Baxu saxón

Baxu saxón Neddersassisch, Nedersaksisch
Faláu en	Alemania
Rexón	Norte d'Alemaña y zones baxes del Rin
Falantes • Nativos: • Otros:	1.000 • 1.000 • 1.000.000
Familia	Llingües indoeuropees   Xermánicu   Xermánicu occidental    Baxu alemán     Baxu saxón
Alfabetu	Llatín
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	nds
ISO 639-3
Estensión del baxu saxón

El Baxu saxón o Baxu alemán occidental ye una parte de la llingua baxo-alemana tamién llamáu Plattdeutsch. Los falantes del baxu saxón llamen a la so llingua xeneralmente Platt.

El baxu saxón ta formáu poles siguientes variedaes llingüístiques:

Westfalianu (parte sur de Weser-Ems-Gebiet y Westfalia-Lippe sin Siegen-Wittgenstein)

Ostfalianu (parte oriental del Weser, oriental de la Baxa Saxonia y occidental de Saxonia-Anhalt)

Baxu saxón del norte (parte nortiza de la Baxa Saxonia, Hamburgu, Bremen y Schleswig-Holstein)

Dientro'l continuu dialeutal de les llingües xermániques occidentales continentales nun hai fronteres llingüístiques fuertes sinón transiciones fluídes ente les variedaes. Eso tamién aplícase a la zona de transición entre l'altoalemán, baxoalemán y el baxofráncicu. La llingüística estrema los tres grupos al traviés d'unes isogloses concretes que dacuando son discutíes.

Nel casu del baxu saxón nel este la isoglosa que fai de frontera col baxoalemán oriental ye la del plural del presente de los verbos en -(e)t na parte occidental y en -e(n) na oriental (mak(e)t versus make(n), faemos/faéis/faen). Esta isoglosa coincide na so mayoría cola frontera del antiguu país de Saxonia y les rexones que foron colonizaes y xermanizaes más tarde.

Nel sur estrémase del altu-alemán pela Benrather Linie, por exemplu llendando'l westfalianu col Ruhrgebiet o Hesse del norte.

Nel oeste llenda el baxu saxón col baxofráncicu. Dende un puntu de vista diacrónicu les variedaes del noroeste de los Países Baxos pertenecen al bloque llingüísticu baxu saxón. Sicasí, afáyase mayoritariamente una isoglosa como frontera llingüística que limita l'usu de la forma de plural baxu-saxona enn -(e)t. Los dialeutos falaos nos Países Baxos tienen por regla xeneral grandes asemeyances colos sos equivalentes na fastera alemana de la llende. La influyencia de dambes llingües estándar sobre los dialeutos fizo que la frontera política nel sieglu XX tamién se convirtiese en llingüística.

Nel norte la Linie Eckernförde-Treene-Eider fai de frontera histórica col danés y frisón del norte. Dende la edá media tardía la frontera norte del baxu saxón foi adentrándose en Schleswig.

Wictionary en baxoalemán