Alvin Karpis
| Alvin Karpis | ||
| ||
| Gebore | 10 Augustus 1907 | |
| Oorlede | 26 Augustus 1979 (op 72) | |
| Land | VSA | |
| Bynaam | Creepy Karpis | |
| Ander name | Albin Francis Karpavičius (geboortenaam) | |
| Misdaadbesonderhede | ||
| Misdaad | Ontvoering, roof, moord | |
| Beweging | Barker-Karpis-bende | |
| Vonnisbesonderhede | ||
| Vonnis | Lewenslange tronkstraf met die moontlikheid van parool | |
| Status | Op parool vrygelaat (1969) | |
Alvin Francis Karpis (gebore Albin Francis Karpavičius; 10 Augustus 1907 - 26 Augustus 1979) was 'n misdadiger uit die Depressietydperk met die bynaam "Creepy" vanweë sy sinistere glimlag. Hy is deur ander lede van sy bende "Ray" genoem. Hy was 'n Kanadese burger van Litause afstamming wat in die 1930's bekend was as die leier van die Barker-Karpis-bende.
Karpis het die bende saam met Fred Barker gestig. Daar was net vier misdadigers wat die FBI-titel "openbare vyand nommer 1" gekry het, en hy was die enigste een wat lewend in hegtenis geneem is. Die ander drie, John Dillinger, Pretty Boy Floyd en Baby Face Nelson, is almal gedood voordat hulle in hegtenis kon word.[1] Karpis het ook die langste tyd as 'n federale gevangene in Alcatraz deurgebring: 26 jaar.
Vroeë lewe
[wysig | wysig bron]Karpis is in Montreal, Quebec gebore as die seun van die Litause immigrante John (Jonas) en Anna (Ona) Karpavičius. Hy het in Topeka, Kansas, grootgeword[2] en op 10-jarige ouderdom met misdaad begin.
In 1926 is hy tot 10 jaar in 'n verbeterskool in Kansas gevonnis vir 'n pogigng tot 'n rooftog. Hy het saam met 'n ander seun, Lawrence de Vol, ontsnap en op 'n jaar lange misdaadtog gegaan. Nadat hy in Kansas City, Missouri, gaan bly het, is hy gevang dat hy 'n motor steel en teruggestuur na die verbeterskool. Hy is na die Kansas-staatsgevangenis oorgeplaas, waar hy Fred Barker ontmoet het. Dié was in die tronk vir bankroof. Die Barkergesin het ingesluit die broers Herman, Lloyd, Arthur ("Doc") en Fred, die seuns van Ma Barker.
Nadat Karpis in 1931 vrygelaat is, het hy en Fred Barker die Barker-Karpis-bende gestig.[3]
Misdaadloopbaan
[wysig | wysig bron]- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Barker-Karpis-bende.
Die Barker-Karpis-bende het een van die berugste misdaadbendes van die 1930's geword. Hulle het nie gehuiwer om enigiemand wat in hulle pad staan te vermoor nie. Op 19 Desember 1931 het Karpis en Fred Barker sheriff C. Roy Kelley vermoor, wat hulle roof van 'n winkel in West Plains, Missouri, ondersoek het. Die bende, insluitende Ma Barker en haar minnaar, Arthur Dunlop, het na Saint Paul, Minnesota, gevlug.[4]
Karpis is beskryf as die leier van die bende en die "brein" daaragter.[5] Die bendelid Fred Hunter het gesê Karpis was "superslim" en het glo 'n fotografiese geheue gehad. Die ander leiers was Doc en Fred, en daar was in 'n stadium tot 25 lede.
Teen 1933 was die grootste deel van die bende terug in Saint Paul nadat hulle dit vir 'n ruk verlaat het. Hier het hulle twee ryk sakemanne ontvoer. Hulle het lospryse van altesaam $300 000 vir hulle gekry. Die ontvoerings het egter gelei tot die einde van die bende. Die pa van die ontvoerde Edward Bremer was 'n vriend van president Franklin D. Roosevelt en weens ontvoerings in dié tyd het die FBI dié soort misdaad begin beveg.
Net ná Ma en Fred Barker se dood in 'n skietery met die FBI op 16 Januarie 1935 is Karpis self amper doodgeskiet toe die FBI hom in Atlantic City, New Jersey, opspoor. Hy het egter ontsnap.
Karpis het sy misdade saam met ander voortgesit, maar moes uiters versigtig wees, want hy was die FBI se vierde en laaste openbare vyand nommer 1 – die vorige drie, John Dillinger, Pretty Boy Floyd en Baby Face Nelson, is almal doodgeskiet.
Inhegtenisneming en verhoor
[wysig | wysig bron]Op 1 Mei 1936 het die FBI Karpis in New Orleans opgespoor. Kort ná 17:00 op 2 Mei is hy in hegtenis geneem. Sy arres het basies die groot misdade van die Deressietydperk beëindig.
Karpis is in Saint Paul verhoor. Hy het aanvanklik onskuldig gepleit, maar later skuld beken.[6] Twee weke later het Karpis deur sy advokaat aangebied om skuld te beken op die Bremer-sameswering as die aanklag van ontvoering teruggetrek word. Die hof het die aanbod aanvaar.[7]
Karpis is tot lewenslange gevangenisstraf gevonnis en is van Augustus 1936 tot April 1962 in die destyds pas geboude Alcatraz aangehou. Sy hoofwerk daar was in die bakkery. Hy was nie juis 'n modelgevangene nie en het dikwels met ander aangehoudenes baklei. Hy was die langste van enige gevangene op Alcatraz: 26 jaar.[8]
In April 1962, terwyl Alcatraz gesluit is, is hy na die McNeil Island-gevangenis in Washington oorgeplaas. Hier het hy die jong Charles Manson ontmoet. Karpis het in sy outobiografie saam met Robert Livesey (1980) oor Manson geskryf:[9]
Die kind nader my om vir hom musieklesse te gee. Hy wil die kitaar leer bespeel en 'n musiekster word. "Little Charlie" is so lui en onbeholpe; ek twyfel of hy die tyd sal bestee om te leer. Die jong man is die grootste deel van sy lewe in instellings – eers weeshuise, toe verbeterskole en eindelik die federale tronk. Sy ma, 'n prostituut, was nooit daar om na hom te kyk nie. Ek het besluit dit is tyd dat iemand iets vir hom doen en tot my ongeloof leer hy vinnig. Hy het 'n aangename stem en 'n oulike persoonlikheid, hoewel hy ongewoon sag en beskeie vir 'n gevangene is. Hy sê nooit 'n kwaai woord nie en raak nie eens in 'n argument betrokke nie.
Nadat Manson bedrewe met die kitaar geraak het, het hy Karpis gevra om hom 'n werk te help kry in Las Vegas, aangesien Karpis kontakte met nagklub- en casino-eienaars daar gehad het. Manson het vir hom gesê hy sal groter as die Beatles wees, maar Karpis het besluit om Manson nie te help nie.
Later jare
[wysig | wysig bron]
Karpis is in 1969 op parool vrygelaat en na Kanada gedeporteer. Hy het egter aanvanklik gesukkel om 'n Kanadese paspoort te kry omdat hy in 1934 sy vingerafdrukke laat verwyder het deur die ondergrondse dokter Joseph Moran.[10] Hy het in Montreal gaan woon.
Hy het sy eerste memoires in 1971 geskryf,[11][12] terwyl 'n ander boek met memoires in 1980 gepubliseer is, 'n jaar ná sy dood.[9] Tydens die toer deur Kanada vir sy eerste boek, Public Enemy Number One (in Amerika uitgegee as The Alvin Karpis Story), het Karpis meer soos 'n boekhouer as 'n bendelid gelyk en het hy nog 'n droë humorsin getoon. In Edmonton, Alberta, het die boek se handelsverteenwoordiger Ruth Bertelsen by haar bank aangegaan tussen onderhoude. Sy het Karpis gevra of hy saam met haar wou ingaan en hy het geantwoord; "Nee. Jy behartig die kluis. Ek sal bestuur." Hy het 'n mentor vir haar jong seun geword totdat die sosiopatie van 'n deel van sy raad aan haar kind Ruth ontstel het.[12]
In 1973 het Karpis na Spanje verhuis. Op 26 Augustus 1979 is hy oorlede in wat aanvanklik as selfmoord beskryf is, want slaappille is langs sy liggaam gevind. Later is die doodsoorsaak na natuurlike oorsake verander. Geen lykskouing is gedoen nie en Karpis is die volgende dag in Spanje begrawe.[9][13]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Livesey, Robert (1980). On the Rock: Twenty-Five Years in Alcatraz : the Prison Story of Alvin Karpis as told to Robert Livesey. Canada: Beaufort Books, Inc., New York. p. 14. ISBN 0-8253-0019-3.
- ↑ Bryan Burrough (2004). Public Enemies. New York.
- ↑ FBI Barker-Karpis gang summary, p. 4
- ↑ FBI Barker-Karpis gang summary, p. 6
- ↑ Barker/Karpis Gang Site of the United States Federal Bureau of Investigation. Besoek op 14 Mei 2020.
- ↑ St. Paul Daily News, 14 Julie 1936, p. 1 kol. 7.
- ↑ Albert Lea (Minn.) Evening Tribune, 29 July 1936, p. 1 col. what4.
- ↑ "Alcatraz: The "Worst of the Worst"—Doing Hard Time on the Rock". Parksconservancy.org. Besoek op 1 Mei 2012.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Karpis, Alvin; Livesey, Robert (November 1980). On the Rock: Twenty-Five Years in Alcatraz (1ste uitg.). Beaufort Books, Inc. ISBN 978-0825300196.
- ↑ Newton, M. (2002). The Encyclopedia of Robberies, Heists and Capers. Checkmark Books, an imprint of Facts on File, Inc. ISBN 0-8160-4489-9.
- ↑ Karpis, Alvin; Trent, Bill (1971). The Alvin Karpis Story. Coward, McCann & Geoghegan.
- ↑ 12,0 12,1 Karpis, Alvin (1 Januarie 1971). Public Enemy Number 1: The Alvin Karpis Story. McClelland and Stewart. ASIN B0007B4FK8.
- ↑ "Alvin Karpis: Pursuit of the Last Public Enemy — Aftermath — Crime Library". Trutv.com. Besoek op 1 Mei 2012.
Skakels
[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
