Gaan na inhoud

Glifosaat

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Eienskappe

Algemeen

Naam Glifosaat 
IUSTC-naam N-(Fosfonometiel)glisien
Struktuurformule van Glifosaat
Struktuurformule van Glifosaat
Chemiese formule C3H8N1O5P
Molêre massa 142.286 g•mol-1
CAS-nommer 1071-83-6  
Voorkoms wit kristallyne poeier  
Reuk geen
Fasegedrag
Smeltpunt 184,5 °C (ontbind)
Kookpunt 187 °C
Digtheid
Oplosbaarheid 10,1 g•L-1 (teen 20 °C) 
Termodinamies

Suur-basis eienskappe

pKa
  • <2
  • 2,6
  • 5,6
  • 10,6

Veiligheid

Flitspunt Nie flambaar

Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

 
Portaal Chemie

Glifosaat is 'n breëspektrum sistemiese onkruiddoder en gewasdroogmiddel. Dit is 'n organofosforverbinding, spesifiek 'n fosfonaat, wat optree deur die plant-ensiem 5-enolpiruvielsikimaat-3-fosfaatsintase te inhibeer.[Nota 1] Dit word gebruik om onkruid dood te maak, veral eenjarige breëblaaronkruide en grasse wat met gewasse meeding.

Ten spyte van algemene wanpersepsies is glifosaat nie kankerverwekkend nie en verskeie internasionale gesondheidsorganisasies het hierdie feit erken.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Glifosaat is vir die eerste keer in 1950 gesintetiseer deur die Switserse chemikus Henry Martin, wat vir die Switserse maatskappy Cilag gewerk het, maar die werk is nooit gepubliseer nie.[1] Die onkruiddodende doeltreffendheid van glifosaat is in 1970 deur Monsanto-chemikus John E. Franz ontdek. Monsanto het dit in 1974 vir landbougebruik op die mark gebring onder die handelsnaam Roundup.[2][3]

Boere het vinnig glifosaat vir landbouonkruidbeheer aangeneem, veral nadat Monsanto glifosaatbestande Roundup Ready-gewasse bekend gestel het, wat boere in staat stel om onkruid dood te maak sonder om hul oeste dood te maak. In 2007 was glifosaat die mees gebruikte onkruiddoder in die Verenigde State se landbousektor en die tweede mees gebruikte in huis, tuin, regering, nywerheid, en kommersiële toepassings.[4] Vanaf die laat 1970s tot 2016 was daar 'n 100-voudige toename in die gebruik en volume van toediening van glifosaat-gebaseerde onkruiddoders wêreldwyd. Dit was deels in reaksie op die wêreldwye opkoms en verspreiding van glifosaatbestande onkruide,  wat groter toediening vereis het om doeltreffendheid te handhaaf.[5] Die ontwikkeling van glifosaatweerstand by onkruidspesies kom as 'n duur probleem na vore.

Meganisme

[wysig | wysig bron]

Glifosaat word deur blare geabsorbeer, en minimaal deur wortels, en na groeipunte vervoer. Dit inhibeer 'n plantensiem wat betrokke is by die sintese van drie aromatiese aminosure: tirosien, triptofaan en fenielalanien. Dit is dus slegs effektief op aktief groeiende plante en is nie doeltreffend as 'n vooropkoms onkruiddoder nie. 'n Toenemende aantal gewasse is geneties gemanipuleer om verdraagsaam te wees teenoor glifosaat (bv. Roundup Ready-sojaboon, die eerste Roundup Ready-gewas, ook geskep deur Monsanto), wat boere in staat stel om glifosaat as 'n na-opkoms onkruiddoder teen onkruid te gebruik.

Kommer

[wysig | wysig bron]

Terwyl glifosaat en formulerings soos Roundup deur regulatoriese liggame wêreldwyd goedgekeur is, het kommer oor die uitwerking daarvan op mense en die omgewing voortgeduur.[5][6] 'n Aantal regulatoriese en wetenskaplike resensies het die relatiewe toksisiteit van glifosaat as 'n onkruiddoder geëvalueer. Die Duitse Federale Instituut vir Risiko-evaluering toksikologie-oorsig in 2013 het bevind dat met betrekking tot positiewe korrelasies tussen blootstelling aan glifosaatformulerings en die risiko van verskeie kankers, insluitend nie-Hodgkin limfoom, is "die beskikbare data teenstrydig en ver van oortuigend".[7] Maar 'n meta-analise wat in 2014 gepubliseer is, het 'n verhoogde risiko van nie-Hodgkin limfoom geïdentifiseer by werkers wat aan glifosaatformulerings blootgestel is.[8]

In Maart 2015 het die Wêreldgesondheidsorganisasie se Internasionale Agentskap vir Kankernavorsing glifosaat as "waarskynlik kankerverwekkend by mense" (kategorie 2A) geklassifiseer op grond van epidemiologiese studies, dierestudies en in vitro-studies.[6][9][10][11]

Daarteenoor het die Europese Voedselveiligheidsowerheid in November 2015 tot die gevolgtrekking gekom dat "dit onwaarskynlik is dat die stof genotoksies is (dws skadelik vir DNS) of 'n karsinogene bedreiging vir mense inhou", wat later verduidelik het dat hoewel kankerverwekkende glifosaatbevattende formulerings kan bestaan, studies "wat net na die aktiewe stof glifosaat kyk, toon nie hierdie effek nie." Terselfdertyd het die Europese Voedselveiligheidsowerheid 'n Akute Verwysingsdosis van 0,5 mg/kg liggaamsgewig per dag ingestel.[Nota 2] Die Aanvaarbare Operator Blootstellingsvlak is gestel op 0.1 mg/kg liggaamsgewig per dag.[12][13]

Die Wêreldgesondheidsorganisasie en die Verenigde Nasies se Voedsel- en Landbou-organisasie se gesamentlike komitee oor plaagdoderoorblyfsels het in 2016 'n verslag uitgereik waarin gesê word dat die gebruik van glifosaatformulerings nie noodwendig 'n gesondheidsrisiko inhou nie, en gee dieselfde daaglikse innamelimiete as dié van die Europese Voedselveiligheidsowerheid.[14]

In 2017 het die Europese Chemiese Agentskap glifosaat geklassifiseer as iets wat ernstige oogskade veroorsaak en as giftig vir waterlewe, maar het nie bewyse gevind wat dit impliseer as 'n karsinogeen, 'n mutageen, giftig vir voortplanting, of giftig vir spesifieke organe nie.[15]

Chemie

[wysig | wysig bron]
Ioniese toestande van glifosaat

Glifosaat is 'n aminofosfoniese analoog van die natuurlike aminosuur glisien en bestaan, soos alle aminosure, in verskillende ioniese toestande na gelang van pH. Beide die fosfonsuur- en karboksielsuurdele kan geïoniseer word en die amiengroep kan geprotoneer word en dus bestaan die stof ​​as 'n reeks zwitterione. Die oorspronklike sintetiese benadering tot glifosaat het die reaksie van fosfortrichloried met formaldehied behels, gevolg deur hidrolise om 'n fosfonaat te lewer. Glisien word dan met hierdie fosfonaat gereageer om glifosaat te lewer. Sy naam word geneem as 'n sametrekking van die verbindings wat in hierdie sintesestap gebruik word, naamlik glisien en 'n fosfonaat.[16]

PCl3 + H2CO → Cl2P(=O)−CH2Cl
Cl2P(=O)−CH2Cl + 2 H2O → (HO)2P(=O)−CH2Cl + 2 HCl
(HO)2P(=O)−CH2Cl + H2N−CH2−COOH → (HO)2P(=O)−CH2−NH−CH2−COOH + HCl

Die belangrikste deaktiveringspad vir glifosaat is hidrolise na aminometielfosfonsuur.[17]

Sintese

[wysig | wysig bron]

Twee hoofbenaderings word gebruik om glifosaat industrieel te sintetiseer, wat albei via die Kabachnik-Fields-reaksie verloop. Die eerste is om iminodiasynsuur en formaldehied met fosforsuur te laat reageer (soms in situ gevorm uit fosfortrichloried met behulp van die water wat deur die Mannich-reaksie van die eerste twee reagense gegenereer word). Dekarboksilering van die hidrofosfonileringsproduk gee die verlangde glifosaatproduk. Iminodiasynsuur word gewoonlik op die perseel voorberei deur verskeie metodes, afhangende van die beskikbaarheid van reagens.[1]

Iminodiasynsuurbenadering tot glifosaatsintese

Die tweede benadering gebruik glisien in die plek van iminodiasynsuur. Dit vermy die behoefte aan dekarboksilering, maar vereis noukeuriger beheer van stoïgiometrie, aangesien die primêre amien met enige oormaat formaldehied kan reageer om bishidroksimetielglisien te vorm, wat tydens die opwerking gehidroliseer moet word om die gewenste produk te gee.[1]

Glifosaat sintese vanaf dimetielfosfiet

Hierdie sintetiese benadering is verantwoordelik vir 'n aansienlike deel van die produksie van glifosaat in China, met aansienlike werk wat in die herwinning van die triëtielamien en metanol oplosmiddels gedoen is.[1] Vordering is ook gemaak in die poging om die behoefte aan triëtielamien heeltemal uit te skakel.[18]

Kyk ook

[wysig | wysig bron]

Aantekeninge

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 5-enolpiruvielsikimaat-3-fosfaatsintase is 'n ensiem wat deur plante en mikroörganismes geproduseer word. Dit kataliseer die biosintese van sekere aromatiese aminosure in bakterieë, swamme en plante. Hierdie ensiem is nie teenwoordig in diere nie, so dit bied 'n aantreklike biologiese teiken vir onkruiddoders, soos glifosaat. ’n Glifosaat-weerstandige weergawe van hierdie geen is in geneties gemodifiseerde gewasse gebruik.
  2. ↑ Die Akute Verwysingsdosis is die hoeveelheid wat oor een dag ingeneem kan word sonder om 'n gesondheidsrisiko in te hou.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dill, Gerald M.; Sammons, R. Douglas; Feng, Paul C.; Kohn, Frank; Kretzmer, Keith; Mehrsheikh, Akbar; Bleeke, Marion; Honegger, Joy L.; Farmer, Donna; Wright, Dan; Haupfear, Eric A. (2010). "Glyphosate: Discovery, Development, Applications, and Properties" (PDF). In Nandula, Vijay K. (red.). Glyphosate Resistance in Crops and Weeds: History, Development, and Management (in Engels). Hoboken, NJ: Wiley. ISBN 978-0-470-41031-8.
  2. ↑ Alibhai MF, Stallings WC (Maart 2001). "Closing down on glyphosate inhibition – with a new structure for drug discovery". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (in Engels). 98 (6): 2944–46. Bibcode:2001PNAS...98.2944A. doi:10.1073/pnas.061025898. JSTOR 3055165. PMC 33334. PMID 11248008.
  3. ↑ "Monsanto's John E. Franz Wins 1990 Perkin Medal". Chemical & Engineering News. 68 (11): 29–30. 12 Maart 1990. doi:10.1021/cen-v068n011.p029.
  4. ↑ "2006-2007 Pesticide Market Estimates: Usage (Page 2) - Pesticides - US EPA". epa.gov (in Engels). 18 Februarie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Junie 2015. Besoek op 30 November 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 Myers, John Peterson; Antoniou, Michael N.; Blumberg, Bruce; Carroll, Lynn; Colborn, Theo; Everett, Lorne G.; Hansen, Michael; Landrigan, Philip J.; Lanphear, Bruce P.; Mesnage, Robin; Vandenberg, Laura N.; vom Saal, Frederick S.; Welshons, Wade V.; Benbroo, Charles M. (17 Februarie 2016). "Concerns over use of glyphosate-based herbicides and risks associated with exposures: a consensus statement". Environmental Health (in Engels). 15 (19): 13. doi:10.1186/s12940-016-0117-0. PMC 4756530. PMID 26883814.
  6. ↑ 6,0 6,1 Cressey, Daniel (25 Maart 2015). "Widely used herbicide linked to cancer". Nature (in Engels). doi:10.1038/nature.2015.17181. S2CID 131732731.
  7. ↑ "Glyphosate RAR 01 Volume 1 2013-12-18 San". Renewal Assessment Report (in Engels). Hungry4Pesticides. 18 Desember 2013. Besoek op 3 Desember 2021.
  8. ↑ Schinasi, L; Leon, ME (April 2014). "Non-Hodgkin lymphoma and occupational exposure to agricultural pesticide chemical groups and active ingredients: a systematic review and meta-analysis". International Journal of Environmental Research and Public Health (in Engels). 11 (4): 4449–527. doi:10.3390/ijerph110404449. PMC 4025008. PMID 24762670.
  9. ↑ Guyton KZ, Loomis D, Grosse Y, El Ghissassi F, Benbrahim-Tallaa L, Guha N, Scoccianti C, Mattock H, Straif K (Mei 2015). "Carcinogenicity of tetrachlorvinphos, parathion, malathion, diazinon, and glyphosate". The Lancet. Oncology (in Engels). 16 (5): 490–91. doi:10.1016/S1470-2045(15)70134-8. PMID 25801782.
  10. ↑ "Press release: IARC Monographs Volume 112: evaluation of five organophosphate insecticides and herbicides" (PDF) (in Engels). International Agency for Research on Cancer, World Health Organization. 20 Maart 2015.
  11. ↑ "Glyphosate" (PDF). IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans (in Engels). International Agency for Research on Cancer. 112. 11 Augustus 2016.
  12. ↑ "European Food Safety Authority – Glyphosate report" (PDF). EFSA (in Engels). Besoek op 3 Desember 2021.
  13. ↑ "Glyphosate: EFSA updates toxicological profile | European Food Safety Authority". Efsa.europa.eu (in Engels). 12 November 2015. Besoek op 3 Desember 2021.
  14. ↑ "Report of the Joint Committee on Pesticide Residues, WHO/FAO, Geneva, 16 May, 2016" (PDF) (in Engels). Besoek op 3 Desember 2021.
  15. ↑ "Glyphosate not classified as a carcinogen by ECHA" (in Engels). ECHA. 15 Maart 2017. Besoek op 3 Desember 2021.
  16. ↑ Chenier, Philip J. (2012). Survey of Industrial Chemistry (in Engels) (3rd uitg.). Springer Science+Business Media. p. 384. ISBN 978-1461506034.
  17. ↑ Schuette J. "Environmental Fate of Glyphosate" (PDF) (in Engels). Department of Pesticide Regulation, State of California. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 April 2012. Besoek op 3 Desember 2021.
  18. ↑ Zhou J, Li J, An R, Yuan H, Yu F (2012). "Study on a New Synthesis Approach of Glyphosate". J. Agric. Food Chem. (in Engels). 60 (25): 6279–85. doi:10.1021/jf301025p. PMID 22676441.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Glifosaat&oldid=2468115"