Gaan na inhoud

Tien Verlore Stamme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Kaart van die twaalf stamme volgens die boek Joshua.

Die Tien Verlore Stamme is tien van die Twaalf Stamme van Israel wat na bewering uit die Koninkryk Israel verban is ná die verowering van die koninkryk deur die Nieu-Assiriese Ryk omstreeks 722 v.C.[1][2] Dit sou beteken dit is die stamme van Ruben, Simeon, Dan, Naftali, Gad, Aser, Issakar, Sebulon, Manasse en Efraim; almal buiten die stam van Juda en Benjamin (sowel as sommige lede van die stam van Levi, die priesterstam wat nie sy eie gebied gehad het nie).

Omdat die stam van Simeon in die gebied Juda gewoon het, is dit nie duidelik hoekom die stam nie ingesluit is in die lys van dié stamme (of as deel van die noordelike koninkryk van die tien stamme) nie. Daar word ook nie genoem dat die stamme van Aser en Ruben ná die verowering aan enigiets deelgeneem het nie; hulle het in 'n gebied gewoon wat óf deur Fenisiërs (Aser) of deur Moabiete (Ruben) beheer is. Teen die middel 9de eeu v.C. is die gebied van Gad ook deur die Moabiete herower. Dus kon die Assiriërs hoogstens die ander ses stamme verwyder het. Dit lyk of die "tien stamme" 'n verkeerde benamings is, want dit beteken al die stamme wat buite die Koninkryk Juda gewoon het.

In die 7de en 8ste eeu n.C. is die terugkeer van die verlore stamme verbind met die begrip van die wederkoms van die messias.[3]:58–62 Bewerings van afstamming van die "verlore stamme" is in verband met bie groepe gemaak,[4] en sommige godsdienste handhaaf 'n messianistiese siening dat die stamme sal terugkeer.

Volgens moderne navorsing het die Transjordaan en Galilea grootskaalse verbannings beleef, en hele stamme het verlore gegaan. Historici kom oor die algemeen tot die gevolgtrekking dat die verbanne stamme in die plaaslike bevolkings opgeneem is. In Samaria, aan die ander kant, het baie Israeliete die Assiriese aanslag oorleef en in die land gebly, en eindelik die Samaritaanse gemeenskap gevorm.[5][6]

Dit het egter nie verskeie gelowe laat afsien van die idee dat sommige as aparte entiteite voortbestaan het nie. Die antropoloog Shalva Weil het verskeie verskillende stamme en volke in die wêreld gedokumenteer wat aanspraak maak op afstamming van die tien stamme.[7]

Bybelse basis

[wysig | wysig bron]
'n Afvaardiging van die noordelike Koninkryk Israel met geskenke vir die Assiriese koning Salmaneser III, omstreeks 840 v.C., op die Swart Obelisk, Britse Museum.

Die Bybelse basis vir die idee van die verlore stamme word aangetref in 2 Konings 17:6: "In die negende regeringsjaar van Hosea het die koning van Assirië Samaria ingeneem en het hy die Israeliete na Assirië toe weggevoer. Sommige het hy in die stad Galag gevestig, ander aan die Gaborrivier in Gosan, en in die stede van Medië."

Volgens die Bybel was die Koninkryk Israel en die Koninkryk Juda die opvolgerstate van die ouer Verenigde Koninkryk Israel. Die Koninkryk Israel het in 930 v.C. ontstaan nadat die noordelike stamme van Israel Salomo se seun Rehabeam as hulle koning verwerp het. Nege stamme het die Koninkryk Israel gevorm: die stamme van Ruben, Dan, Naftali, Gad, Aser, Issakar, Sebulon, Manasse en Efraim.

Die stamme van Juda en Benjamin het getrou aan Rehabeam gebly en die Koninkryk Juda gevorm. Lede van die stam van Levi het in stede in albei koninkryke gewoon. Volgens 2 Kronieke 15:9 het lede van die stam van Efraim, Manasse en Simeon na Juda gevlug tydens die bewind van koning Asa van Juda (omstreeks 911-870 v.C.).

Omstreeks 732 v.C. het die Assiriese koning Tiglat-Pileser III Damaskus en Israel verwoes, Aram[8] en grond van die stamme van Ruben, Gad en Manasse geannekseer. Mense van dié stamme is gevange geneem en in streke om die Kaburrivier hervestig. Tiglat-Pilesar het ook die gebied van Naftali verower en 'n Assiriese goewerneur oor die streek aangestel. Volgens 2 Konings 15:29 is die bevolking van Aram en die geannekseerde deel van Israel na Assirië weggevoer.

Israel Finkelstein raam dat net 'n vyfde van die bevolking (sowat 40 000) werklik in ander gebiede hervestig is tydens die twee deportasietydperke onder Tiglat-Pileser III, Salmaneser V en Sargon II.[9] Baie het ook suid gevlug na Jerusalem, wat blykbaar in dié tyd vyf keer so groot geword het.[10] Verder noem 2 Kronieke 30:1-11 dat noordelike Israeliete deur die Assiriërs gespaar gely het – veral lede van Dan, Efraim, Manasse, Aser en Sebulon – en hoe lede van laasgenoemde drie teruggekeer het om in die Tempel in Jerusalem te aanbid.

Die Hebreeuse Bybel noem nie die frase "tien verlore stamme" nie, en sommige bevraagteken dus die getal stamme wat betrokke was. 1 Konings 11:31 noem wel dat die koninkryk van Salomo geneem en tien stamme aan Jerobeam gegee sal word: "en sê vir Jerobeam: “Vat vir jou tien stukke, want so sê die Here die God van Israel: So gaan Ek die koningskap afskeur van Salomo af. Ek gaan vir jou tien stamme gee." Vers 35 lui: "maar Ek gaan die koningskap van sy seun af wegvat. Ek gaan tien stamme vir jou gee."

Historiese siening

[wysig | wysig bron]

Hoofstroomgeleerdes meen hoewel verbannings beide voor en ná die verwoesting van Israel (722-720 v.C.) plaagevind het, is hulle kleiner as wat die Bybel se weergawe aandui. Tydens die vroeëre Assiriese invalle was daar wel grootskaalse deportasies in die Transjordaan en Galilea en hele stamme het verlore gegaan; die stamme van Ruben, Gad, Dan en Naftali word nooit weer genoem nie.

Die streek Samaria en sy bevolking was egter groter. Twee van die streek se grootste stede, Samaria en Megiddo, is ongeskonde gelaat, en die plattelandse gemeenskappe is uitgelos. Ook het koning Hiskia van Juda volgens 2 Kronieke die oorlewendes van Efraim, Sebulon, Aser, Issakar en Manasse na Jerusalem genooi om die Paasfees te vier. Daar word dus aangeneem dat die meeste mense wat die Assiriese invalle oorleef het in die gebied gebly het.[5]

Volgens navorsers stam die Samaritaanse gemeenskap vandag, wat beweer hulle is nakomelinge van Efraim, Manasse, Levi en, tot in 1968, Benjamin, wel hoofsaaklik af van die stamme wat in die gebied bly woon het.[5] Hoewel aangeneem word sommige Israeliete het by die suidelike koninkryk aangesluit,[11] word oor die teorie gedebatteer.[12]

Die Israeliete wat weggevoer is, is vermoedelik in die plaaslike bevolkings opgeneem.[13]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Josephus, The Antiquities of the Jews, Boek 11, hoofstuk 1
  2. ↑ 2 Esdras 13:39–45
  3. ↑ Benite, Zvi Ben-Dor (2009). The Ten Lost Tribes: A World History (in Engels). Oxford University Press, USA. ISBN 9780195307337.
  4. ↑ Weil, Shalva (2015). "Tribes, Ten Lost". In Patai, Raphael; Bar -Itzhak, Haya (reds.). Encyclopedia of Jewish Folklore and Traditions. Vol. 2. Routledge. pp. 542–543. ISBN 9781317471714.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Tobolowsky, Andrew, ed. (2022), "The Tribes That Were Not Lost: The Samaritans", The Myth of the Twelve Tribes of Israel: New Identities Across Time and Space (Cambridge: Cambridge University Press): pp. 66–106, doi:10.1017/9781009091435.003, ISBN 978-1-316-51494-8, https://www.cambridge.org/core/books/myth-of-the-twelve-tribes-of-israel/tribes-that-were-not-lost/BAEE997B6F05C26B49864979B0705E9D, besoek op 2022-08-25 
  6. ↑ Knoppers, Gary (2013). "The Fall of the Northern Kingdom and the Ten Lost Tribes: A Reevaluation". Jews and Samaritans: The Origins and History of Their Early Relations. New York: Oxford University Press. pp. 42–44. ISBN 978-0-19-006879-0.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  7. ↑ Weil, S. 1991 Beyond the Sambatyon: the Myth of the Ten Lost Tribes. Tel-Aviv: Beth Hatefutsoth, the Nahum Goldman Museum of the Jewish Diaspora.
  8. ↑ Lester L. Grabbe, Ancient Israel: What Do We Know and How Do We Know It? (New York: T&T Clark, 2007): 134
  9. ↑ Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher (2001). The Bible unearthed: archaeology's new vision of ancient Israel and the origin of its sacred texts. Free Press. ISBN 9780684869124.
  10. ↑ Broshi, Maguen (2001). Bread, Wine, Walls and Scrolls. Bloomsbury Publishing. p. 174. ISBN 1841272019.
  11. ↑ Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher (2006). "Temple and Dynasty: Hezekiah, the Remaking of Judah and the Rise of the Pan-Israelite Ideology". Journal for the Study of the Old Testament (in Engels). 30 (3): 259–285. doi:10.1177/0309089206063428. ISSN 0309-0892. S2CID 145087584.
  12. ↑ Guillaume, Philippe (2008). "Jerusalem 720-705 BCE. No Flood of Israelite Refugees". Scandinavian Journal of the Old Testament. 22 (2): 195–211. doi:10.1080/09018320802661184. ISSN 0901-8328. S2CID 161346854.
  13. ↑ Lyman, Stanford M. (1998). "The Lost Tribes of Israel as a Problem in History and Sociology". International Journal of Politics, Culture, and Society. 12 (1): 7–42. doi:10.1023/A:1025902603291. JSTOR 20019954. S2CID 141243508.

Skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Tien_Verlore_Stamme&oldid=2631131"