Balein

'n Balein is 'n dun, plat en soepel strook van 'n buigsame materiaal wat veral in die modebedryf gebruik word om dele van 'n kledingstuk mooi regop, netjies en styf te hou.

Baleine word teenswoordig van metaal, been, plastiek , PVC en ander kunsstowwe gemaak. Oorspronklik was baleine 'n neweproduk van die walvisvangs.

Balein is 'n stewige horingproduk uit die bek van 'n baardwalvis, ook bekend as die baleinwalvis. Hierdie walvisse het in die bokaak in die plek van tande twee rye horingplate, bekend as baleine. Hierdie baleine bestaan uit keratine, en is stywerig en elasties. So 'n walvis gebruik die baleinplate om plankton uit die seewater te filtreer. Die beste soort balein was afkomstig van die Groenlandse walvis, die noorkapper en die suidelike walvis. In 1820 het die Kaapkolonie 'n 31 280 pond balein ter waarde van 3 600 Riksdaalders uitgevoer. Weens die veranderende mode het die vraag na balein vroeg in die 20ste eeu baie afgeneem. Die wêreldwye afkeer in die walvisvangs het meegewerk om die verkoop teen te werk. Baleine word nou uit moderne kunsstowwe vervaardig.

Die woord balein is ontleen aan die woord balaena, die Latyn vir walvis.

Balein afkomstig van walvisse is in 'n wye verskeidenheid plekke gebruik. Dit was veral omdat dit in warm water in allerlei vorms gebuig kon word. Baleine word gebruik in die vervaardiging van korsette, borsrokke, kragies, bras sonder skouerbandjies en hoepelrokke. In punte van boordjies van hemde is baleine geplaas om te voorkom dat die punte omkrul. Baleine word ook in die mediese tegnologie gebruik. Speke van 'n sambreel word soms nog baleine genoem.

• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 11. Kaapstad: Nasou, 1975. ISBN 0-625-00327-6
• http://baleinen.com