Volkslied

'n Volkslied is oor die algemeen 'n patriotiese musikale komposisie wat deur 'n land se regering of die konvensionele gebruik van die bevolking as die amptelike nasionale lied van 'n land beskou word. Volksliedere herroep en loof die geskiedenis, tradisies en stryde van 'n spesifieke volk en die land waarin hulle woon.

Die volkslied het tydens in 19de eeu in Europa gewild geword; die oudste volkslied is "Het Wilhelmus", die Nederlandse volkslied wat tussen 1568 en 1572 tydens die Tagtigjarige Oorlog geskryf is. Die Japannese volkslied, Kimi ga Yo, se lirieke is geneem van 'n gedig uit die Kamakura-periode dateer, alhoewel dit eers in 1880 getoonset is.^[1] God Save the Queen, die volkslied van die Verenigde Koninkryk, was vir die eerste keer in 1745 gesing as "God Save the King" (die titel word telkens gewysig om na die geslag van die huidige monarg te verwys). Spanje se volkslied, die "Marcha Real" ("Die Koninklike Mars") dateer uit 1770, terwyl die Franse volkslied, La Marseillaise, in 1792 geskryf is en in 1795 aangeneem is.

Met die opkoms van nasiestate in die negentiende en twintigste eeue, het die meeste oorblywende nasies 'n volkslied aangeneem wanneer hulle as 'n nasie erken was. Vanweë die Europese koloniale invloed, was baie nasies beïnvloed om 'n volkslied soortgelyk aan die Europese liedere aan te neem. Slegs 'n klein groep nie-Europese lande het volksliedere wat uit inheemse tradisies spruit, waaronder Indië, China, Japan, Costa Rica, Iran, Sri Lanka en Mianmar.

'n Lied kan 'n land se volkslied word deur 'n voorsiening in die land se grondwet, deur 'n wet wat deur die wetgewende liggaam bepaal word of bloot deur tradisie. Die meerderheid volksliedere is in die styl van 'n mars of 'n gesang. Latyns-Amerikaanse lande se volksliedere neig om meer aan die opera te herinner, terwyl 'n handjievol lande gewone fanfare gebruik.

Volksliedere is gewoonlik in die algemeenste taal van die land, hetsy amptelik of de facto. Indië se volkslied, Jana Gana Mana, is 'n hoogs Sanskritiese weergawe van Bengaals. Lande wat meer as een amptelike taal het, mag moontlik verskeie weergawe van hul volksliedere hê: Switserland se volkslied is beskikbaar in die land se vier amptelike tale (Frans, Duits, Italiaans en Romaans). Die volkslied van Suid-Afrika is uniek, aangesien dit vyf van die land se elf amptelike tale gebruik (elke taal vorm een vers). 'n Ander veeltalige land, Spanje, se volkslied bevat geen woorde nie, maar in 2007 was daar 'n landswye kompetisie geloods waarin deelnemers lirieke vir die lied kon skryf.^[2] Die lied, La Marcha Real, se oorspronklike woorde was deur die militêre diktator Francisco Franco vervang, maar sy lirieke, wat as fascisties beskou word, het na sy dood in 1975 in onbruik verval.

• Volkslied van Suid-Afrika
• Die Stem van Suid-Afrika
• Namibië, Land van die Dapper

• Ploeger, Jan: Oor 'n paar van ons ouer Volksliedere. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 12, nr. 3, Maart 1963