Gaan na inhoud

Pseudopenis

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Pseudopenis is enige struktuur aan 'n dier wat oppervlakkig na 'n penis lyk, maar wat inderdaad uit 'n ander ontwikkelingsroete spruit.

Soogdiere

[wysig | wysig bron]

By soogdiere het elke volwaardige, tipies volwasse mannetjie 'n penis, alhoewel by wyfies die klitoris soms tot só 'n mate vergroot is dat dit op 'n penis lyk. In sulke gevalle word na die klitoris as 'n pseudopenis verwys. Voorbeelde van pseudopenisse by soogdiere sluit in die wyfies van die gevlekte hiëna, doodskopaap, lemur, onvolwasse fretkat en beermarter. Die vergrote klitoris by die fossa word deur 'n klitorisbeen (os clitoridis) ondersteun, 'n been wat eenders is aan die penisbeen (os penis) wat in die meeste soogdiere gevind word. Die klitorisbeen en die pseudopenis van die fossa krimp egter soos wat die onvolwasse wyfie groei, anders as die meeste pseudepenis-spesies wat hul pseudepenisse behou. Die labia (oftewel skaamlippe) van die slingeraap is vergroot en word soms tydens vertoon gemisinterpreteer as 'n pseudopenis.

Die soogdierlike pseudopenis blyk bloot vir vertoondoeleindes gebruik te word, met as uitsondering die gevlekte hiëna. Die wyfiehiëna gebruik haar pseudopenis bowenal vir urinering, kopulering en geboorteskenking. Dít maak dit soms moeilik vir die mannetjie om te paar as die wyfie nie haar volle samewerking gee nie. Hierdie fenomeen stel die wyfiegedomineerde samelewing van gevlekte hiënas in staat om verkragting uit te skakel.

Voëls

[wysig | wysig bron]

Die mannetjies in slegs drie persent van voëlspesies het 'n fallus; die algemene urogenitaliese plan by beide mannetjies en wyfies is die kloaka, waardeur alle eliminasie en reproduksie, laasgenoemde via gejukstaposeerde kloakas, uitgevoer word. Sommige spesies, soos die loopvoëls, hoendervoëls, watervoëls, en sjakohoenders en hokko's ('n familie van woudlewende hoendervoëls) vertoon 'n fallus by die mannetjie. Hierdie fallus is 'n struktuur wat ontstaan uit die interne kloakamuur en word oor die algemeen aan spermakompetisie toegeskryf. 'n Bekende voorbeeld van 'n voël met 'n pseudopenis is die buffelwewer, wat egter steeds kan paar al word die pseudopenis buite werking gestel. Ander voorbeelde sluit in die rooieend en die Argentynse meereend. Die kurkpropvormige fallus van laasgenoemde kan tot 40 cm lank wees.

Sien ook

[wysig | wysig bron]