Equisetaceae
| Equisetaceae | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Divisie: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | Equisetum
|
Die Equisetaceae Rich. ex DC. is 'n familie van varingagtige plante.
Hierdie familie is taamlik oud en is reeds bekend in die Devoon van meer as 300 miljoen jaar gelede. Die verwantskap met ander varingagtiges is nie duidelik nie. Kenmerkend is die hoë silikaatgehalte van die plant wat die selwande van die epidermis versterk.
Die familie bevat een genus:
- Equisetum L.
Die genus het ongeveer 15 spesies wat behalwe in Australië en Nieu-Seeland oor die hele wêreld voorkom. [1]
In Suider-Afrika word die perdestert Equisetum ramosissimum aangetref
Voortplanting
[wysig | wysig bron]Net soos by die ander varingplante en mosse kom generasiewisseling ook by perdesterte voor: 'n geslagtelike en ongeslagtelike generasie wissel mekaar tydens die lewensiklus af. In die lente groei eers liggeel of bruinrooi stingels (lentestingels) uit die ondergrondse wortelstok. Aan die eindpunt van die stingel is 'n spoorkeël (strobilus) met 5 tot 10 spoorliggame wat kransgewys gerangskik is.
Die spore word hierin ryp en in ʼn blougroen wolk deur die wind versprei. Wanneer die spore vrygelaat is, sterf die stingels af. Ryp spore het 'n meersellige wand en dra 2 lang, lintvormige hegorgane (hapterone). Tydens vogtige weer lê die aanhangsels spiraalsgewys om die spore gerol, maar in droë weer vou dit weer uit en dien as sweeforgane. Wanneer die spore in goeie grond val, ontkiem dit en vorm meestal 'n eenslagtige voorkiem (protallus).
Die voorkiem dra die geslagsorgane: die manlike anteridiums, wat spermatosoïede vorm, en die vroulike argegoniums, waarin een eiersel ryp word. Spore word dikwels in groepies versprei omdat hulle met hul hegorgane aan mekaar vasklou, en daarom word die manlike en vroulike geslagselle gewoonlik nie ver van mekaar af ryp nie. Die manlike selle swem na die eierselle om hulle te bevrug.
Die tweede generasie ontwikkel uit die bevrugte sel. Die tweede generasie is aanvanklik altyd groen omdat daar bladgroen in die stingel is. Die wortelstokke wat uit die lengtestingel ontwikkel het, word in die somer 'n onvrugbare somerstingel. In teenstelling met die voorjaarstingel wat op die voedsel in die wortelstok teer, kan die somerstingel fotosintetiseer en nuwe voedsel produseer. Die somerstingels is verkiesel en geriffel. Die plante is daarom vlymskerp en word sover as moontlik deur vee vermy.
Verteenwoordigers
[wysig | wysig bron]Egte boomvormige perdesterte met verhoute stamme soos die Calamitaceae gehad het, kom nie meer voor nie. Die grootste lewende spesie is Equisetum giganteum, wat in Suid-Amerika aangetref word en stingels van 3 m het. Die reuse-perdestert (Equisefum telmateia) groei in vrugbare, vogtige bosse in Europa. Die plant se onvrugbare stingels is wit en hoogstens 50 cm lank; in die somer is die stingels onvrugbaar en kan tot 2 m lank word. Die somerstingels dra meestal onvertakte, groot sytakke aan die liggroen hoofstingel.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 090840963X, volume 22, bl. 139
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Swaziland ferns and fern allies J.P. Roux 2003 ISBN 1-919795-97-9