Dr oströmisch Kaiser Leo I.

Leo I. (Byzanz)
Kaiser vom Byzantinische Riich
Regierigsziit	457–474
Chrönig	7. Februar 457
Name	Flavius Valerius Leo Augustus
Uf d Wält cho	401
Gstorbe	18. Januar 474
Vorgänger	Markian
Nochfolger	Leo II.

Dr Leo I. (middelgriech. Λέων Α′, mit vollständigem Naame Flavius Valerius Leo; * um 401; † 18. Januar 474) isch vom 7. Februar 457 bis 474 Kaiser vom Oströmische Riich gsi.

Es schiint, ass dr Leo us äifache Verhältniss cho isch und us dr Brovinz Dacia z Thrakie gstammt het. Er isch zum Drubbenfüerer ufgstiige und noch em Dood vom Kaiser Markian het en dr mächtig magister militum (Armeemäister) Aspar zum Kaiser (Augustus) erhoobe, wil er offesichtlig glaubt het, ass er dr Leo liicht chönn stüüre. Dr Leo isch vo Senatore und Soldate as Imperator akklamiert und denn uf s Schild ghoobe worde. Er isch offesichtlig au dr erst Kaiser gsi, wo denn vom ene gäistlige Würdedrääger – in däm Fall vom Patriarch vo Konstantinopel – kröönt worde isch (allerdings isch s no bis 602 gange, bis die Zeremonii zum erste Mol nüme im Hippodrom oder im Balast sondern in ere Chille stattgfunde het). Dr Leo, wo nid emol wie alli sini Vorgänger sit 364 zur theodosianisch-valentinianische Dynastii ghöört het, aber e daatchreftige Herrscher gsi, wo au dr Weste vom Imperium Romanum nit us de Auge verloore het. 467 het er dr Anthemius, wo mä über en 457 sälber as mööglige Kaiser gredet het, as nöije Augustus vom Weste uf Italie gschickt und het em e starki Armee und riisigi finanzielli Middel mitgee. D Zruggeroberig vo Africa, wo si zämme häi welle mache, isch aber 468 eländ gschiteret und het enormi Summe vo Gäld kostet.^[1] No wo dr Kaiser säggs Joor spööter gstorbe isch, isch dr oströmischi Staatsschatz fast erschöpft gsi. Mit de Goote z Pannonie hingeege isch s under em Leo zerst zum ene Usgliich cho, au wil der Alan Aspar d Goote favorisiert het. Dr jungi Theoderich isch vo öbbe 459 bis 469 as Gäisle am Kaiserhoof gsi.

Anders as es dr Aspar erwartet het, isch dr Leo e gschickte Machtpolitiker gsi und het sich immer mee vo dr Dominanz vo de hooche Milidäär freigmacht. 462 het si Frau e Soon uf d Wält brocht und so het s gschunne, ass d Noochfolgerfroog kläärt sig. Won er aber noch e baar Mönet gstorbe isch, het dr Aspar Druck uf e Leo usüebe, wil er het welle, ass si Soon d Dochder vom Kaiser wurd hüroote. Dr Kaiser het e nöiji Garde ufgstellt, d excubitores, wo us Römer wie em spöötere Kaiser Iustinus und Isaurier zämmegsetzt gsi isch. D Isaurier si us err abgläägene Regioon vo Chläinasie choo und häi as halbi Barbare gulte, aber im Underschiid zu de Alane und de Goote si si wenigstens de iure Bürger vom Römische Riich gsi. E Hufe vo ene häi sit langem in dr Armee dient. Mit de excubitores het dr Kaiser jetzt si äigene bewaffnete Aahang gha, wo nume iim und nit em Armeemäister zur persöönlige Dröiji verpflichtet gsi isch. As Geegegwicht zum Aspar het dr Leo au no dr spööter Kaiser Zenon ufbaut, und het en mit sinere Dochter Ariadne verhürootet. Im Aspar si Soon, dr magister militum per Orientem Ardaburius, isch 466/67 vom Kaiser vor em Senat wäge Hochverroot aaklagt worde, wo dr Zenon d Bewiis drfür gfunde het, und abgsetzt worde. Im Aspar het dä Komflikt nit gschaadet so stark isch si Stellig gsi. Dr Machtkampf zwüschen em Milidär und em Kaiser isch erst e baar Joor spööter ändgültig entschiide worde: Dr Aspar het si ander Soon Patricius uf e Droon welle erheebe und er isch 470 denn zum Caesar gmacht worde. Aber scho im Joor druf häi im Leo sini Manne dr Aspar bin ere Audiänz im Balast aagriffe und umbrocht.^[2] Dr Patricius isch schiimbar nid verletzt worde, und im Aspar si dritt Soon, dr Ermanerich, isch zu dere Zit gar nit in Konstantinopel gsi. Wäge dere Daat, wo en offene Rächtsbruch gsi isch, häi die zitgenössische Gschichtsschriiber Malchus vo Philadelphia und Candidus^[3] im Leo dr Biinaame Makélles („Schlächter“) gee. En Aahänger vom Aspar, dr comes Ostrys, het denn mit e baar germanische foederati, wo z Konstantinopel gsi si, en Aagriff uf e Balast gmacht, aber d excubitores häi dä chönne abweere.^[4] Dr Leo häig sim weströmische Kaiserkolleg Anthemius denn empfoole, s Gliiche mit sim Armeemäister Ricimer z mache.^[5] In Italie isch dr Komflikt zwüschen em Kaiser und de Milidäär allerdings anders usgange und 472 isch dr Anthemius hiigrichdet worde.

Dr Mord vom Aspar het s Verheltnis vom Leo zu de Goote belastet, und deren iire Druck uf d Balkanbrovinze het zuegnoo: Dr Ostrys isch zum Theoderich Strabo gflüchdet und het dä gege dr Kaiser ufghetzt. Erst 473 isch dä Komflikt bigläit worde, wo dr Strabo zum magister militum praesentalis ernennt und as Köönig vo sine Gooten anerkennt worde isch. Im Weste het dr Leo noch em Dood vom Anthemius offesichtlig zerst dr Olybrius und denn dr Julius Nepos as nöije Kaiser iigsetzt. Die häi s aber nid fertig brocht, dr Weste stabilisiere. Mit de Sassanide het s witer Friide gee und das het s Riich milidäärisch entschäidend entlastet. Im Leo si Noochfolger isch für churzi Zit si Änkel Leo II. gsi, dr Soon vom Zenon, und won er gstorbe isch dr Zenon sälber.

• Brian Croke: Dynasty and Ethnicity. Emperor Leo I. and the Eclipse of Aspar. In: Chiron. Band 35, 2005, S. 147–203.
• Stephen Mitchell: A History of the Later Roman Empire. Oxford 2007.
• Gereon Siebigs: Kaiser Leo I. Das oströmische Reich in den ersten drei Jahren seiner Regierung (457–460 n. Chr.). Berlin/New York 2010, ISBN 978-3-11-022584-6. 
• Eckhard Wirbelauer: Leo I., 457-474. In: Manfred Clauss (Hrsg.): Die römischen Kaiser. München 1997, S. 406–411.
• Philip Wood: Multiple Voices in Chronicle Sources. The Reign of Leo I (457–474) in Book Fourteen of Malalas. In: Journal of Late Antiquity. Band 4, 2011, S. 298–314.

 Commons: Leo I. – Sammlig vo Multimediadateie

• Hugh Elton: Fachwüsseschaftligi Churzbiografii uf Änglisch us De Imperatoribus Romanis (inkl. Liddratuuraagoobe).

1. ↑ Prokop, Historien 3,6,1-24.
2. ↑ Vgl. zu de Eräigniss Henning Börm, Herrscher und Eliten in der Spätantike, in: Josef Wiesehöfer u. a. (Hgg.), Commutatio et contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and early Islamic Near East, Düsseldorf 2010, S. 159-198.
3. ↑ Suda Stichwort Cheirizô (Χειρίζω), Adler-Nummer: chi 245, Suda-Online
4. ↑ Johannes Malalas 14,40.
5. ↑ Johannes Malalas 14,45.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Leo_I._(Byzanz)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.