Dr Komponist Hans Huber
Dialäkt: Baseldütsch |
Dr Hans Hueber (äigentlig Johann Alexander Huber; * 28. Juni 1852 z Eppebärg-Wöschnau; † 25. Dezämber 1921 z Locarno) isch e Schwizer Komponist, Pianist und Muusigpedagog gsi.
Lääbe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Hueber isch zääni gsi, won er im Partisteinstidut ufgno worde isch, wo dr Stiftskiirche Soledurn aagschlosse gsi isch. Dört isch er zum Sängergnaab usbildet worde. Scho früe het er si Talänt am Klavier zäigt. 1870 het er bim Carl Reinecke am Konservatorium Leipzig afo studiere. Er het en ersti Stell im Elsass gha und isch 1877 uf Baasel, won er as Klavierleerer an dr Allgemäine Muusigschuel gschafft het. 1896 isch er dr Läiter vo dr Schuel worde. Zämme mit em Friedrich Hegar, wo z Züri aktiv gsi isch, het dr Hueber d Gründig vom Schwizerische Doonkünstlerveräin (STV) im Joor 1900 aagstoosse und isch 1905 e Gründer vom Baasler Konservatorium gsi. 1892 het er dr Eeredoggter vo dr Uniwersidäät Baasel überkhoo. Vo 1899 bis 1902 het er dr Baasler Gsangsveräin gläitet und isch bis 1918 Diräggter vom Konservatorium gsi.
As Patriot het dr Hans Hueber zwäi Festspiil gschriibe, s äinte 1892 für d Chläibaasler Gedänkfiir und s andere 1901 zur Erinnerig an dr Biidritt vo Basel zur Äidgenosseschaft, und dr Rudolf Wackernagel het d Teggst drzue gschriibe. Sinere erste Sinfonii het er dr Ditel „Tell-Sinfonie“ gee.
Mit de Sinfonie isch er ind dr Fachwält bekannt gmacht und d Festspiilmuusig het en populär gmacht, aber wichdiger si sini Kammermuusigwärk mit Klavierbegläitig. Die patriotische Elimänt, wo in de Sinfonie vorherrsche und iire nazional Charakter understriiche, feele in de kammermusikalische Aarbede, wo vil persöönliger si und stark vom Robert Schumann und Johannes Brahms beiiflusst si. Zämme mit em Hermann Suter het dr Hueber am Aafang vom 20. Joorhundert zu de bedütendste Komponiste us dr Dütschschwiz ghöört.
As sini Hauptwärk gälte: d Opere Der Simplicius (Libretto: Albrecht Mendelssohn-Bartholdy) und Die schöne Belinda (Gian Bundi); s Oratorium „Weissagung und Erfüllung“, Missa festiva; acht Sinfonie (Nr. 1 „Tell“-Sinfonie op. 63, Nr. 2 „Böcklin“-Sinfonie op.115, Nr. 3 „Heroische“ op.118, Nr. 7 „Schweizerische“); vier Klavierkonzärt; zwäi Violinkonzärt; s Klavierkwintett op.111; vier Klavierdrio; nüün Violinsonate; vier Violoncello-Sonate; e Hufe Wärk für Klavier zu zwäi und zu vier Händ, Lieder und Chorwärk mit und ooni Begläitig.
Gege s Ändi vom sim Lääbe het er z Minusio in dr Villa Ginia gläbt. Er isch 1921 z Locarno gstorbe.
Zu sine Eere het dr Kammermuusigsaal vom Baasler Stadtcasino dr Naame Hans Huber-Saal bechoo und 1930 het mä im Baasler Gundeli e Strooss noch iim benennt.
Wärk (Uswaal)
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Orchesterwärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Sinfonie
- Sinfonie Es-Dur (unvollständig, 1870–1877)
- 1. Sinfonie d-Moll (Tell-Sinfonie, 1880)
- Sinfonie A-Dur (ursprünglich 2. Sinfonie, vom Komponisten zurückgezogen, 1889)
- 2. Sinfonie e-Moll (Böcklin, 1897, 1900)
- 3. Sinfonie C-Dur (Heroische, 1902)
- 4. Sinfonie A-Dur (Akademische, 1903, 1917)
- 5. Sinfonie F-Dur (Romantische, Der Geiger von Gmünd, 1905)
- 6. Sinfonie A-Dur (Giojosa, 1911)
- 7. Sinfonie d-Moll (Schweizerische, 1917)
- 8. Sinfonie F-Dur (Frühling, 1920)
Witeri Orchesterwärk
- E Lustspiil-Uwertüre, op. 50 (1878)
- Sinfonischi Iiläitig zur Opere „Der Simplicius“
- An das Vaterland (sinfonischi Ode)
- 2 Serenade „Sommernächte“ (1885) und „Winternächte“ (1895)
Büüniwärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Opere
- Weltfrühling (Libretto vom Rudolf Wackernagel, 1894)
- Kudrun (Libretto vom Stephan Born, 1896)
- Der Simplicius (Libretto vom Albrecht Mendelssohn Bartholdy, 1899, 1912, 1915)
- Frutta di mare (Libretto vom Fritz Karmin, 1913)
- Der gläserne Berg (unvollendet, Libretto vom Gian Bundi, 1915)
- Die schöne Belinda (Libretto vom Gian Bundi, 1916)
Büünimuusig
- Musik zu einem Festspiele (zur Chläibaasler Gedänkfiir, Teggst vom Rudolf Wackernagel, 1892)
- Der Basler Bund 1501 (zur 500. Baasler Bundesfiir, Teggst vom Rudolf Wackernagel, 1901)
- Der Weihnachtsstern (Chrippespiil, Teggst vom Meinrad Lienert, 1916)
Sustigi Orchesterwärk
- 4 Klavierkonzärt
- 2 Violinkonzärt
- Suite für Violoncello und Orchester
Chorwärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Oratorie
- Der heilige Hain (1910)
- Weissagung und Erfüllung (1913)
Mässe
- Missa festiva in Es (Kleine Einsiedler-Messe)
- Missa festiva in honorem Beatae Mariae Virginis D-Dur (Grosse Einsiedler-Messe)
- Missa festiva in honorem Beatae Mariae Virginis F-Dur (Männerchor und Orgel)
- Missa in honorem Sancti Ursi
- E Fest-Mäss
Kantate
- Aussöhnung (Männerchor, Soli und Orchester; 1879)
- Pandora (gmischte Chor, Sopransolo und Orchester; 1883)
- Caenis (Männerchor, Altsolo und Orchester; 1890)
- Heldenehren (Männerchor, Buebe- oder Frauechor, Sopransolo, Baritonsolo und Orchester; 1909-1913)
- Kantate zum Jubiläum der Universität Basel (gmischte Chor, Männerchor, Buebechor, Soli, Orchester und Orgle; 1910)
- Meerfahrt (Ode für Männerchor, Solo und Orchester)
Sustigi Chorwärk
- 25 Männerchör a cappella
- Serbischi und rumänischi Volkslieder für gmischte Chor a cappella
Kammermuusig und sustigi Wärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Kwintett für Klavier und Blööser
- Sextett für Klavier und Blööser
- 4 Klavierdrio
- 2 Klavierkwardett
- 2 Klavierkwintett
- Trio-Fantasie für Klavier, Violine und Violoncello
- Sonate und Suite für Kammerbsetzig
- 3 Sonate für zwäi Klavier
- e Hufe Klavierstück
- e baar Wärk für Orgle
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Edgar Refardt: Hans Huber. Leben und Wirken eines Schweizer Musikers. Zürich 1944
- Jürg Stenzl: Huber, Hans. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 9, Duncker & Humblot, Berlin 1972, ISBN 3-428-00190-7, S. 694 f.
- Ingrid Bigler-Marschall: Hans Huber. In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 2. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 880.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Gmeinfreji Note vu Hans Huber im International Music Score Library Project
- Churzbiografii und Wärkeverzäichnis uf Klassika – Die deutschsprachigen Klassikseiten
- Bordret vom Hans Hueber uf Hans Huber Stiftung Schönenwerd
- hans-huber-gesellschaft.com
- Ausstellung „Hans Huber und das Basler Musikleben um 1900“ (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Hans_Huber_(Komponist)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |