Estribor

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Estribor, en un barco y en cualsiquier medio de transporte en l'augua, ye o costato dreito en o sentito d'a marcha u, mas exactament, o costato dreito mirando enta prova (a parti debantera d'o barco). O costato ezquierdo se diz babor.

O motivo de que en os barcos se le den a os dos costatos nombres diferents a dreita y ezquierda ye ta evitar confusions, ya que os tripulants pueden mover-se libremente entabant y entazaga, y o tripulant que mira entazaga parlará d'a dreita refirindo-se, en realidat, a la ezquierda, y viceversa. En clamar-se os costatos d'a traza antis descrita no bi ha garra confusión posible.

A parola estribor procede d'o nordico antigo (o idioma d'os vikingos): stýri = timón, borða = plancha de fusta; "borda d'o timón". En as antigas barcas de remo no existiban encara os timons fixos en a parte central posterior, por o que o timonero emplegaba un remo con una pala especialment gran ta dirichir a embarcación. Isto lo feba fundindo o remo en l'augua por o costato dreito d'a barca, d'astí que se decise a dreita "o costato d'o timón".

Existe un atra versión mas antiga de l'orichen que parla de que os primers navegants d'o mundo, os fenicios (basicament os canaaneus biblicos), cuan saliban dende as costas de l'orient proximo (d'os actuals Líban y Israel) a explorar a Mediterrania meteban en a "borda d'a estrela" a estrela polar ("Starboard" encara en anglés y en atros idiomas) y cuan deseyaban tornar a casa la meteban en a borda oposata, babor (que en anglés, así como en muitos atros idiomas, encara se diz "Port", "puerto").

A senyalización d'estribor ye a color verde y la de babor roya. Mientres d'o día se veyen unas placas con istas colors en os dos costatos y de nueit se enchegan as correspondientes luces. D'ista traza, un barco que se troba a cierta distancia d'un atro barco puet reconoixer facilment si iste s'amana u si s'aleixa.

Toz os obchectos que han de numerar-se abordo, si son en o costato d'estribor, levan numeros impars (eixemplo: extintors d'incendio, salitas d'emerchencia, etc.)