Saga

Sagas is stories oor hoofsaaklik die antieke Nordiese en Germaanse geskiedenis, vroeë Wiking-reise, die gevegte tydens dié reise, die migrasie na Ysland en die vetes tussen Yslandse families. Hulle is hoofsaaklik in Oudnoors in Ysland geskryf.^[1]

Die tekste is in ’n prosavorm wat ooreenkomste toon met die epos. Die verse of hele gedigte is dikwels in allitererende vorm en beskryf helde en heroïese dade van lank gelede. Die helde was dikwels Wikings – sommige heidens en ander Christelik. Die verhale is meestal realisties, behalwe in die geval van legendariese sagas, die sagas oor heiliges en biskoppe en vertaalde romantiese stories. Dié is soms geromantiseer en denkbeeldig.

Die term "saga" kom van Noors (saga, meervoud sögur) en beteken "stelling" of "iets wat gesê is", asook "storie" of "geskiedenis". Dit is verwant aan die Afrikaanse woord "sage".

Yslandse sagas is geskoei op mondelinge tradisies en baie navorsing is gedoen oor wat werklik en wat fiksie is. Die akkuraatheid van die verhale word dikwels betwis. Die meeste van die manuskripte waarin die sagas voorkom, is in die 17de eeu na Denemarke en Swede geneem, maar later aan Ysland terugbesorg. Klassieke sagas is in die 13de eeu geskryf. Geleerdes het eers geglo hulle is mondelings oorgedra van geslag tot geslag totdat skribas hulle in die 13de eeu neergeskryf het. Die meeste glo egter nou die sagas was bewuste kunstige skeppings wat op beide mondelinge en geskrewe tradisies geskoei is.

’n Studie het gefokus op die klere wat in die sagas beskryf word en die navorsers het afgelei die skrywers het probeer om ’n "historiese gevoel" aan die verhale te gee deur die karakters klere te laat dra wat hulle as "outyds" beskou het. Dié klere stem egter nie ooreen met die tyd waarin die verhale geskryf is nie, maar eerder met klere wat in die 12de eeu gedra is.^[2]

Daar is baie stories oor konings (byvoorbeeld Heimskringla), gewone mense (soos Bandamanna saga) en karakters wat groter as die lewe is (soos Egils saga). Die sagas beskryf ’n deel van die geskiedenis van sommige van die Nordiese lande (byvoorbeeld die laaste hoofstuk van Hervarar saga). Die Britse Eilande, Noord-Frankryk en Noord-Amerika word ook genoem. Die verhale oor reise na Noord-Amerika (die hedendaagse Kanada) is eers aan die begin van die 20ste eeu as eg bewys.^[3]

Die meeste sagas oor Yslanders speel af in die tydperk 930-1030, wat in die Yslandse geskiedenis bekend is as söguöld (tyd van die sagas). Die sagas oor konings en biskoppe het hul eie tydraamwerk. Die meeste is tussen 1190 en 1320 neergeskryf – sommige is op mondelinge vertellings geskoei en ander is fiktief. Sommige skrywers se identiteit is bekend; die skrywer van die saga oor koning Sverrir het byvoorbeeld die monarg ontmoet en hom as bron gebruik.^[4]

• Icelandic Saga Database Geargiveer 18 Mei 2017 op Wayback Machine – Die Yslandse sagas in die oorspronklike Oudnoorse vorm, met vertalings in baie tale
• Oudnoorse prosa en gedigte
• Die Yslandse sagas by Netútgáfan
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia