Gaan na inhoud

Patriotisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Patriotte waai die Suid-Afrikaanse vlag tydens 'n sportbyeenkoms by die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 in Pretoria.

Patriotisme of vaderlandsliefde is 'n gevoel van trots teenoor (bepaalde aspekte van) 'n persoon se land van herkoms of (na emigrasie) die land waarin 'n persoon woonagtig is. Volgens HAT word patriotisme gedefinieer as: Bereidheid om jou eie belang op te offer, vir die welsyn van jou volk. 'n Persoon wat vaderlandsliefde betoon word 'n patriot genoem.

Patriotisme is dus die gevoel van liefde, toewyding en gevoel van gehegtheid aan 'n mens se land. Hierdie gehegtheid kan 'n kombinasie wees van baie verskillende gevoelens, taal wat verband hou met 'n mens se eie vaderland, insluitend etniese, kulturele, politieke of historiese aspekte. Dit sluit 'n stel konsepte in wat nou verwant is aan nasionalisme, meestal burgerlike nasionalisme en soms kulturele nasionalisme.[1][2][3]

Sommige manifestasies van patriotisme beklemtoon die "grond"-element in liefde vir 'n mens se geboorteland en gebruik die simboliek van landbou en die grond.[4][5] – soos ook vertoon in die konsep "Blut und Boden".

Terminologie en gebruik

[wysig | wysig bron]

'n Oormaat patriotisme in die verdediging van 'n volk word chauvinisme genoem; 'n ander verwante term is jingoisme.

Die Engelse woord Patriot is afgelei van "Compatriot", in die 1590's, van Middel-Frans "Patriot" in die 15de eeu. Die Franse woord se "Landgenoot" en "Patriote" het direk van Laat Latyn Patriota "landgenoot" in die 6de eeu ontstaan. Van Griekse Patriote "landgenoot", van Patrios "van 'n mens se vaders," Patris "vaderland." Die term Patriot is "toegepas op barbare wat as onbeskaafd of primitief beskou is wat slegs 'n gemeenskaplike Patris of vaderland gehad het." Die oorspronklike Europese betekenis van Patriotte was van toepassing op enigiemand wat 'n landgenoot was wat van daardie land afkomstig is, ongeag die sosiaal-ekonomiese status.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
'n Amerikaanse plakkaat met 'n patriotiese tema (1917), uitgereik deur die Amerikaanse Voedseladministrasie tydens die Eerste Wêreldoorlog.

Die algemene idee van burgerlike deug en groeptoewyding is deur die historiese tydperk wêreldwyd in kultuur getuig. Vir die Verligtingsdenkers van 18de-eeuse Europa, is lojaliteit aan die staat hoofsaaklik beskou as in teenstelling met lojaliteit aan die Kerk. Daar is geargumenteer dat geestelikes nie toegelaat moet word om in openbare skole skool te gee nie, aangesien hul fokus op godsdiens was, sodat hulle nie liefde vir die vaderland by hul studente kon inspireer nie. Een van die mees invloedryke voorstanders van hierdie klassieke idee van patriotisme was Jean-Jacques Rousseau.[1]

Sommige Verligtingsdenkers het ook gekritiseer wat hulle as die oormaat van patriotisme beskou het. In 1774 het Samuel Johnson The Patriot gepubliseer, 'n kritiek op wat hy as vals patriotisme beskou het. Op die aand van 7 April 1775 het hy die beroemde stelling gemaak: "Patriotisme is die laaste toevlug van die skurk."[6] James Boswell, wat hierdie opmerking in sy Life of Johnson gerapporteer het, verskaf nie konteks vir die aanhaling nie, en daar is dus aangevoer dat Johnson in werklikheid die valse gebruik van die term "patriotisme" deur tydgenote soos John Stuart, 3de Graaf van Bute (die patriot-minister) en sy ondersteuners aanval; Johnson het elders gepraat ten gunste van wat hy as "ware" patriotisme beskou het.[7] Daar is egter geen direkte bewyse wat die algemeen aanvaarde oortuiging weerspreek dat Johnson se beroemde opmerking 'n kritiek op patriotisme self was nie.

Kulturele aspekte

[wysig | wysig bron]

Kultuur is dikwels 'n integrale aspek van patriotisme. Baie patriotiese mense is trots daarop om 'n duidelike, gemeenskaplike kultuur te deel, en glo dat dit sentraal staan tot hul nasionale identiteit en eenheid. Baie is toegewy aan die behoud van hul tradisionele kultuur en moedig kulturele assimilasie aan. Sommige van die meer burgerlike vorme van patriotisme is egter geneig om etniese kultuur te ontklemtoon ten gunste van 'n gedeelde politieke kultuur.[8][9]

Filosofiese kwessies

[wysig | wysig bron]

Patriotisme kan versterk word deur die aanhang van 'n nasionale godsdiens ('n burgerlike godsdiens of selfs 'n teokrasie). Dit is die teenoorgestelde van die skeiding van kerk en staat wat deur die Verligtingsdenkers geëis word wat patriotisme en geloof as soortgelyke en opponerende magte beskou het. Michael Billig en Jean Bethke Elshtain het albei aangevoer dat die verskil tussen patriotisme en geloof moeilik is om te onderskei en grootliks staatmaak op die houding van die een wat die etikettering doen.[10]

Christopher Heath Wellman,[11] professor in filosofie aan die Washington Universiteit in St. Louis, beskryf dat 'n gewilde siening van die "patriotistiese" posisie sterk verpligtinge teenoor landgenote is en slegs minimale Samaritaanse verantwoordelikhede teenoor buitelanders.[12] Wellman noem hierdie posisie "patriotisties" eerder as "nasionalisties" om die lede van territoriale, politieke eenhede eerder as kulturele groepe uit te sonder.[12]

George Orwell het in sy invloedryke opstel Notes on Nationalism patriotisme van die verwante konsep van nasionalisme onderskei: 

"Met 'patriotisme' bedoel ek toewyding aan 'n bepaalde plek en 'n bepaalde lewenswyse, wat 'n mens glo die beste in die wêreld is, maar wat nie op ander mense wil afdwing nie. Patriotisme is van sy aard defensief, beide militêr en kultureel. Nasionalisme, aan die ander kant, is onlosmaaklik van die begeerte na mag. Die blywende doel van elke nasionalis is om meer mag en meer aansien te verseker, nie vir homself nie, maar vir die nasie of ander eenheid waarin hy gekies het om sy eie individualiteit te versink."[13]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Harvey Chisick (10 Februarie 2005). Historical Dictionary of the Enlightenment. ISBN 9780810865488. Besoek op 3 November 2013.
  2. ↑ "Nationalism (Stanford Encyclopedia of Philosophy)". Plato.stanford.edu. Besoek op 3 November 2013.
  3. ↑ "Patriotism (Stanford Encyclopedia of Philosophy)". Plato.stanford.edu. Besoek op 3 November 2013.
  4. ↑ "Organic gardening and farming". Organic Gardening and Farming. Rodale Press. 13: 109. 1966. Besoek op 28 April 2018. 'n Land begin met sy grond. 'n Land moet op sy grond staan. Sy mense moet lief wees vir sy grond. Die grond is sy basiese kapitaal. Patriotisme beteken 'n liefde vir 'n mens se grond [...].
  5. ↑ Bašić, Ferdo (2013). The Soils of Croatia. World Soils Book Series. Dordrecht: Springer Science & Business Media. pp. 16–17. ISBN 9789400758155. Besoek op 28 April 2018. Grond is die basis van Kroatiese natuurskoon en 'n emosionele grondslag van patriotisme! [...] Landskap is die 'emosionele grondslag' van patriotisme en die gevoel dat die mens tot 'n gebied behoort. 'n Sleutelfunksie in die vorming en instandhouding daarvan is grond, want dit bepaal landskapkenmerke en die voordele van opsies vir moontlike vorme van grondgebruik. Die mens het 'indrukke', dit wil sê 'boodskappe', op die landskap gelaat. Om die natuurlike plantegroei te verander en die ruimte wat deur landbou geskep word binne te gaan, is die 'kultuurlandskap' wat deur natuurlike toestande geskep word, wat hierdie ruimte [...] verryk. [...] Geveg vir oorlewing, het ons hardwerkende voorvaders, sonder enige meganisasie, 'n 'vloeiende menssgemaakte gebied' voorberei as 'n stomme getuie van vorige lewensomstandighede op Kroatiese eilande [...].
  6. ↑ Boswell, James (1986), Hibbert, Christopher, ed., The Life of Samuel Johnson, New York: Penguin Classics, ISBN 978-0-14-043116-2 
  7. ↑ Griffin, Dustin (2005), Patriotism and Poetry in Eighteenth-Century Britain, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-00959-1 
  8. ↑ Baumeister, Andrea "Patriotism". Encyclopædia Britannica. United States: Encyclopædia Britannica, Inc.. 
  9. ↑ Schmidt, Royal J. (1956). "Cultural Nationalism in Herder". Journal of the History of Ideas. Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
  10. ↑ Billig, Michael. Banal Nationalism. London: Sage Publishers, 1995, bl. 56–58.
  11. ↑ "Christopher Wellman, Professor of Philosophy at Washington University in St. Louis, and Professorial Research Fellow at Charles Sturt University in the Centre for Applied Philosophy and Public Ethics".
  12. ↑ 12,0 12,1 Wellman, Christopher Heath (2014). Liberal Rights and Responsibilities: Essays on Citizenship and Sovereignty. New York: Oxford University Press. pp. 32, 50. ISBN 9780199982189.
  13. ↑ Orwell, George Essays, John Carey, Ed., Alfred A. Knopf, New York, 2002

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Patriotisme&oldid=2550423"