Jonathan Swift

Jonathan Swift
Gebore	30 November 1667
Sterf	19 Oktober 1745
Nasionaliteit	Verenigde Koninkryk
Beroep	Skrywer

Jonathan Swift (30 November 1667 – 19 Oktober 1745) was 'n Anglo-Ierse^[1] satirikus, essayis, politiese pamfletmaker (eers vir die Whig Party, Verenigde Koninkryk, en daarna vir die Tories), digter en geestelike wat die dekaan van Sint Patrick Katedraal, Dublin geword het.^[2]

Swift word veral onthou vir werke soos A Tale of a Tub (1704), 'n Argument teen die Afskaffing van die Christelikheid (1712), Gulliver se Reise (1726), en A Modest Proposal (1729). Hy word beskou deur die Encyclopædia Britannica as die voorste en mees gerekende satirikus in die Engelse taal^[3] en is minder bekend om sy poëtiese vernuf.

Swift het aan die Trinity College in Dublin gestudeer. In 1689 het hy na Engeland verhuis en sekretaris van die diplomaat sir William Temple geword. Tussen 1694 en 1696, tydens een van sy periodieke besoeke aan Ierland, het Swift 'n priester in die Anglikaanse Kerk geword. Sy eerste prosawerk was 'n politieke satire, A tale of a tub (1704), wat naamloos verskyn het. Na Temple se dood in 1699 het Swift na Ierland teruggekeer, maar gereeld besoeke aan Engeland gebring.

Sy politieke pamflette - hy was amptelike pamfletskrywer van die Konserwatiewe Party - was sowel gewild as omstrede. Na die dood van koningin Anna in Augustus 1714 het Swift finaal na Ierland teruggekeer en hom mettertyd in Ierse maatskaplike en politieke toestande verdiep. Gulliver's travels, sy grootste werk, het in 1726 verskyn en word deur sommige as ʼn politieke allegorie beskou waarin op veral die Konserwatiewe ministers Oxford en Bolingbroke gesinspeel word.

Hy het oorspronklik al sy werke onder 'n skuilnaam gepubliseer-soos bv. Lemuel Gulliver, Isaac Bickerstaff, M. B. Drapier– of selfs anoniem. Hy was 'n meester van twee tipes style van Satire naamlik die Horatiese en Juvenaliaanse style.

Sy uitdrukkinglose, ironiese styl, veral in A Modest Proposal, het daartoe gelei dat sekere satire as "Swiftiaans" beskryf of gekenmerk word.^[4] Swift is op 19 Oktober 1745 dood nadat hy meer as 3 jaar lank ʼn hulpelose invalide was vanweë 'n beroerteaanval.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409680, volume 27, bl. 58