Arte pop

Arte pop (n'inglés, Pop art) ye un movimientu artísticu surdíu en Reinu Xuníu y Estaos Xuníos a mediaos del sieglu XX, inspiráu na estética de la vida cotidiana y los bienes de consumu de la dómina, tales como anuncio publicitarios, comic books, oxetos culturales «mundanos» y del mundu del cine. L'arte pop, como la música pop, buscaba utilizar imáxenes populares n'oposición a la elitista cultura esistente nes Belles Artes, dixebrándoles del so contestu y aisllándoles o combinándoles con otres,^[1] amás de resaltar l'aspeutu banal o kitsch de dalgún elementu cultural, de cutiu al traviés del usu de la ironía.^[1]

L'arte pop y el minimalismu son consideraos los últimos movimientos del arte moderno y polo tanto precursores del arte postmoderno, anque inclusive llégase-yos a considerar como los exemplos más tempranos d'este.^[2]

L'arte pop ye comúnmente interpretáu como una reacción a los entós dominantes ideales del Espresionismu astractu.^[3]Comoquier, l'arte pop tamién ye la continuación de ciertos aspeutos del espresionismu astractu, tal como la creencia nes posibilidaes de faer arte, sobremanera n'obres de grandes proporciones.^[3] De la mesma, l'arte pop yera una estensión como un refugo del Dadaísmu.^[3] Ente que l'arte pop y el dadaísmu esploraben los mesmos suxetos, l'arte pop reemplazaba los impulsos destructivos, satíricos y anárquicos del movimientu Dada. Ente los artistes consideraos como precursores del movimientu pop tán Marcel Duchamp, Kurt Schwitters, Man Ray, Max Ernst y Jean Arp.

El movimientu como tal surdió a mediaos de los años 1950 nel Reinu Xuníu y a finales de los años 1960 nos Estaos Xuníos.^[4] con distintos motivaciones. N'Estaos Xuníos marcó'l regresu del dibuxu del tipu Hard edge (traducíu como «dibuxu de contornes nítidos»^[5]) y del arte representacional como una respuesta de los artistes al utilizar la realidá mundana ya impersonal, la ironía y la parodia pa compensar el simbolismu personal del espresionismu astractu.^[3][6] En contraste, l'orixe na Bretaña de la post-guerra, anque tamién utilizaba la ironía y la parodia, yera más académicu y enfocábase na imaginería dinámica y paradóxica de la cultura popular d'Estaos Xuníos, que taba formada por un conxuntu de mecanismos fuertes y remanadores que taben afectando los patrones de la vida, mientres ameyoraben la prosperidá de la sociedá.^[6] L'arte pop ceo d'Inglaterra puede considerase entós como una serie d'idees alimentaes pola cultura popular d'Estaos Xuníos vista dende lloñe, ente que los artistes d'Estaos Xuníos taben comprometíos colos derechos civiles, pola participación y por protestar en contra de la Guerra de Vietnam; estos mesmu refugaben el consumismu y los valores conservadores. Munchos artistes adoptaron téuniques mecániques d'imprenta pa reflexar el mundu contemporaneu y distribuyir el so arte en masa.^[7]

La mayoría de les obres d'esti estilu son consideraes incongruentes por cuenta de que les práutiques conceptuales que xeneralmente son utilizaes faen que sían d'una difícil comprensión. El conceutu del Arte Pop nun fai tantu énfasis al arte en sí, sinón a les actitúes que la conducen.^[1]

El movimientu urbanu que constitúi l'arte pop, al contrariu que l'Espresionismu astractu, pretende xunir arte y vida por aciu l'enfriamientu de les emociones. Tien el propósitu de reflexar la superficialidá de los elementos de la cultura de mases nes sos obres, esto ye, cueye productos de consumu accesibles pa toos y representar. Con esto destácase la inexpresión y l'impersonalidá del oxetu, alloñar de cualquier tipu de suxetividá del artista.

Per otru llau, la repetición ye una carauterística qu'abonda nesti movimientu yá que nos medios de comunicación úsase como métodu tanto como pa crear iconos como p'anestesiar a la sociedá sobre problemes graves. Poro, nesti puntu de la historia del arte, l'arte yá nun asonsaña la vida, sinón que ye la vida qu'asonsaña l'arte o la imaxe.

El Grupu Independiente, fundáu en Londres en 1952, ye reconocíu como'l precursor del movimientu artísticu pop.^[4][8] Yeren un grupu de mozos pintor, escultor, arquiteutos, escritor y crítica d'arte críticu que desafiaben la visión modernista de la cultura según la perspeutiva tradicional de ver les Belles artes. Los discutinios del grupu centrar na cultura popular y l'implicación de l'apaición de dichos elementos de comerciales, películes, tires risibles, ciencia ficción y la teunoloxía. Mientres la primer xunta del Grupu independiente en 1952, el co-fundador, artista y escultor Eduardo Paolozzi presentó una llectura utilizando una serie de colaxs tituláu Bunk!, que había ensamblado mientres la so estancia en París ente 1947 y 1949.^[4][8] El material consistía n'oxetos atopaos» tales como anuncios, personaxes de tires risibles, portaes de revistes y material gráfico que representaba la cultura d'Estaos Xuníos. Una de les imáxenes utilizada en dicha presentación foi un colax de 1947 de Paolozzi tituláu I was a Rich Man's Plaything, que inclúi la primer vegada en que s'utilizó la pallabra “pop qu'apaecía nuna nube de fumu que remanecía d'un revólver.^[4][9] Dempués de dicha presentación, el grupu independiente enfocóse principalmente nel usu d'imáxenes de la cultura d'Estaos Xuníos, principalmente aquelles qu'apaecíen nos medios de comunicación masivos.^[6]

El términu arte pop foi acuñáu finalmente por John McHale en 1954 cola cuenta de describir el movimientu. Ésti foi utilizáu nos discutinios del Grupu independiente mientres la so segunda sesión realizada en 1955 y la primer apaición de dichu términu nuna publicación impresa tuvo llugar en 1956, nun artículu publicáu en Arc per parte de los miembros del Grupu Alison y Peter Smithson.^[10] sicasí'l términu xeneralmente ye acreditáu al críticu y curador británicu Lawrence Alloway, quien nun ensayu tituláu The Arts and the Mass Media (les artes y los medios masivos) de 1958 utilizó'l términu popular mass culture» (cultura popular de les mases).^[11]

Anque'l movimientu empezó a finales de 1950, l'arte pop n'Estaos Xuníos tuvo'l so mayor impulsu mientres la década de 1960. Nesi momentu, la publicidá d'Estaos Xuníos adoptara munchos elementos ya inflexones del arte moderno y funcionaben a un nivel bien sofisticáu. Arriendes d'ello, los artistes d'Estaos Xuníos teníen que buscar más fondu pa los estilos dramáticos que s'alloñen del arte de los materiales bien diseñaos ya intelixentemente comerciales; polo que los británicos consideraben a les imáxenes de la cultura popular d'Estaos Xuníos dende una perspeutiva un tanto alloñada, los sos puntos de vista correspuéndense de cutiu colo romántico y connotaciones sentimentales o humorístiques. Otra manera, los artistes d'Estaos Xuníos siendo bombardiaos a diariu cola diversidá de les imáxenes producíes en masa, producen polo xeneral un trabayu más coraxosu y agresivu. Dos pintores de gran importancia pa la creación del llinguaxe utilizáu pol pop d'Estaos Xuníos son Jasper Johns y Robert Rauschenberg. Les pintures de Rauschenberg tienen rellación colos trabayos anteriores de Kurt Schwitters y otros dadaístes, y demuestren una esmolición poles cuestiones sociales del momentu. El so métodu consistía en crear arte con materiales efímeros, colos que representaba acontecimientos d'actualidá colos que los ciudadanos d'Estaos Xuníos convivíen día ente día, lo que dotó a les sos obres d'una calidá única. El trabayu de Johns y Rauschenberg de la década de 1950 ta clasificáu como Neo-Dada, y ye visualmente distintu del clásicu Arte pop norteamericana qu'empezó na década de 1960. D'igual importancia pal arte pop ye Roy Lichtenstein. El so trabayu probablemente define la premisa básica del arte pop meyor que cualesquier otru al traviés de la parodia. Seleición de la tira risible antigua como la materia, Lichtenstein produz un duru filu, la composición precisa que los documentos, ente que les parodies d'una manera nidia. Les pintures de Lichtenstein, como les d'Andy Warhol, Tom Wesselmann y otros, comparten un venceyu direutu a la imaxe habitual de la cultura popular d'Estaos Xuníos, sinón tamién tratar la tema d'una manera impersonal, ilustrando claramente la idealización de la producción en masa. Andy Warhol ye probablemente la figura más famosa del arte pop. Warhol intentó tomar Pop más allá d'un estilu artísticu a un estilu de vida y la so obra de cutiu amuésase la falta d'afectación humana que prescinde de la ironía y la parodia de munchos de los sos compañeros.

N'España, l'arte pop acomuñar cola "nueva figuración", que surdió de la crisis del informalismo. Eduardo Regueru puede incluyise nel arte pop pol so interés pel mediu ambiente, la so crítica de la cultura de los medios qu'incorpora iconos tantu de los medios de comunicación de mases como de la historia de la pintura, según pol so despreciu polos estilos artísticos establecíos. Alfredo Alcaín pue ser consideráu unu de los artistes "pop" más auténticos d'España pol usu imáxenes populares y d'espacios vacíos nes sos composiciones. El Equipu Crónica, formáu polos artistes Manolo Valdés y Rafael Solbes en Valencia ente 1964 y 1981, tamién s'atopa na categoría del arte pop pol usu de los cómics ya imáxenes publicitaries, y la simplificación de les imáxenes y composiciones fotográfiques. El cineasta Pedro Almodóvar, quien surdió de la subcultura de la Movida madrilana de los años 1980, realizó películes d'arte pop de baxu presupuestu super-8 y foi llamáu'l "Andy Warhol d'España" pola prensa. Nel llibru Almodóvar en Almodóvar, el cineasta afirmó que la película Funny Face de 1950 foi una inspiración central na so obra. Una carauterística "pop" nes obres cinematográfiques d'Almodóvar ye que siempres produz ya inclúi un anunciu falsu nuna les escenes.

N'Italia, l'arte pop foi conocíu dende 1964 y tomó distintes formes, como la Scuola di Piazza del Popolo en Roma, con artistes como Mario Schifano, Franco Angeli, Giosetta Fioroni, Tano Festa y tamién delles pieces d'arte de Piero Manzoni y Mimmo Rotella.

El pop art italianu xestar cola cultura de los años 1950, colos trabayos de dos artistes en particular: Enrico Baj y Mimmo Rotella, consideraos los líderes del movimientu. Ello ye que foi ente los años 1958 y '59 que Baj y Rotella abandonaron les sos anteriores carreres —les cualos podríen ser definíes polo xeneral como un xéneru non representativu a pesar de pasar pol post-Dadaismo— pa catapultarse escontra'l mundu de les imáxenes y reflexos que taben brotando al so alredor. Los pósteres de Mimmo Rotella consiguieron un gustu más figurativu, de cutiu explícitamente y intencionalmente refiriéndose a los grandes íconos de la dómina. Les composiciones d'Enrico Baj tuvieron somorguiaes nel kitsch contemporaneu, lo que terminaría siendo una mina d'oru d'imáxenes y un estímulu pa toa una xeneración d'artistes.

La novedá sofitar nel nuevu panorama visual, tantu dientro de cuatro pared como fuera: automóviles, señales de tránsitu, televisión, tol "nuevu mundu". Tou puede pertenecer al mundu del arte, que ye nuevu en sí mesmu. Dende esi puntu de vista, l'arte pop italianu toma'l mesmu camín ideolóxicu que la escena internacional; lo único que camuda ye la iconografía y en dellos casos, la presencia d'una actitú más crítica. Inclusive nesti casu, los prototipos pueden ser topaos originialmente en Rotella y Baj, dambos lloñe de ser neutrales na so rellación cola sociedá. Sicasí esti nun ye un elementu esclusivu; hai una llarga llista d'artistes, dende Gianni Ruffi hasta Roberto Barni, dende Silvio Pasotti hasta Umberto Bignardi y Claudio Cintoli que traten la realidá como un xuguete, como una vidrera d'onde sacar material con desencantu y frivolidá, cuestionando los modelos llingüísticos tradicionales con un anováu espíritu de diversión al estilu Aldo Palazzeschi.^[12]

L'arte pop en Xapón ye únicu y identificable como'l xaponés, por cuenta de les materies regulares y estilos.En 1965 munchos artistes pop xaponeses inspirar en gran parte del anime y la manga, y n'ocasiones ukiyo-e y l'arte tradicional xaponés. L'artista más conocíu del pop anguaño en Xapón ye Takashi Murakami, que'l so grupu d'artistes, Kaikai Kiki, ye mundialmente conocida pol so propiu movimientu d'arte producíes en serie, pero bien astractu y únicu superflat, un surrealista, movimientu post-modernu, que la so inspiración vien sobremanera d'anime y la cultura caleyera xaponesa, ye sobremanera pa los mozos en Xapón, y fixo un gran impautu cultural. Dellos artistes de Xapón, como Yoshitomo Nara, son famoses pol so arte del grafiti d'inspiración, y dalgunos, como Murakami, son famosos por plásticu producíos en serie o figurita polímeru. Munchos artistes pop en Xapón utilicen surrealista o obscenu, imáxenes atanantes nel so arte, tomáu del hentai xaponés. Esti elementu de la téunica llapada l'atención de los espectadores nuevos y vieyos, y ye bien suxerente, pero nun se toma como ofensiva en Xapón. Una metáfora común utilizada nel arte pop xaponés ye la inocencia y la vulnerabilidá de los neños y nuevos. Artistes como Nara y Aya Takano los neños utilicen como materia en cuasi tolos del so arte. Mientres Nara crea escenes de roxura o de rebelión al traviés de los neños, Takano comunica la inocencia de los neños al retratar moces desnudes.

Ente que nos Países Baxos nun había movimientu Pop Art formal, hubo un grupu d'artistes que pasó un tiempu en Nueva York mientres los primeros años de Pop Art ya inspiróse nel arte pop internacional. Los principales representantes del arte pop de los holandeses son Asselbergs Gustave, Woody Van Aamen, Daan van d'Oru, Bentley Rik, Jan Cremer, Wim T. Schippers y Frenken Jacques. Teníen de mancomún que s'opunxeron a la mentalidá de la pequeña burguesía holandesa pola creación d'obres humorístiques con un tonu grave. Los exemplos inclúin Sexu en puntu de Woody van Amén y Crucifixu / Meta de Jacques Frenken.

Son ensame les obres d'arte pop basaes n'historietes.dalgunes d'estes obres son: Román Gubern destaca con Flash (1963), Richard Pettibone con Tricky Cad (1959), Jess Collins con Dick Tracy (1960), Andy Warhol con Good Morning, Darling (1964) y Roy Lichtenstein con As I Opened Fire (1964). Ye coles mesmes conocida la rellación ente l'artista pop Allen Jones y el dibuxante de cómics John Willie.^[13] Colos años, dalgunos historietistes seríen influyíos de la mesma pol Pop-Art. Ye'l casu del belga Guy Peellaert, autor d'obres como Jodelle (1966) y Pravda la Survireuse (1968).^[14]

• Nuevu realismu
• Op-art
• Figuración llibre
• Neo pop
• Iconu pop

• Les années Pop. Centre Pompidou, Paris, 2001, ISBN 2-84426-081-0.
• Tilman Osterwold, Pop Art, Taschen, Köln, 2007, ISBN 978-3-8228-3753-5.
• Ludwig Goes Pop. Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien / Museum Ludwig Köln, Walter König, Köln 2014, ISBN 978-3-86335-599-9.
• Mitos del Pop. Muséu Thyssen-Bornemisza, Madrid, 2014, ISBN 978-84-15113-53-9.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Arte pop.
• Información sobre l'arte pop y los sos autores
• ¿Qué ye'l Pop Art Sound? (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Pop Art en Cuba Archiváu 2017-10-17 en Wayback Machine Havana Times, 7 de Feb, 2010
• Definición de Pop Art nel glosariu d'arte de Tate
• 4 Claves pa crear una imaxe Pop Art