Gaan na inhoud

NAFO (groep)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
NAFO se logo. NAFO se logo en naam is geskoei na dié van NAVO.

Die North Atlantic Fella Organisation (NAFO, 'n speel op die naam van NAVO, die Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie) is 'n internetmeem en sosiale media-beweging wat toegewy is aan die bekamping van Russiese propaganda en disinformasie oor die 2022 Russiese inval in die Oekraïne.[1][2][3][4] Dit is gekategoriseer as 'n vorm van inligtingsoorlogvoering.[2]

Benewens die plasing van oneerbiedige kommentaar oor die oorlog en memes wat Oekraïne bevorder of die Russiese oorlogspoging en strategie bespot ("shitposting"), samel die groep ook fondse in vir die Oekraïense Gewapende Magte en ander pro-Oekraïnse sake.[1][3] Die voorstelling van 'n NAFO "Fella" is 'n Shiba Inu-hond (gebaseer op die Doge-meme),[4] wat dikwels as 'n avatar gebruik word en soms beskryf word as 'n "spotprenthond",[3][5]of 'n "groep van Shiba Inu-soldate".[6]

In Augustus 2022 het The Economist opgemerk dat "NAFO se “skynbare ligsinnigheid” sy rol as 'n merkwaardig suksesvolle vorm van inligtingsoorlogvoering verdoesel."[2] NAFO het direkte kritiek ontlok van 'n aantal pro-Russiese afsetpunte en figure, insluitend RT en die Russiese woordvoerder van die ministerie van buitelandse sake, Maria Zakharova.[7]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
'n NAFO "Fella" en 'n vernietigde Russiese tenk voor die Russiese Ambassade in Berlyn in Februarie 2023.

Die meem is in Mei 2022 geskep, toe Twitter-kunstenaar Kamil Dyszewski, onder die twitternaam @Kama_Kamilia,[8] gewysigde prente van 'n Shiba Inu-hond (die "Fella") by foto's uit Oekraïne begin voeg het.[3] NAFO, soos dit is, is op 24 Mei 2022 gestig met 'n twiet.[4] Die Shiba Inu-ras het 'n onverwante beduidende teenwoordigheid in aanlynkultuur sedert ten minste 2010 onder die 'doge'-meme gehad.[9]

Na 'n geruime tyd het Dyszewski pasgemaakte "Fellas" begin skep vir ander wat aan die Georgiese Legioen geskenk het.[3] "Fellas", wat van "fellow" kom,[10] word deur NAFO as 'n geslagsneutrale term beskou.[1] Huidige en afgetrede dienslede van Oekraïense en NAVO-militêres, sowel as Oos-Europeërs en Oos-Europese diaspora, is sterk verteenwoordig onder diegene wat aan die groep se aktiwiteite deelneem.[1][2] Die Duitse koerant Berliner Kurier skat dat die groep "tienduisende" geassosieerdes vanaf September 2022 insluit.[11] Die Fellas verskyn in verskeie geredigeerde stilbeelde en "TikTok-styl video's van Oekraïense troepe wat op musiekklankbane gedans word", en word "in oorlogsmateriaal gevoeg om Rusland se weermag te bespot en Oekraïne se soldate te prys".[4] NAFO noem sy teenstanders (aanlyn en op die slagveld) Vatniks.[12] Sommige NAFO-lede het glo 'n "spesiale fokus" om die "whataboutism"-verdediging van die Russiese inval te ontlont.[12]

In Junie het die groep tot hoofstroomprominensie gestyg ná 'n interaksie op Twitter tussen die Russiese diplomaat Mikhail Ulyanov en 'n aantal NAFO-rekeninge met spotprenthonde as avatars. Nadat Ulyanov beweer het dat die Russiese inval in 2022 geregverdig is deur die Oekraïne wat na bewering sedert 2014 burgerlikes in die Donbas bestook het, het die volgende woordewisseling tussen Ulyanov en die ander @LivFaustDieJung ontstaan:[3][13][14]

Oekraïne Memes vir Navo Tieners (@LivFaustDieJung)
Jy: "ons moet al die Oekraïne se burgerlikes bombardeer, want die Oekraïne was besig om 'n interne oorlog te veg en sommige burgerlikes is doodgeskiet"[N-I 1]

Mikhail Ulyanov (@amb_ulyanov)

Jy het hierdie nonsens uitgespreek. Nie ek nie.[N-I 2]

Hierdie reaksie is deur ander NAFO-lede aangegryp.[3][4][15] Die frase "jy het hierdie nonsens uitgespreek", of bloot "onsin uitspreek", het deur NAFO gebruik geword as 'n vinnige en afwysende manier om pro-Russiese rekeninge te spot.[2]

Volgens The Wall Street Journal word geglo dat die groep se pro-Oekraïnse fondsinsameling en goedereverkope "meer as $1 miljoen ... maar geen amptelike telling gehou word nie" so die eis kan nie onafhanklik geverifieer word nie.[16] In Augustus 2022 het NAFO geld ingesamel vir Signmyrocket.com, 'n webwerf waar mense betaal om persoonlike boodskappe op Oekraïense artilleriekoppe en toerusting te laat skryf. Taak & Doel het die resultaat, 'n 2S7 Pion selfaangedrewe artillerie met die inskripsie "Super Bonker 9000" en 'n plakker van 'n bofbalkolf op die loop met die inskripsie "NAFO-Artikel 69"[17] beskryf as "selfaangedrewe artillerie". dit bring internetmemes in aardse vorm".[18]

In 'n artikel oor die groep se bedrywighede daardie Augustus, het The Economist berig dat "Nog 'n gewilde slagspreuk—'Watter lugverdediging doen?'—spot met die mislukking van Russiese lugverdediging om 'n aanval op die Saky-lugbasis in die Krim op 9 Augustus te voorkom."[2] Die oorsprong van die meem was 'n aanhaling-twiet in "twyfelagtige Engels"[11] deur @200_zoka (met lugverdediging wat eiesoortig in een woord gekombineer is) wat gereageer het op foto's van rook wat van die verafgeleë vliegveld opswel.[N-I 3]

Kablys-nagklub, lokaal van die eerste NAFO-beraad, Vilnius, 2023.

Die Duitse staatstoesig-uitsaaier ZDF verwerp die idee dat NAFO 'n operasie van die Amerikaanse Central Intelligence Agency is, en verklaar dat "die feit dat 'Nafo' deur die CIA gefinansier word, net 'n selfveragtende grap onder Twitterers is."[19] grappie is deur 'n aantal Fellas self aangeneem, wat hul Twitter-profiele verander het om hul ligging te wys as Langley, Virginia, die ligging van die CIA se hoofkwartier.[4]

Op 8 Julie 2023 het NAFO hul eerste beraad in Vilnius, Litaue gehou, wat bedoel was om saam te val met NAVO se 2023 Vilnius-beraad wat op 11–12 Julie plaasgevind het.[20][21] Die beraad se belangrikste regstreekse byeenkoms is by die Kablys-nagklub in Vilnius gehou, met 'n opkoms van ongeveer 200 mense persoonlik en duisende meer aanlyn.[20][21]Talle hoëprofiel politieke figure het die beraad bygewoon, met die Litause minister van buitelandse sake, Gabrielius Landsbergis, wat die geleentheid amptelik ingehuldig het en die Estlandse premier, Kaja Kallas, wat per video-oproep aangesluit het.[22] By die beraad is 'n aantal fondsinsamelingsaktiwiteite aangebied, insluitend pro-Oekraïnse handelswareverkope en 'n veiling vir 'n kunswerk wat die Oekraïense minister van verdediging Oleksii Reznikov se persoonlike Fella uitbeeld.[22]

Ontvangs

[wysig | wysig bron]

NAFO is beskryf as 'n "Westerse burgerlike samelewing-reaksie op Russiese veldtogte" deur Tobias Fella, 'n politieke wetenskaplike wat Bundeswehr-soldate oplei in die hantering van sosiale media. Dit is deel van 'n groter "stryd om soewereiniteit van interpretasie" op gedeelde aanlynruimtes.[19] Volgens Politico, "Om in NAFO te delf is om 'n vinnige kursus te kry in hoe aanlyn gemeenskappe van die Islamitiese Staat tot die verregse boogaloo-beweging tot hierdie diverse groep aanlynkrygers die internetkultuur gewapen het."[4]

Amerikaanse mediastudieprofessor Jaime Cohen voer aan dat die NAFO-beweging "'n werklike taktiese gebeurtenis teen 'n nasiestaat is".[4] Brits-Libanese joernalis Oz Katerji beweer dat NAFO "Rusland se propagandiste belemmer het en hulle in die proses absurd en belaglik laat lyk het".[15] Oekraïne se ambassadeur in Australië en Nieu-Seeland, Vasyl Myroshnychenko, het opgemerk dat die voetsoolvlak, gedesentraliseerde aard van NAFO 'n belangrike deel van sy mag is.[23]

Volgens een ontleding, "Die grootliks Engelstalige memes het Westerse aandag op Oekraïne se oorlog gehou - aandag wat noodsaaklik is gegewe die belangrikheid van Westerse wapens vir Oekraïense magte."[24][25] Amerikaanse lt. kol. Steve Speece van die Modern War Institute by West Point voer aan "Meme-inhoud wat in NAFO-kanale gedeel word ... is byna uitsluitlik Engelse taal en is vermoedelik nie bedoel vir Russiese gehore nie ... Hierdie fora bestaan om inhoud te genereer vir die vermaak en status van hul eie lede. Tog selfs Westerse nasionale veiligheidsbeleid word soms uitdruklik gedryf deur die emosies—soos verontwaardiging—wat in aanlyngemeenskappe gekweek word."[26] Speece voer aan dat aanlyn-agiteerders soos NAFO die rol van slegte polisieman in 'n goeie polisieman/slegte polisieman-dinamiek met beleidmakers inneem.[26]

Volgens die Berliner Kurier, "Soos regte NAVO, het NAFO 'n artikel 5-plig van hulp. Dit beteken dat elke ou die ander kan aanroep om hulp as hulle onder aanval is of ernstige disinformasie teëkom. Hiervoor gebruik die NAFO-lede die hutsmerk #NAFOarticle5 en ontvang dan ondersteuning van ander ouens."[11] 'n Ontleder by die Duitse Raad vir Buitelandse Betrekkinge het die strategie as "baie effektief" beoordeel.[11]

Rusland het in die verlede trollplase doeltreffend ontplooi;[11] sy verwarde reaksies op NAFO spruit moontlik uit sy "sterk ideologiese propaganda oor Oekraïne".[24] Volgens die kuberoorlogseenheid van die Amerikaanse weermag, die 780ste Militêre Intelligensie Brigade, "Vir 'n aanlyn gemeenskap soos NAFO, is vyandige vermelding van 'n amptelike propaganda-uitlaat van sy teiken 'n bewys dat sy bespotting die gewenste uitwerking bereik."[N-I 4]

In reaksie op die Estlandse premier Kallas se lof van NAFO, het Maria Zakharova, woordvoerder van die Russiese ministerie van buitelandse sake, Westerse lande van skynheiligheid beskuldig en gesê: "NAFO verpersoonlik presies wat die Europese Unie tot onlangs geveg het: haatspraak, onverdraagsaamheid, trollery, strooipos, afknouery , en alle moontlike vorme van xenofobie. Nou geet die Estlandse premier openlik hierdie internet-skuim met dankbaarheid krediet, alhoewel dit blyk dat die 'gevorderde' Westerse demokrasieë tot onlangs histeries was oor mitiese 'pro-Kremlin-trolle'."[27][28]

Sommige anti-oorlog Russe het NAFO gekritiseer vir sy lede se skepping en deel van beeldgebaseerde memes wat verwys na 'n Russiese toeris wat deur 'n haai in Egipte gedood is.[29] Nadat 'n opblaashaai op die verhoog by NAFO se Vilnius-beraad verskyn het, het die voorsitter van die Anti-Korrupsie-stigting en die Russiese opposisielid Maria Pevchikh gesê: "Vereer die 'NAFO-beraad' in Vilnius werklik op die verhoog die dood van 'n toeris wat deur 'n haai geëet is? 'Veg teen Moskou met humor?' Is ek die enigste [een] wat mis wat snaaks is oor 'n ou wat lewendig geëet word?"[27][N-I 5] Soortgelyke sentimente is gegee deur Alexei Navalny-bondgenoot Leonid Volkov, wat die groep aangekla het omdat hulle Poetin gehelp het en verder op Twitter geskryf het , "Poetin se belangrike propagandalyn 'Die Weste ondersteun Oekraïne omdat hulle net al die Russe wil doodmaak' sou weggekwyn het... was dit nie vir die voortdurende hulp van NAFO nie."[27][N-I 6]Na die einde van die Vilnius-beraad op 10 Julie, het NAFO getwiet: "Wat hierdie Russiese politici nie verstaan nie, is dat elke sekonde wat hulle spandeer om aanlyn met honde te argumenteer of bekommerd te wees oor hul 'aanlyn teistering' met haai-memes, sekondes weggeneem word van hul fokus op Oekraïne. Dit is wat ons wil hê. Gaan voort met mald."[27][N-I 7]

Erkenning

[wysig | wysig bron]

Op 28 Augustus 2022 het die amptelike Twitter-rekening van die Ministerie van Verdediging van Oekraïne sy waardering vir NAFO getwiet, met 'n beeld van missiele wat afgevuur word en 'n "Fella" geklee in 'n gevegsuniform, hande op die gesig, in 'n postuur van waardering.[17][23][30]

Hooggeplaaste militêre en burgerlike amptenare in die Oekraïne en NAVO-lande het hul Twitter-avatars na 'n Fella verander. Oekraïnse Minister van Verdediging Oleksii Reznikov het sy Twitter-avatar tydelik verander na 'n Fella wat ter ere van hom in gebruik is, op 30 Augustus 2022.[23][31] Boonop het die Oekraïnse president Volodymyr Zelenskyy en die land se amptelike fondsinsamelingsplatform United24 die groep erken vir sy ondersteuning in Maart 2023.[22] Op 20 Mei 2023 het die Litause president Gitanas Nausėda NAFO se eerste beraad in Vilnius in die openbaar bevorder en mense aangemoedig om na die stad te kom om dit by te woon.[20][N-I 8]

Ander het die voormalige president van Estland Toomas Hendrik Ilves,[4][N-I 9] vorige premier van Estland Kaja Kallas,[32][N-I 10] Litause minister van buitelandse sake Gabrielius Landsbergis,[16][N-I 11][33][N-I 12] Verenigde State-verteenwoordiger Adam ingesluit Kinzinger,[33][N-I 13] en generaal-majoor van die Amerikaanse weermag Patrick J. Donahoe. [3][N-I 14]

Op 13 Julie 2023 is Kamil Dyszewski, namens die organisasie, die toekenning die Ster van Litaus Diplomasie deur die Litause Ministerie van Buitelandse Sake oorhandig.[34]

Notas

[wysig | wysig bron]
  1. Ukraine Memes for NATO Teens [@LivFaustDieJung] (19 Junie 2022). "You: "we have to bomb all of Ukraine's civilians because Ukraine was fighting an internal war and some civilians got shelled"" (Tweet). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2022 – via Twitter.
  2. Mikhail Ulyanov [@amb_ulyanov] (19 Junie 2022). "You pronounced this nonsense. Not me" (Tweet) – via Twitter.
  3. @200_zoka (9 Augustus 2022). "What airdefense doing?" (Tweet). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 September 2022. Besoek op 7 September 2022 – via Twitter.
  4. @780thc (13 September 2022). "Cyber Command tweet" (Tweet). Besoek op 13 September 2022 – via Twitter.
  5. Maria Pevchikh [@pevchikh] (9 Julie 2023). "Apologies if I am being slow. Perhaps I just don't want to believe my own eyes" (Tweet) – via Twitter.
  6. Leonid Volkov [@leonidvolkov] (9 Julie 2023). "The fact is that NAFO helps Putin a lot" (Tweet) – via Twitter.
  7. @Official_NAFO (10 Julie 2023). "What these Russian politicians don't understand..." (Tweet) – via Twitter.
  8. Gitanas Nausėda [@GitanasNauseda] (20 Mei 2023). "Dear #NAFOfellas..." (Tweet) – via Twitter.
  9. Ives, Toomas Hendrik [@IlvesToomas] (9 Julie 2022). "I have finally acceded to NAFO" (Tweet) – via Twitter.
  10. Kallas, Kaja [@kajakallas] (25 September 2022). "My greetings to #NAFOfellas - you're doing a great job fighting bad takes and Russian propaganda, and raising funds for Ukraine's defence. I salute you, #Fellas. ¶ Thank you for gifting me my own Fella, @Phoenixfire709. #NAFO expansion is non-negotiable" (Tweet) – via Twitter.
  11. Landsbergis, Gabrielius [@GLandsbergis] (14 September 2022). "Happy to be in Ukraine with my fellas @DmytroKuleba and @simoncoveney ✊" (Tweet) – via Twitter.
  12. Kinzinger, Adam [@adamkinzinger] (2 Augustus 2022). "In case it is not obvious, I'm self-declaring as a proud member of #NAFO the #fellas shall prevail" (Tweet). Besoek op 30 Augustus 2022 – via Twitter.
  13. Kinzinger, Adam [@adamkinzinger] (2 Augustus 2022). "In case it is not obvious, I'm self-declaring as a proud member of #NAFO the #fellas shall prevail" (Tweet). Besoek op 30 Augustus 2022 – via Twitter.
  14. Patrick J. Donahoe [@PatDonahoeArmy] (10 Julie 2022). "Sir, join the Fellas" (Tweet) – via Twitter.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Pearson, Pez (15 Augustus 2022). "The doges of war: how a Twitter meme is helping fight the Russian war in Ukraine". Yorkshire Bylines. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2022. Besoek op 28 Augustus 2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Joshi, Shashank (31 Augustus 2022). "A virtual army of impish cartoon pooches is waging war on Russia". The Economist. ISSN 0013-0613. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 September 2022. Besoek op 31 Augustus 2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Gault, Matthew (12 Julie 2022). "Shitposting Shiba Inu Accounts Chased a Russian Diplomat Offline". Vice. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2022. Besoek op 28 Augustus 2022.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Scott, Mark (31 Augustus 2022). "The shit-posting, Twitter-trolling, dog-deploying social media army taking on Putin one meme at a time". Politico (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2022. Besoek op 1 September 2022.
  5. "Let slip the online shiba inus of war". New Scientist (in Engels (VSA)). 20 Julie 2022. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2022. Besoek op 30 Augustus 2022.
  6. 竜仁, 石動. "ウクライナ国防省が「柴犬兵士」の雑コラに感謝を表明? 注目される「NAFOの戦争」とは何か". Shūkan Bunshun (in Japannees). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 September 2022. Besoek op 4 September 2022.
  7. Kirichenko, David (6 Desember 2023). "Opinion: NAFO is waging Ukraine's meme war". The Kyiv Independent (in Engels). Besoek op 8 Januarie 2024.
  8. Jason Jay, Smart (14 November 2022). "Founder of NAFO Reveals Identity, Discusses Raison D'être". Kyiv Post. Besoek op 29 Desember 2022.
  9. Thorsberg, Christian (6 Augustus 2022). "Good doge: How the internet adopted the Shiba Inu and gave it a forever home". Grid News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2022. Besoek op 30 Augustus 2022.
  10. OED|, fella, n. 3235623824
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Althaus, Peter (6 September 2022). "NAFO Fellas: Bewegung von Meme-Hunden zerstört die Putin-Propaganda". Berliner Kurier (in Duits). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2022. Besoek op 13 September 2022.
  12. 12,0 12,1 Braun, Stuart (17 September 2022). "#NAFO: Ukraine's info warriors battling Russian trolls". Deutsche Welle (in Engels (VK)). Besoek op 21 September 2022.
  13. Taylor, Adam (1 September 2022). "With NAFO, Ukraine turns the trolls on Russia". The Washington Post. Besoek op 14 September 2022.
  14. Guckert, Elie (22 Julie 2022). "NAFO, ces trolls grimés en chiens qui humilient la Russie sur les réseaux sociaux". Slate (in Frans). Besoek op 14 September 2022.
  15. 15,0 15,1 Zappone, Chris (29 Augustus 2022). "NAFO, the furry fellas taking a bite out of Russia's info war machine". The Age (in Australian English). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Augustus 2022. Besoek op 29 Augustus 2022.
  16. 16,0 16,1 Michaels, Daniel (27 September 2022). "Ukraine's Internet Army of 'NAFO Fellas' Fights Russian Trolls and Rewards Donors With Dogs". The Wall Street Journal. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2022.
  17. 17,0 17,1 Gault, Matthew (30 Augustus 2022). "NAFO Memesters Paid Ukraine to Paint Their Memes on a Tank". Vice. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2022. Besoek op 30 Augustus 2022.
  18. Hauptman, Max (31 Augustus 2022). "Meme war: You can pay to get memes painted on Ukrainian artillery, bombs, and rockets". Task & Purpose (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2022. Besoek op 1 September 2022.
  19. 19,0 19,1 Neuhann, Florian (4 September 2022). "Ukraine-Krieg: Wie die "Nafo" Putin-Trolle im Netz bekämpft". ZDFheute (in Duits). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 September 2022. Besoek op 13 September 2022.
  20. 20,0 20,1 20,2 "Shiba Inu goes offline: First-ever NAFO summit brings Russia disinfo fighters to Vilnius". 3 Julie 2023.
  21. 21,0 21,1 "Vilniuje – prieš rusų dezinformaciją kovojančių NAFO "viršūnių susitikimas"".
  22. 22,0 22,1 22,2 "NAFO Summit, community combating Russian propaganda, makes waves in Vilnius". Yahoo! News (in Engels (VSA)). The New Voice of Ukraine. 9 Julie 2023. Besoek op 28 Desember 2023.
  23. 23,0 23,1 23,2 Hamill-Stewart, Chris (31 Augustus 2022). "The Memes Fighting Russian Propaganda". Byline Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Augustus 2022. Besoek op 1 September 2022.
  24. 24,0 24,1 Taylor, Adam (1 September 2022). "With NAFO, Ukraine turns the trolls on Russia". The Washington Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 September 2022. Besoek op 11 September 2022.
  25. Oliemans, Joost; Mitzer, Stijn. "article tag: Foreign Aid to Ukraine". Oryx. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 September 2022. Besoek op 11 September 2022.
  26. 26,0 26,1 Speece, Steve (13 September 2022). "On Trolls and Nuclear Signaling: Strategic Stability in the Age of Memes". Modern War Institute (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 September 2022. Besoek op 13 September 2022.
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 {{Cite web |title=Vilnius 'NAFO summit' draws criticism from Navalny's associates and Russia's Foreign Ministry |url=https://meduza.io/en/feature/2023/07/10/vilnius-nafo-summit-draws-criticism-from-both-navalny-s-associates-and-russia-s-foreign-ministry |access-date=2023-12-28 |website=[[[[Meduza |language=en}}
  28. МИД РФ: участие премьера Эстонии в "сходках" интернет-русофобов отражает лицемерие Запада [Russian Foreign Ministry: the participation of the Prime Minister of Estonia in "gatherings" of Internet Russophobes reflects the hypocrisy of the West]. TASS. Besoek op 31 Desember 2023.
  29. Dougherty, Jill (11 Julie 2023). "The pro-Ukraine internet 'fellas' using Shiba Inu memes to fight Russian propaganda". CNN. Besoek op 26 September 2023.
  30. @DefenceU (28 Augustus 2022). "We usually express gratitude to our international partners for the security assistance. But today we want to give a shout-out to a unique entity – North Atlantic Fellas Organization #NAFO. Thanks for your fierce fight against kremlin's propaganda &trolls. We salute you, fellas!" (Tweet) – via Twitter.
  31. Reznikov, Oleksii [@oleksiireznikov] (30 Augustus 2022). "My personal salute to #NAFOfellas. I'd like to thank each person behind Shiba Inu cartoon. Your donations to support our defenders, your fight VS misinformation is valuable. I'm changing my profile picture for a few days. Cheers @marlowc2324 NAFO expansion is [[:Sjabloon:Sic]]!" (Tweet). Besoek op 30 Augustus 2022 – via Twitter. {{cite web}}: URL–wikilink conflict (hulp)
  32. Trumsi, Getter (26 September 2022). "Vene propaganda vastu töötav organisatsioon tegi Kaja Kallase koeraks" [An organization working against Russian propaganda turned Kaja Kallas into a dog]. Postimees (in Estnies). Besoek op 26 September 2022.
  33. 33,0 33,1 Weiss, Michael (23 September 2022). "Republican Rep. Adam Kinzinger on the GOP, 'NAFO' and reasons to escalate in Ukraine". Yahoo! News. Besoek op 26 September 2022.
  34. "'Fellas' fighting Russian propaganda with dog memes given award in Lithuania". Sky News (in Engels). 14 Julie 2023. Besoek op 14 Julie 2023.