Vryheidsmanifes
Die Vryheidsmanifes is 'n dokument wat die doelwitte en aspirasies van die opponente teen apartheid uitgespel het. Dit word opgestel en onderteken in Kliptown, Soweto gedurende die Congress of the People op 26 Junie 1955. Die byeenkoms word gereël deur die African National Congress (ANC) en sy bondgenote die South African Indian Congress, die South African Congress of Democrats en die Coloured People's Congress. Dié manifes word later aanvaar deur al vier organisasies.
Die byeenkoms in 1955 word deur die polisie opgebreek tydens die tweede dag. Die Vryheidsmanifes was egter op daardie stadium ten volle gelees. Nelson Mandela het van die byeenkoms ontsnap vermom as 'n melkman aangesien hy op daardie stadium ingeperk was wat beperkinge opgelê het ten opsigte van die hoeveelheid mense waarmee hy kontak mag gehad het.
Die dokument is veral bekend vir die verbintenis tot 'n nie-rassige Suid-Afrika. Nie-rassigheid het die politieke platform van die ANC gebly in kontras met die Afrikanistiese opposisie van die Pan Africanist Congress. Die Manifes doen ook oproepe vir demokrasie, menseregte, grondhervorming, arbeidsregte en nasionalisering.
Nadat die ANC aan bewind gekom het in Suid-Afrika gedurende Mei 1994, is van die Vryheidsmanifes se gedagtes geïnkorporeer in die Grondwet van Suid-Afrika.
Die Manifes
[wysig | wysig bron]"Ons, die mense van Suid-Afrika, verklaar sodat almal in ons land en in die wêreld kan weet:
Dat Suid-Afrika die besit is van almal wat daarin woon, swart sowel as wit, en dat geen regering met reg op gesag aanspraak kan maak tensy dit gebaseer is op die wil van al die mense nie;
Dat ons mense van hul geboortereg op grond, vryheid en vrede beroof is deur 'n regeringsvorm wat op onregverdigheid en ongelykheid gegrond is;
Dat ons land nooit vooruitstrewend of vry sal wees voordat ons mense almal in broederskap saamleef en gelyke regte en geleenthede geniet nie;
Dat slegs 'n demokratiese staat wat op die wil van die mense gebaseer is aan almal hul geboortereg sonder onderskeid op grond van kleur, ras, geslag of geloof kan waarborg;
En daarom aanvaar ons, die mense van Suid-Afrika — swart en wit tesame as gelykse, volksgenote en broeders — hierdie Vryheidsmanifes;
En ons verbind ons daartoe om saam te streef, met al ons krag en moed, totdat die demokratiese veranderinge soos hier uiteengesit, verwerf is."
Eksterne skakel
[wysig | wysig bron]- Teks van die Vryheidsmanifes Geargiveer 3 Julie 2008 op Wayback Machine