Gaan na inhoud

Homo rhodesiensis

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Homo rhodesiensis
Tydperk: 0.4–0.12 m. jaar gelede
Pleistoseen
’n Kopbeen wat in 1921 gevind is.
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Orde:
Familie:
Tribus:
Genus:
Spesie:
H. rhodesiensis
Binomiale naam
Homo rhodesiensis
(Arthur Smith Woodward, 1921)

Homo rhodesiensis (die Rhodesië-mens) is ’n uitgestorwe Hominini-spesie van die genus Homo. Die model daarvoor is die fossiele Kabwe-kopbeen. Ander oorblyfsels is ontdek uit dieselfde, of ’n vroeër, tydperk in Suider-, Oos- en Noord-Afrika. Die fossiele is tussen sowat 125 000 en 300 000 jaar oud. Sommige wetenskaplikes beskou Homo rhodesiensis nou as ’n ander naam vir Homo heidelbergensis.[1][2][3]

Ontdekking

[wysig | wysig bron]
’n Rekonstruksie van Rhodesië-mense.

Kabwe 1, ook genoem die Broken Hill-kopbeen, is in 1921 deur die Engelse paleontoloog Arthur Smith Woodward aangewys as die tipe-monster vir Homo rhodesiensis; vandag beskou die meeste wetenskaplikes dit as Homo heidelbergensis.[1][4]

Die menslike skedel is in 1921 in ’n myn by Broken Hill, Noord-Rhodesië (nou Kabwe, Zambië) ontdek deur Tom Zwiglaar, ’n Switserse myner. ’n Boonste kakebeen van nog ’n individu, ’n kruisbeen, skeenbeen, dybeen en ander fragmente is ook gevind. Die kopbeen is met sy vonds die Rhodesië-mens gedoop, maar word nou algemeen die Broken Hill-kopbeen of Kabwe-skedel genoem.

Die verband tussen die bene is onseker, maar die skeen- en dybeen word gewoonlik met die kopbeen verbind. Dit is tussen sowat 125 000 en 300 000 jaar oud. Die breinkapasiteit is sowat 1 230 cm3.[5]

Die kopbeen is dié van ’n redelik robuuste individu en het die grootste betreklike wenkbrouriwwe van enige hominiedfossiel. Dit is beskryf as met ’n breë gesig soortgelyk aan ’n Neanderdaller s’n en is aanvanklik beskou as ’n Afrika-Neanderdaller. Onlangse navorsing het egter verskeie tussenstadiums aan die gesig uitgewys tussen dié van Homo sapiens en Neanderdallers.

Nog ’n voorbeeld,[6] "die hominied van die Ndutu-meer", is dalk tot 400 000 jaar oud; Clarke het dit in 1976 geklassifiseer as Homo erectus.

Volgens die Amerikaanse paleoantropoloog Tim White kan die Rhodesië-mens die voorouer van Homo sapiens idaltu wees, wat weer die voorouer van Homo sapiens sapiens is.[7] Die kopbeen het gaatjies in tien van die boonste tande en dit word beskou as een van die oudste voorkomste van gaatjies in tande. Invreting dui op ’n groot infeksie, en die oorsaak van dood kon ’n tandsiekte- of chroniese oorontsteking gewees het.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 "Kabwe 1". The Smithsonian Institution's Human Origin Program. Besoek op 2 November 2010.
  2. Stringer, Chris (2011). The Origin of our Species. Penguin. p. 202. ISBN 978-0-14-103720-2.
  3. Johansson, Donald; Edgar, Blake (2006). From Lucy to Language. Simon & Schuster. p. 222. ISBN 978-0-7432-8064-8.
  4. Begun, David R., red. (2012). "The African Origin of Homo Sapiens". A Companion to Paleoanthropology. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-33237-5.
  5. Rightmire, G. Philip. The Evolution of Homo Erectus: Comparative Anatomical Studies of an Extinct Human Species Cambridge University Press, 1993. ISBN 0-521-44998-7, ISBN 978-0-521-44998-4.
  6. Rightmire, G. Philip (2005). "The Lake Ndutu cranium and early Homo Sapiens in Africa". American Journal of Physical Anthropology. 61 (2): 245–254. doi:10.1002/ajpa.1330610214. PMID 6410925.
  7. White, Tim D.; Asfaw, B.; DeGusta, D.; Gilbert, H.; Richards, G. D.; Suwa, G.; Howell, F. C. (2003). "Pleistocene Homo sapiens from Middle Awash, Ethiopia". Nature. 423 (6491): 742–747. doi:10.1038/nature01669. PMID 12802332.