Sluiter (fotografie)

’n Sluiter is in fotografie ’n toestel wat lig vir ’n bepaalde tyd op ’n film of ligsensitiewe sensor laat val om ’n foto te neem. ’n Sluiter kan ook gebruik word om ligpulse na buite deur te laat, soos in ’n rolprentprojektor of seinlamp.

Kamerasluiters

Kamerasluiters kan in verskeie posisies voorkom:

Blaarsluiters is gewoonlik in die lens geleë, of minder dikwels daaragter. Dit kan ook voor die lens geleë wees, maar dit is seldsaam.
Gordynsluiters lê naby die fokusvlak.

Die tyd wat die sluiter oop bly, die beligtingstyd of dikwels die sluiterspoed genoem, word bepaal deur ’n tydmeganisme. Hulle is sedert die laat 20ste eeu feitlik almal elektronies. Die sluiterspoed word met ’n getal soos 250 aangedui, wat beteken 1/250ste van ’n sekonde.

Die beligtingstyd en lensopening werk saam om die regte hoeveelheid lig deur te laat. Dit moet aangepas word om voorsiening te maak vir wasigheid wat deur die beweging van ’n voorwerp veroorsaak kan word (motion blur). Gewoonlik word ’n vinnige sluiterspoed gekies om enige vinnige beweging te "vries", tensy ’n spesiale effek verlang word waar ’n wasigheid verkies word.

Gordynsluiters

Dié sluiters kom net voor die fotografiese film voor, in die fokusvlak, en beweeg ’n opening oor die film totdat die hele beeld belig is. Hulle is gewoonlik gordynagtige toestelle van materiaal, metaal of plastiek. Vir ’n sluiterspoed stadiger as ’n sekere waarde (die X-sync speed, wat van die kamera afhang) maak een gordyn oop en ’n ander een maak ná die korrekte beligtingstyd toe. Vir ’n sluiterspoed vinniger as dié spoed, beweeg die een gordyn oor die fokusvlak en word deur die ander gordyn gevolg; so word ’n skrefie oor die fokusvlak beweeg totdat elke deel van die film vir die regte tyd belig is.

Diafragmasluiter

’n Diafragma- of blaarsluiter^[1] bevat ’n paar dun lemme wat die lensopening vir ’n kort rukkie ontbloot vir die regte beligting. Die lemme gly oor mekaar op so ’n manier dat ’n ronde opening geskep word wat so vinnig as moontlik vergroot om die hele lens te ontbloot, en daarna weer sluit.^[2] Hoe meer lemme daar is, hoe ronder is die opening.

Eenvoudige blaarsluiter

’n Eenvoudige blaarsluiter bestaan uit ’n meganisme met een of meer draaiende blaar wat wegbeweeg wanneer ’n foto geneem word om die regte hoeveelheid lig deur te laat, en dan weer terugbeweeg om verdere lig te blokkeer.

Hulle kan een of twee blare hê – in die geval van twee blare het hulle ronde kante om ’n soort ronde opening te skep. Hulle het gewoonlik net een spoed en word aangetref in basiese kameras, onder meer weggooibare kameras.

Sluitervertraging

Sluitervertraging is die tyd tussen die druk van die kameraknoppie en die begin van die beligting. Baie digitale kameras het ’n sluitervertraging, en dit kan probleme veroorsaak wanneer vinnig bewegende voorwerpe afgeneem word soos in sport- en aksiefotografie.

In baie gevalle is outofokus (AF)-vertraging die rede vir sluitervertraging. Goedkoper kameras en situasies met min kontras sal die effek vererger. Die meeste AF-stelsels gebruik kontras om te fokus; in situasies met min kontras fokus die kamera stadiger. Aangesien die meeste moderne kameras nie die sluiter sal oopmaak tensy klaar gefokus is nie, lei dit tot sluitervertraging.

Sluitersiklus

’n Sluitersiklus is die tyd wat die sluiter neem om oop te gaan, weer toe te gaan en ’n posisie in te neem waar dit gereed is om weer oop te gaan. Die lewensverwagting van ’n meganiese sluiter word gewoonlik aangedui as ’n aantal sluitersiklusse.

Projektorsluiters

In rolprentprojektors laat die sluiter lig van die ingeboude lamp deur om die film op die skerm te vertoon. Om flikkering te voorkom, het dit ’n sluiter met twee lemme wat lig twee keer per filmraampie deurlaat. Daar is ook modelle met drie lemme wat dus lig drie keer per raampie deurlaat.

Sluiters word ook gebruik om ligpulse te beheer, sonder dat film betrokke is, soos in ’n seinlamp.