandes victories. El 22 de setiembre de 1922, el tíu de Felipe, el rei Constantín I de Grecia, foi obligáu a abdicar y el nuevu gobiernu militar arrestó al príncipe Andrés, xunto con otros. El comandante del exércitu, el xeneral Georgios Hatzanestis y cinco políticos d'altu rangu fueron executaos. Creíase que la vida del príncipe Andrés taba en peligru, y Alice taba so vixilancia. N'avientu, un tribunal revolucionariu desterró al príncipe Andrés de Grecia pa tola vida.^[20] El buque de guerra británicu HMS Calypso sacupó a la familia del príncipe Andrés xunto a Felipe, quién foi lleváu pola so seguridá nun trubiecu fechu con una caxa de frutes. La familia de Felipe foi a Francia, onde s'establecieron nel suburbiu parisín de Saint-Cloud, nuna casa emprestada pola so adinerada tía, la princesa Marie Bonaparte.

Por cuenta de que Felipe dexó Grecia siendo un ñácaru nun tien una comprensión sólida de la llingua griega. En 1992, dixo que "podría entender una cierta cantidá (de vocablos)". Felipe declaró que se consideró danés y que la so familia falaba inglés, francés y alemán^[21].

Cuando Felipe tenía siete años, la so familia camudar al Reinu Xuníu. Foi educáu n'Inglaterra y Alemaña. Asesoráu pol so tíu, lord Luis Mountbatten, solicitó la nacionalidá británica y adoptó l'apellíu maternu (Battenberg —n'alemán, significa "monte (de) Batten"— pero traducíu al inglés, Mountbatten) pa sirvir na Marina Real del Reinu Xuníu, onde algamó'l grau de teniente, y asina xubir nel so camín escontra un matrimoniu noble.

Felipe foi educáu per primer vegada nuna escuela estauxunidense en París dirixida por Donald MacJannet, quien describió a Felipe como "una persona intelixente, pero siempres notablemente cortés". En 1928, foi unviáu al Reinu Xuníu p'asistir a la escuela Cheam, vivió cola so güela materna, Victoria de Hesse-Darmstadt, nel palaciu de Kensington y el so tíu, Jorge Mountbatten, segundu marqués de Milford Haven, vivió en Lynden Manor en Bray, Berkshire.^[22] Nos siguientes trés años, los sos cuatro hermanes casóse con nobles alemanes y camudáronse a Alemaña, la so madre foi internada nun manicomiu dempués de que-y diagnosticaren esquizofrenia,^[23] y el so padre camudar a un pequeñu departamentu en Montecarlu. Felipe tuvo poco contautu cola so madre pol restu de la so infancia.^[24] En 1933, foi unviáu al colexu priváu "Schule Schloss Salem" n'Alemaña, onde tenía la "ventaya d'aforrar nos gastos escolares" porque yera propiedá de la familia del so cuñáu, Bertoldo de Baden.^[25]Col ascensu del nazismu n'Alemaña, el fundador xudíu de Salem, Kurt Hahn, fuxó de la persecución y fundó "Gordonstoun School" n'Escocia. Dempués de dos años en Salem, Felipe tresferir a Gordonstoun.^[26] En 1937, la so hermana Cecilie, el so maríu Jorge Donato de Hesse-Darmstadt, los sos dos fíos pequeños y la so suegra morrieron nun accidente aereu en Oostende; Felipe, qu'entós tenía dieciséis años, asistió al funeral en Darmstadt.^[27] Al añu siguiente, el so tíu y tutor Lord Milford Haven morrió de cáncer de migollu oseu.^[28]

Dempués de dexar Gordonstoun en 1939, Felipe xunir a la Marina Real británica, graduándose al añu siguiente del Britannia Royal Naval College (meyor conocíu como Dartmouth), como'l meyor cadete de la so promoción.^[29] Mientres la Segunda Guerra Mundial, siguió sirviendo nes fuercies britániques, ente que dos de los sos cuñaos, el Príncipe Cristóbal de Hesse y Bertoldo de Baden, llucharon nel llau alemán.^[30] Foi nomáu guardiamarina en xineru de 1940. Felipe pasó cuatro meses nel acorazáu HMS Ramillies, protexendo convóis de la Fuercia Espedicionario Australiana nel Océanu Índicu, siguíu d'espediciones más curties en HMS Kent, en HMS Shropshire y en Ceilán (agora Sri Lanka).^[31]Dempués de la Guerra greco-italiana n'ochobre de 1940, foi tresferíu dende l'Océanu Índicu al acorazáu HMS Valiant, na Flota del Mediterraneu.^[32]

Ente otros combates, Felipe participó na Batalla de Creta, y foi Mentáu a los despachos pol so serviciu mientres la Batalla del Cabu Matapán,^[33] na que controlaba los reflectores de los acorazaos. Tamién foi gallardoniáu cola Cruz de Valores Griegos de Guerra. [18] Los deberes de menor gloria incluyíen avivar les calderes del barcu de tresporte de tropes RMS Empress of Russia (Empeatriz de Rusia).^[34] Foi comisionado como subteniente dempués d'una serie de cursos en Portsmouth nos que llogró la meyor calificación en cuatro de los cinco seiciones del exame de calificación.^[35] En xunu de 1942, foi designáu nel destructor de clase V y W, como'l líder de la flotilla del HMS Wallace, que participó en xeres d'escolta d'un convói na mariña este de Gran Bretaña, según na Invasión aliada de Sicilia.^[36]

Foi promovíu a teniente'l 16 de xunetu de 1942. N'ochobre del mesmu añu, convertir nel primer teniente del HMS Wallace, a los 21 años, unu de los primeros tenientes más nuevos de la Marina Real británica. Mientres la Invasión aliada de Sicilia, en xunetu de 1943, como segundu al mandu del HMS Wallace, salvó a la so nave d'un ataque d'un bombarderu nocherniegu. Escurrió un plan pa llanzar una balsa con flotadores de fumu que distraxeron con ésitu a los atacantes y dexaron que la nave escapar ensin ser notada.^[37] En 1944, foi treslladáu al nuevu destructor, HMS Whelp, onde participó en serviciu cola flota británica del Pacíficu na 27ª Flotilla Destructora.^[38]Tuvo presente na Badea de Tokiu cuando se robló'l preséu de rindición xaponesa. En xineru de 1946, Felipe tornó al Reinu Xuníu nel Whelp, y foi unviáu como instructor al HMS Royal Arthur, la Escuela de Suboficiales en Corsham, Wiltshire.^[39]

El 20 de payares de 1947, Felipe casóse cola heredera del tronu británicu, la princesa Isabel. Pa casase cola heredera al tronu, Felipe tuvo qu'arrenunciar a la so relixón (la ortodoxa griega) y a la so llealtá a Grecia. Por eso, perdió'l so títulu de "príncipe de Grecia y Dinamarca". Pa resolver esto, el día de la so boda, el que diba convertise nel so suegru, el rey Xurde VI, concedió-y el tratamientu de La so Alteza Real y nomar duque d'Edimburgu, conde de Merioneth y barón Greenwich.

En 1952, Isabel xubió al tronu y en 1957 concedió-y el títulu de "príncipe del Reinu Xuníu", y amás determinó que Felipe sería'l primer caballeru na precedencia del Reinu Xuníu. L'ascensión d'Isabel al tronu traxo a colación la tema del posible cambéu del nome de la Casa de Windsor a Mountbatten; sicasí, la reina María, al enterase de la propuesta, comunicar col primer ministru Winston Churchill, quien encamentó a la reina a caltener el nome de la casa real. El duque, agafáu, quexar en priváu: Nun soi más qu'una maldita ameba. Soi l'únicu home nel país al que nun se-y dexa da-yos el so nome a los sos fíos. Sicasí, en 1960, la reina emitió una orde que declaraba que los sos descendientes masculinos que nun llevaren el tratamientu de Alteza Real o'l títulu de príncipe llevaríen l'apellíu Mountbatten-Windsor.

Isabel dexó-y, en 1952, ser Presidente de la Comisión que tenía tenía de planiar y entamar la so ceremonia de coronación.

En 1997, el so exnuera Diana de Gales finó nun accidente automovilísticu en París mientres el duque y la Familia Real pasaben les sos vacaciones nel castiellu de Balmoral. Años dempués, Mohamed Al-Fayed, padre del noviu de Diana, acusó al duque d'entamar la muerte del so fíu y la princesa; sicasí, investigaciones de 2008 concluyeron que la supuesta combalechadura foi un accidente.

El duque d'Edimburgu foi ingresáu'l vienres 23 d'avientu de 2011 pela tarde d'urxencia, en sintiendo dolores nel pechu, y tuvo que ser sometíu pela nueche a una angioplastia pa desbloquiar una arteria coronaria. La intervención quirúrxica foi un ésitu.^[40]

El 4 de mayu de 2017, el palaciu de Buckingham anunció que pa seronda de 2017 Felipe retirar de la so vida pública, siendo efectiva dende'l 2 d'agostu del mesmu añu.^[41][42]

El 20 de xunu de 2017 foi hospitalizáu nel hospital King Edward VII como midida de prevención por sufrir una infeición,^[43] polo que nun pudo asistir a l'apertura del Parllamentu británicu y foi sustituyíu pol so fíu Carlos.^[44]

Al pie de la so esposa, la reina Sabela II del Reinu Xuníu, Felipe tien cuatro fíos: Carlos, Ana, Andrés y Eduardo. Amás, el matrimoniu tien ocho Nomenclatura de parentescu n'español nietos y cinco bisnietos.

• Carlos, príncipe de Gales (nacíu'l 14 de payares de 1948), casóse'l 29 de xunetu de 1981 con Diana Spencer (1961-1997) y divorcióse el 28 d'agostu de 1996. El 9 d'abril de 2005 casar en segundes nupcias, nuna ceremonia civil, con Camila Parker-Bowles.
  • Guillermo, duque de Cambridge (nacíu'l 21 de xunu de 1982), casóse'l 29 d'abril de 2011 con Catalina Middleton, anguaño conocida como Catalina, duquesa de Cambridge (nacida'l 9 de xineru de 1982).
    • Príncipe Xurde de Cambridge (nacíu'l 22 de xunetu de 2013).
    • Princesa Carlota de Cambridge (nacida'l 2 de mayu de 2015).
  • Príncipe Enrique de Gales (nacíu'l 15 de setiembre de 1984).
• Ana, princesa real (nacida'l 15 d'agostu de 1950), casóse'l 14 de payares de 1973 col capitán Mark Phillips (nacíu'l 22 de setiembre de 1948) y divorcióse el 28 d'abril de 1992. Casóse depués el 12 d'avientu de 1992 col vicealmirante sir Timothy Laurence (nacíu'l 1 de marzu de 1955).
  • Peter Phillips (nacíu'l 15 de payares de 1977), casóse'l 17 de mayu de 2008 con Autumn Patricia Kelly (nacida'l 3 de mayu de 1978).
    • Savannah Phillips (nacida'l 29 d'avientu de 2010).
    • Isla Phillips (nacida'l 29 de marzu de 2012).
  • Zara Phillips (nacida'l 15 de mayu de 1981), casóse'l 30 de xunetu de 2011 con Michael James Tindall (nacíu'l 18 d'ochobre de 1978).
    • Mia Tindall (nacida'l 17 de xineru de 2014).
• Andrés, duque de York (nacíu'l 19 de febreru de 1960), casóse'l 23 de xunetu de 1986 con Sarah, duquesa de York (nacida'l 15 d'ochobre de 1959) y divorcióse el 30 de mayu de 1996.
  • Princesa Beatriz de York (nacida'l 8 d'agostu de 1988).
  • Princesa Eugenia de York (nacida'l 23 de marzu de 1990).
• Eduardo, conde de Wessex (nacíu'l 10 de marzu de 1964), casóse'l 19 de xunu de 1999 con Sofía, condesa de Wessex (nacida'l 20 de xineru de 1965).
  • Lady Luisa Mountbatten-Windsor (nacida'l 8 de payares de 2003).
  • Jacobo Mountbatten-Windsor, vizconde Severn (nacíu'l 17 d'avientu de 2007).

• 10 de xunu de 1921 - 18 de marzu de 1947: La so Alteza Real el príncipe Felipe de Grecia y Dinamarca.
• 18 de marzu de 1947 - 20 de payares de 1947: Teniente Felipe Mountbatten.
• 19 de payares - 20 de payares de 1947: La so Alteza Real sir Felipe Mountbatten.
• 20 de payares de 1947 - 22 de febreru de 1957: La so Alteza Real el duque d'Edimburgu.
• 22 de febreru de 1957 - presente: La so Alteza Real el príncipe Felipe, duque d'Edimburgu.

Los sos títulos y tratamientos completos son La so Alteza Real el príncipe Felipe, duque d'Edimburgu, conde de Merioneth, barón Greenwich, real caballeru de la Nobilísima Orde de la Jarretera, caballeru estraordinariu de la Perantigua y Nobilísima Orde del Cardu, miembru de la Orde de Méritu, gran maestre y primer y principal caballeru Gran Cruz de la Excelentísima Orde del Imperiu Británicu, caballeru de la Orde d'Australia, miembru adicional de la Orde de Nueva Zelanda, compañeru estraordinariu de la Orde del Serviciu de la Reina, real xefe de la Orde de Logohu, compañeru estraordinariu de la Orde de Canadá, comendador estraordinariu de la Orde de Méritu Militar, condecoración de les Fuercies Canadienses, lord del Honorabilísmo Conseyu Priváu de La so Maxestá, conseyeru priváu del Conseyu Priváu de la Reina pa Canadá, ayudante de campu personal de La so Maxestá, lord gran almirante del Reinu Xuníu.

Amás de los sos títulos y condecoraciones britániques, el duque d'Edimburgu tien otros cincuenta condecoraciones de países estranxeros (24 europees, 11 americanes, 10 asiátiques y 5 africanes) y cincuenta y cuatro cargos militares honoríficos nel Reinu Xuníu y nos países de la Commonwealth.

1982	The Royal Romance of Charles and Diana	Stewart Granger
1993	Diana: Her True Story	Donald Douglas	Serie de TV basada na biografía d'Andrew Morton.
2006	La Reina	James Cromwell
2009	2012		Apaez cola so esposa Reina Sabela II y los sos perros na presa de Cho Ming, Tíbet.
2011	Guillermo y Kate: un romance real	Mark Penfold
2016	The Crown	Matt Smith	Serie producida por Left Bank Pictures para Netflix.

Predecesor: Isabel Bowes-Lyon	Príncipe consorte del Reinu Xuníu 1952 - 2021	Socesor: Camila de Cornualles
Predecesor: India Hicks	Llinia de Socesión al Tronu Británicu Allugamientu 507	Socesor: Bernardo, Príncipe Herederu de Baden

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Felipe d'Edimburgu.