Jump to content

Жинсий алоқа

Edit links
From Vikipediya

Жинсий алоқа, секс, жинсий бирикиш ёки қовушиш — жинсий майлни ифодалаш ва қондириш билан боғлиқ психик реаксиялар, кечинмалар ва хатти-ҳаракатлар мажмуи[1]. Жинсий алоқа жисмоний яқинликни таъминлайди. Икки ёки ундан ортиқ одамлар ўртасида ва одатда одамлар томонидан жисмоний ёки ҳиссий завқ олиш мақсадида қўлланади, аффектив алоқаларни мустаҳкамлашга ҳисса қўшади[2].

Гарчи „жинсий алоқа“ ва хусусан, „коитус“ атамалари одатда жинсий олатни-қин орқали кириб бориш ва насл яратиш имкониятини билдирса ҳам (бу уруғланиш жараёни кўпайиш деб аталади)[3], Пенетрацион жинсий алоқанинг бошқа шакллари орасида жинсий олатни билан анусга кириш (анал жинсий алоқа), жинсий олат билан оғиз бўшлиғига кириш ёки аёл жинсий аъзоларига оғиз орқали кириш (орал жинсий алоқа), бармоқлар орқали жинсий алоқа пенетрация ҳисобланади[4][5]. Ўзаро онанизм (мастурбация) жинсий алоқа таърифига киритилмайди лекин улар ижтимоий-аффектив муносабатларни ўрнатишга ва жинсий муносабатларнинг бир қисми бўлишга ёрдам бериши мумкин[6]. „Жинсий алоқа“ атамаси кўпинча „жинсий алоқа“ учун ишлатилади, гарчи у жинсий фаолиятнинг ҳар қандай шаклига тегишли бўлиши мумкин[7][8].

Жинсий алоқа ёки бошқа жинсий фаолият нимани ташкил этиши ҳақида турли қарашлар мавжуд бўлиб, улар жинсий саломатлик ҳақидаги қарашларга таъсир қилиши мумкин. Жинсий алоқа, хусусан, коитус атамаси одатда жинсий олатни-қин орқали кириб бориш ва насл яратиш имкониятини билдирса- да,  у одатда пенетрацион орал жинсий алоқа ва пениле-анал жинсий алоқани, айниқса иккинчисини ҳам билдиради.  У одатда жинсий алоқани ўз ичига олади, шу билан бирга пенетрацион бўлмаган жинсий алоқа „ташқи алоқа“ деб этикетланган, лекин пенетрацион бўлмаган жинсий алоқа ҳам жинсий алоқа деб ҳисобланиши мумкин.  Жинсий алоқа, кўпинча жинсий алоқанинг қисқартмаси бўлиб, жинсий фаолиятнинг ҳар қандай шаклини англатиши мумкин.  Ушбу ҳаракатлар давомида одамлар жинсий йўл билан юқадиган инфекцияларни юқтириш хавфи остида бўлиши мумкинлиги сабабли, соғлиқни сақлаш мутахассислари инфекция хавфини камайтириш учун хавфсизроқ жинсий алоқа амалиётларини тавсия қиладилар.

Турли юрисдикциялар жинсий алоқа, вояга этмаганлар билан жинсий алоқа, фоҳишалик, зўрлаш, зоофилия, содомия, никоҳдан олдин ва никоҳдан ташқари жинсий алоқа каби айрим жинсий ҳаракатларга чекловлар қўяди. Диний эътиқодлар жинсий алоқа ёки бошқа жинсий фаолият ҳақидаги шахсий қарорлар, масалан, бокиралик ҳақидаги қарорлар,  ёки ҳуқуқий ва давлат сиёсати масалаларида ҳам рол ўйнайди. Жинсий ҳаёт ҳақидаги диний қарашлартурли динлар ва бир диннинг мазҳаблари ўртасида сезиларли даражада фарқ қилади, аммо зинони тақиқлаш каби умумий мавзулар мавжуд.

Таърифлар

[edit | edit source]

Жинсий алоқани коитус, копуляция, жинсий алоқа ёки жинсий алоқа деб аташ мумкин. Коитус лотинча cоитио ёки cоире сўзидан олинган бўлиб, „бирга бўлиш ёки қўшилиш“ ёки „бирга бориш“ деган маънони англатади ва турли хил жинсий фаолият учун турли қадимги лотин номлари билан танилган, лекин одатда жинсий олатни-қин орқали киришни билдиради.

Коитус атамаси лотинча cоитио ва cоире сўзларидан олинган бўлиб, „бирга бирлашиш“ деган маънони англатади; У қадимги лотинча атамалар қўлланадиган турли жинсий фаолиятларни тавсифлайди, лекин одатда фақат ва фақат жинсий олатни-қин жинсий алоқасига ишора қилади, бу кўпинча вагинал жинсий алоқа деб аталади[9][10].

Вагинал жинсий алоқа ва камроқ тез-тез вагинал жинсий алоқа, шунингдек, ҳар қандай вагинал жинсий фаолиятни, айниқса пенетрацион бўлса, лезбиен жуфтликлар ўртасидаги жинсий фаолиятни ҳам англатиши мумкин[11].

Копуляция, аксинча ҳисобланади яъни, ҳайвонларни жуфтлаштириш учун ишлатилади; Одатда сперматозоидларни эркакдан аёлга ўтказиш натижасида юзага келадиган жинсий кўпайиш ҳаракати билан белгиланади[12][13][14]. Бу атама камдан-кам ҳолларда эркаклар ва аёллар ўртасида насл қолдириш ва камроқ даражада одамлар ўртасидаги ҳар қандай жинсий фаолият учун ишлатилади[14].

Ҳозирги вақтда тадқиқотчилар жинсий алоқани жинсий олат-қинни алоқа деб таърифлайдилар, бошқа фаолият турларига эса анал жинсий алоқа ва оғиз жинсий алоқа каби махсус атамалар берилган.

Университет талабалари Ричард М. Лернер ва Лоренс Штайнберг тадқиқотчилар „жинсий алоқани қандай аниқлашлари ёки бу атаманинг таърифи бўйича ўзларининг келишмовчиликлари бор-йўқлиги ҳақида камдан-кам баҳслашадилар“ ва улар „бу маданий фикрлаш тарзи чеклаш билан якунланади“ деган хулосага келишади[15]. Жинсий олатни вагинал муносабатларга эътибор қаратиш, олдинги ўйинда амалга ошириладиган ўзаро жинсий фаолиятнинг бошқа шаклларини бекор қилиш билан якунланади, бу ерда у буни „ҳақиқий жинсий алоқа“ деб ҳисобламайди, шунингдек, зо'рлаш таърифи берилган[16][17][18][19]. Олимларнинг хавотири ҳам борки, вагинал жинсий алоқани бошқа жинсий функциялар билан аралаштирганда, ҳетеросексуал бўлмаган одамлар томонидан амалга ошириладиган ҳаракатлар билан боғлиқ маълумотлар олинмайди[17].

Вагинал, анал ва орал алоқалари, айниқса уларнинг пенетрацион шакллари жинсий алоқа сифатида энг кўп тан олинган жинсий фаолиятдир. Қин билан тўғридан-тўғри кириш ёки тўғридан-тўғри алоқа қилиш содир бўлмаган жинсий алоқалар де-факто жинсий алоқа деб ҳисобланса-да, улар, орал жинсий алоқа ва анал жинсий алоқада "техник бокиралик" ни сақлаб қолади. Бокираликни йўқотиш кўпинча жинсий олатни-қин жинсий алоқаси натижаси деб аталади, чунки гетеросексуал жуфтликлар, юқорида айтиб ўтилган жинсий алоқанинг бошқа иккита шаклини амалга ошириши мумкин бўлса-да, агар улар жинсий алоқани амалга оширмасалар, ўзларининг бокиралигини сақлаб қолишлари мумкин. Ўз навбатида, гей жуфтликлар бокира бўлиб қолишнинг бир йўли сифатида қизариш ёки орал жинсий алоқа қилиш (феллатио) дан фойдаланишлари мумкин ва йўқотиш пенетрация билан жинсий олатни-анал жинсий алоқа сифатида белгиланади ва кўпчилик эркаклар фроттинг ва орал жинсий алоқа қилишади[20][21]. Лезбиенлар бокираликни йўқотишни орал жинсий алоқа (куннилингус) ёки бармоқ уриш (аёллар онанизми учун қўлланадиган атама) билан атайдилар[15][22][23], ва трибадизм ҳам жинсий алоқага эришишнинг асосий шакли сифатида қаралиши мумкин[24][25].

Жинсий алоқа атамаси билан боғлиқ тадқиқотларнинг натижалар ўртасидаги қарама-қаршилик ва фарқларни келтириб чиқаради.

1999 йилда Кинсей институти томонидан ўтказилган тадқиқотда 1991-йилда АҚШнинг 29 штатидан 599 нафар коллеж талабалари иштирокидаги тасодифий танлов асосида жинсий алоқа таърифи ўрганилди, унда "барча талабалар жинсий олатни вагинал муносабатларни жинсий алоқа деб ҳисоблашган, 19-20% эса шундай қилган. Тахминан 60% талабалар орал жинсий алоқа (фелатио ва cуннилингус) жинсий алоқага кирмаслигини таъкидлади[26][27][28]. Худди шундай, 2003-йилда Cанадиан Жоурнал оф Ҳуман Сехуалитй журналида чоп этилган тадқиқот жинсий атама таърифларига қаратилган ва Америка Қо'шма Штатлари, Буюк Британия ва Австралияда университет талабалари ўртасида сўров ўтказган. Хулоса қилиб айтганда, у „учта тадқиқотда респондентларнинг катта қисми (тахминан 97%) жинсий алоқа таърифида жинсий олатни-қин муносабатларини ўз ичига олган бўлса-да, бир оз камроқ (тахминан 70%) жинсий олатни ва анал муносабатларни шундай деб ҳисоблади“ ва „орал жинсий хатти-ҳаракатлар респондентларнинг 32% дан 58% гача жинсий алоқа деб ҳисобланган“. Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари (CДC) 2009-йилда "ўсмирларнинг орал жинсий алоқаси бўйича миллий тадқиқот ёзувлари мавжуд бўлмаса-да, баъзи маълумотларга кўра, кўплаб ўсмирлар буни „жинсий алоқа“ деб ҳисобламасликлари учун ҳаракат қилишади. Шундай қилиб, уларнинг онгида тоза виждон билан қолади[29]".

Жинсий фаолиятга оид саволларнинг ўзига хослиги жинсий муносабатлар ёки бошқа жинсий хатти-ҳаракатларнинг таърифларига ҳам таъсир қилиши мумкин. Кинсей институти томонидан ўтказилган яна бир тадқиқотда 18 ёшдан 96 ёшгача бўлган 484 кишидан намуналар тўпланган. Тадқиқот „иштирокчиларнинг қарийб 95 фоизи жинсий олатни-қин жинсий алоқаси жинсий алоқа эканлигига рози“ деган хулосага келди. Бироқ, саволлар аниқроқ бўлгач, рақамлар ўзгарди: аввалги саволга „ҳа“ деб жавоб берган одамларнинг 11% жинсий ҳаракат фақат эркак оргазмга эришганида бўлади, акс ҳолда бу жинсий алоқани ташкил этмайди; „Жавоб берганларнинг қарийб саксон фоизи жинсий олатни-анал жинсий алоқа созлашини айтди; тахминан 70 фоизи орал жинсий алоқа жинсий алоқани созлашига ишонишади“[26]. Презервативдан фойдаланиш эркаклар фикрига ҳам таъсир қилади; Улардан баъзилари презерватив ҳимоясидан фойдаланиш унинг „ҳақиқий жинсий алоқа“ бўлишига тўсқинлик қилади, деб даъво қилмоқда[26][30][31]. Бир тадқиқот шуни кўрсатдики, 65 ёшдан ошган эркакларнинг кекса авлодлари жинсий фаолиятни презерватив ҳимоясидан фойдаланадиган нарса сифатида кўрмайдилар[26]. Худди шу фикр Африкадаги эркаклар орасида ҳам мавжуд, бу ерда презерватив билан жинсий алоқа эмаскуляция деб аталади, бу ерда жинсий олатни ва жинсий аъзолар ўртасида тўғридан-тўғри алоқа йўқ[30].

Рағбатлантирувчи фикрлар ва ўзгаришлар

[edit | edit source]

Копуляция, кўп марта, репродуктив авидликка қўшимча равишда, ҳиссий алоқани шакллантириш усулига айланади. Масалан, инсон Вулканида жинсий алоқа ҳаракати ва умуман жинсий фаолият кучли рол ўйнайди. Кўпгина жамиятларда эр-хотинлар контрацепция усули — туғилишни назорат қилиш усулидан фойдаланган ҳолда жинсий алоқада бўлишлари одатий ҳолдир, бу ерда иккаласи ҳам завқланишни сақлайди ва бир вақтнинг ўзида ўзларининг ҳиссий ришталарини мустаҳкамлайди, мен атайлаб ҳомиладорликдан қочаман. Одамларда ва боноболарда урғочи яширин овуляцияга дучор бўлади, мен ҳис қиламанки, бошқа жинсий шериклар қачон туғилиш ёки йўқлигини, бошқа ҳар қандай вақтда жинсий фаол бўлишини билишмайди. Ушбу аниқ биологик хусусиятнинг мумкин бўлган сабаби жинсий шериклар ўртасида ижтимоий ўзаро таъсирлар учун асос бўлган кучли ҳиссий алоқаларнинг шаклланиши ва одамларда кўпайишдан олдинги узоқ маълумотларнинг олдинги алоқаси ва муносабатлари бўлиши мумкин. дарҳол жинсий алоқа. Одамлар учун, хусусан, жамиятдаги ҳамкорликдаги хатти-ҳаракатлар ва натижада жинсий фаолият, шахслар ўртасидаги ижтимоий алоқаларни мустаҳкамлаши ва каттароқ ижтимоий тузилмаларни шакллантириши мумкин. Гуруҳнинг ҳар бир аъзосининг омон қолишига ёрдам берадиган жамоавий вазифаларни рағбатлантиришга олиб келадиган ҳамкорлик[32][33].

Жинсий алоқанинг ўзи, шунингдек, жинсий фаолиятнинг бошқа шакллари жинсий рағбатлантиришнинг турли омилларини (физиологик ёки психологик огоҳлантиришлар), жумладан, турли жинсий позицияларни ва жинсий ўйинчоқлардан фойдаланишни ўз ичига олиши мумкин[34]. Дастлабки жинсий фаолликдан олдин бўлиши мумкин, бунинг асосий мақсади шерикларни уйғотишдир, бу жинсий олатни эрекциясига ва қиннинг табиий мойланишига олиб келади[35]. Бундан ташқари, баъзи одамлар завқ олиш учун жинсий алоқага муҳтож бўлмасдан, ўпиш ёки эротик тарзда тегиниш орқали ўзларини жинсий алоқада қониқишлари одатий ҳолдир[36]. Жинсий алоқа пайтида шериги жинсий олатни қин ичида олдинга ва орқага силжитади, бу ишқаланишни келтириб чиқаради ва бу бутун жинсий аъзо одатда олиб ташланмайди. Шу тарзда, бир-бирлари рағбатлантирилади, бу фаолият одатда иштирокчилардан бири ёки иккаласи оргазмга эришгунча давом этади[37].

Аёллар учун жинсий фаолиятда клиторал стимуляция муҳим рол ўйнайди; Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, уларнинг тахминан 70% дан 80% гача оргазмга эришиш учун тўғридан-тўғри клиторал стимуляция керак[38][39][40][41][42]. Шу сабабли, бир нечта эр-хотинлар жинсий позициялардан фойдаланадилар, бу ерда аёл эркакнинг тепасида (тасвир ён томонга); ёки, шунингдек, жинсий алоқани мослаштириш техникаси, „миссионерлик“ позициясининг ўзгариши, бу иккала жинсий ҳамкор томонидан амалга ошириладиган босим ва қарши босим ҳаракатларидан фойдаланади, бу ерда клиториснинг максимал стимуляцияси сезилади[43][44].

Анал жинсий алоқа анус, анус бўшлиғи, сфинктер қопқог'и ва то'г'ри ичакни стимуляция қилишни ўз ичига олади ва кўпинча жинсий олатни эркак ёки аёл шеригига киритиш учун ишлатилади, лекин бу ҳам тегишли бўлиши мумкин. боғлаш амалиёти, бунда аёл жинсий олатни камари деб аталадиган ўйинчоқдан фойдаланади, бу ўйинчоқни кестириб боғлаб, эркакнинг анусига киритади. бундан ташқари, анал жинсий алоқа атамаси бошқа барча жинсий алоқа ўйинчоқларидан фойдаланишни, бармоқларнинг анус ёки анусга киришини ўз ичига олади[45]. Орал жинсий алоқа жинсий аъзолар ва анусни рағбатлантириш учун оғиз ва томоқни қўллашни ўз ичига олган барча жинсий фаолиятдан иборат. У баъзан бошқа жинсий алоқа шаклларидан алоҳида қўлланади ва сперма ва вагинал суюқликларни ютиш ва сўриш ихтиёрийдир[24][46]. Эркак онанизми португал тилида пунҳента деб номланади[47] ва португал тилида сиририcа атамаси билан маълум бўлган бармоқлар[48] жинсий аъзони мустақил равишда ёки шерикнинг ёрдами билан рағбатлантиришга асосланган, қўзғалиш ёки оргазмга эришиш[10][49]. Эркакларнинг онанизми фақат жинсий олатга асосланган бўлса, аёл онанизми одамнинг хоҳишига кўра клиторис, вулва, қин ёки ануснинг қолган қисмини қўлда манипуляция қилишни ўз ичига олади[50].

Кўпайиш

[edit | edit source]

Жинсий алоқанинг келиб чиқиши тахминан 385 миллион йил муқаддам, олимлар ер юзидаги биринчи маълум бўлган Гнатостомес балиқлари биринчи бўлиб қўшилиш йўли билан кўпайганлигини айтишган пайтдан бошланади[51]. Одамларда кўпайиш одатда жинсий олатни вагинага кирганида содир бўлади. Эркак оргазми сперма деб аталадиган бир нечта эркак жинсий ҳужайраларини ўз ичига олган вагинада спермани тўплайдиган мушакларнинг бир қатор қисқариши, эякуляцияни ўз ичига олади[52]. Шундан сўнг, тўпланган сперматозоидларнинг кўп қисми сервикс ва бачадондан ўтиб, охир-оқибат фаллоп найчаларига этиб боради[52]. Ҳар бир эякуляцияда миллионлаб сперма мавжуд, шунинг учун улардан бирининг тухумни муваффақиятли уруғлантириш эҳтимоли ортади; энди, фаллоп найчаларида унумдор аёл тухуми мавжуд бўлганда, эркак жинсий ҳужайраси у билан қўшилади, натижада уруғланиш ва янги эмбрион ҳосил бўлади[52]. Кейинчалик, уруғлантирилган тухум бачадонга етиб боради ва эндометриум деб номланувчи бачадон шиллиқ қаватига жойлаштирилади ва кейин янги ҳомиладорлик бошланади[52]. Аксарият турлардан фарқли ўлароқ, инсон жинсий фаолияти эструс даврлари билан боғлиқ эмас ва репродуктив сиклнинг исталган вақтида, ҳатто ҳомиладорлик пайтида ҳам амалга оширилиши мумкин[53].

Хавфсиз жинсий алоқа ва контрацепсия усуллари

[edit | edit source]

Ҳам ҳетеросексуал, ҳам гомосексуал жуфтликлар томонидан қўлланадиган турли хил хавфсиз жинсий алоқа усуллари мавжуд, жумладан пенетрацион бўлмаган жинсий алоқа[54][55], масалан, турли жинсдаги жуфтликлар ҳам анал, ҳам орал жинсий алоқадан фойдаланиши, ёки иккаласи ҳам, туғилишни назорат қилиш (контрацепция) шакли сифатида[56][57]. Аммо, агар жинсий олатни қинга яқин бўлса (масалан, оралиқ жинсий алоқа пайтида ёки иккита жинсий аъзони ишқалашда) ва сперма кириш жойи яқинида тўпланган бўлса, ҳатто анал жинсий алоқа ёки бошқа жинсий фаолият шаклларида ҳам жиддийлик пайдо бўлиши мумкин. Вагина ва қиннинг мойлаш суюқликлари бўйлаб ташилади[58]. Ҳомиладорлик хавфи жинсий олатни қинга яқин бўлмаганда ҳам мавжуд бўлиши мумкин, чунки сперма қиннинг ўзи томонидан қин тешигига ўтказилиши, бармоқлар ёки тананинг жинсий аъзоларидан ташқари бошқа қисмлари билан алоқа қилиши мумкин[59].

Саломатликка таъсири

[edit | edit source]

Фойдали томони

[edit | edit source]

Одамларда жинсий алоқа ҳам, бошқа ҳар қандай жинсий фаолият ҳам саломатликни мустаҳкамлаш сифатида қайд этилган[60] яъни биз унинг фойдалари қаторига антикорлар ишлаб чиқаришнинг кўпайиши натижасида келиб чиқадиган иммунитетнинг ошишини, кейинги босимни кўрсатишимиз мумкин. Қон бо��имини пасайтиради,[61] ва простата саратони хавфини камайтиради.[60] Жинсий яқинлик ва оргазм окситоцин деб аталадиган, шунингдек, „севги гормони“ деб аталадиган гормон даражасини оширади, бу одамларнинг таъсирчан муносабатларига таъсир қилади ва ишончни оширади.[61][62]

Нейрофизиолог Девид Уикс томонидан 30 дан 101 ёшгача бўлган 3500 киши иштирок этган кенг кўламли тадқиқотида „жинсий алоқа инсоннинг ташқи кўринишига таъсир кўрсатади, чунки одам ўз ёшидан тўрт — етти ёшгача ёшроқ кўринади“ деган хулосага келди.[63] Ҳеч қандай тадқиқот жинсий алоқа ва узоқ умр ко'риш ўртасидаги аниқ боғлиқликни исботламаган бўлса-да, Wеэкс ушбу тадқиқотда кўрсатилган фойдалар жинсий алоқа билан билвосита боғлиқ, деб назариясини илгари сурди, чунки улар жинсий алоқа стрессни камайтириш, кўпроқ қониқиш ва саломатликни оширишга ҳисса қўшиши мумкин.[63]

Хавфлими ва зарарли томонлари

[edit | edit source]

Жинсий йўл билан юқадиган касалликлар (СТД) бактериялар, вируслар ва паразитлар шаклида мавжуд бўлиб, улар жинсий алоқа пайтида, айниқса пенетрация пайтида, одамдан одамга ўтади[64]. Улардан баъзилари, хусусан, ОИТС ва сифилис бошқа йўллар билан, шу жумладан ҳомиладорлик ва туг'иш пайтида онадан болага, қон препаратлари ва умумий тери ости игналари орқали юқиши мумкин[64]. Гонококк инфекциялари ва хламидия каби касалликлар кўпинча ҳеч қандай аломатга эга эмас ва даволанмаган хламидия инфекцияси аёлларнинг бепуштлиги ва эктопик ҳомиладорликка олиб келиши мумкин; ва даволанмаган гонококк инфекциялари ҳомиладорлик, эрта туғилиш ва перинатал ўлимга олиб келади[64]. Юқорида айтиб ўтилган иккита касаллик билан даволанмаган оналардан туғилган чақалоқларда неонатал конъюнктивит (жиддий кўз инфекцияси) ривожланиши мумкин, бу эса кўрликка олиб келиши мумкин[64]. Бошқа маълум бўлган СТДлар орасида генитал ва бачадон бўйни саратонига олиб келиши мумкин бўлган инсон папилломавируси ва ҳомила ва неонатал ўлимга олиб келиши мумкин бўлган сифилиз мавжуд. Гепатит Б жинсий алоқа орқали ҳам юқиши мумкин[65].

Ижтимоий таъсири

[edit | edit source]

Катталарга

[edit | edit source]

Баъзи тадқиқотчилар, масалан, Алекс Cомфорт, одамларда жинсий алоқанинг учта потенциал афзалликлари ёки ижтимоий таъсирини таъкидлайдилар, улар бир-бирини истисно қилмайди; булар репродуктив, алоқадор ва рекреацион (дам олиш шакли сифатида)[66]. 20-асрнинг ўрталарида туғилишни назорат қилиш таблеткалари ва контрацепциянинг бошқа юқори самарали шаклларининг ривожланиши одамларнинг ушбу учта функцияни ажратиш қобилиятини оширган бўлса-да, улар ҳали ҳам мураккаб нақшларда сезиларли даражада мос келади[66]. Масалан, туғиш қобилиятига эга бўлган эр-хотин контрацептив воситалардан нафақат жинсий завқ олиш (кўнгил очиш) учун, балки ҳиссий (муносабат) яқинлик воситаси сифатида ҳам жинсий алоқада бўлиши мумкин, бу уларнинг муносабатларини чуқурлаштиради, муносабатларини мустаҳкамлайди. келажакда фарзандингиз бор (кечиктирилган репродуктив)[66].

Манбалар

[edit | edit source]
  1. ↑ Сандра Алтерс, Wендй Счифф. Эссентиал Cонcепц фор Ҳеалтҳй Ливинг. Жонес & Бартлетт Леарнинг — 180–181-бет. ИСБН 1449630626. 
  2. ↑ Диамонд, Жаред. Тҳе Рисе анд Фалл оф тҳе Тҳирд Чимпанзеэ. Радиус. ИСБН 0091742684. 
  3. ↑ * Ниламадҳаб Кар, Гопал Чандра Кар. Cомпреҳенсиве Техтбоок оф Сехуал Медиcине. Жайпеэ Бротҳерс Публишерс — 107–112-бет. ИСБН 8180614050. [сайт ишламайди] *Нанcй W. Денней, Давид Қуадагно. Ҳуман Сехуалитй. Мосбй-Еар Боок, 1992 — 273-бет. ИСБН 0801663741. 
  4. ↑ Ниламадҳаб Кар, Гопал Чандра Кар. Cомпреҳенсиве Техтбоок оф Сехуал Медиcине. Жайпеэ Бротҳерс Публишерс — 107–112-бет. ИСБН 8180614050. [сайт ишламайди]
  5. ↑ Виргиниа Руттер, Пеппер Счwартз. Тҳе Гендер оф Сехуалитй: Эхплоринг Сехуал Поссибилитиэс. Роwман & Литтлефиэлд Публишерс — 76-бет. ИСБН 0742570053. 
  6. ↑ Ада П. Каҳн, Жан Фаwcетт. Тҳе Энcйcлопедиа оф Ментал Ҳеалтҳ. Инфобасе Публишинг — 111-бет. ИСБН 0816064547. 
  7. ↑ Рандалл, Ҳ. Э., & Берс, С. Э.. „Wҳат ис сех? Студенц' дефинитионс оф ҳавинг сех, сехуал партнер, анд унфаитҳфул сехуал беҳавиоур“. Тҳе Cанадиан Жоурнал оф Ҳуман Сехуалитй, с. 87–96.
  8. ↑ „Дефининдо саúде сехуал: Релато де ума cонсулта тécниcа де саúде сехуал“. Организаçãо Мундиал де Саúде (жанеиро де 2002). Қаралди: 5 де сетембро де 2012.
  9. ↑ Ҳарвей Б. Милкман, Кеннетҳ W. Wанберг. Патҳwайс то Селф-Дисcоверй анд Чанге: Cриминал Cондуcт анд Субстанcе Абусе Треатмент фор Адолесcенц. САГЕ — 254–255-бет. ИСБН 1412906148. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Ҳуман Кинетиcс. Ҳеалтҳ анд Wеллнесс фор Лифе. Ҳуман Кинетиcс — 207-бет. ИСБН 0736068503. 
  11. ↑ Вер пáгина 302 пара информаçõэс собре оргасмо, э пáгинас 285-286 пара дефиниçõэс, предомíнио э дураçãо дас релаçõэс сехуаис. Жанелл Л. Cарролл. Дисcоверй Сериэс: Ҳуман Сехуалитй, 1ст эд.. Cенгаге Леарнинг — 656 пагес-бет. ИСБН 1111841896. 
  12. ↑ „Cопулатион“. Дорланд'с Медиcал Диcтионарй фор Ҳеалтҳ Cонсумерс, 2007/ТҳеФреэДиcтионарй.cом пара дефиниçõэс граматиcаис. Қаралди: 6 де сетембро де 2012.
  13. ↑ „Cопулатион“. Тҳе Америcан Ҳеритаге Диcтионарй оф тҳе Энглиш Лангуаге, қуинта эдиçãо (2011). Қаралди: 23 де агосто де 2013.
  14. ↑ 14,0 14,1 Эдwард М. Барроwс. Анимал Беҳавиор Деск Референcе: А Диcтионарй оф Анимал Беҳавиор, Эcологй, анд Эволутион. Тайлор & Франcис — 122–124-бет. ИСБН 1439836515. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Ричард М. Лернер, Лауренcе Стеинберг. Ҳандбоок оф Адолесcент Псй��ологй. Жоҳн Wилей & Сонс — 193–196-бет. ИСБН 0471690449. 
  16. ↑ Кен Плуммер. Модерн Ҳомосехуалитиэс: Фрагменц оф Лесбиан анд Гай Эхпериэнcес. Роутледге — 187–191-бет. ИСБН 1134922426. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Андреw Баум, Траcей А. А. Ревенсон, Жероме Сингер. Ҳандбоок оф Ҳеалтҳ Псйчологй, 2нд Эдитион. Псйчологй Пресс — 259–260-бет. ИСБН 080586461Х. 
  18. ↑ Перспеcтивес он Эвил анд Виоленcе. Псйчологй Пресс — 240-бет. ИСБН 0805897844. [сайт ишламайди]
  19. ↑ Памела Ж. Калбфлеисч, Мичаэл Ж. Cодй. Гендер Поwер анд Cоммуниcатион ин Ҳуман Релатионшипс. Роутледге — 218-бет. ИСБН 1136480501. 
  20. ↑ Жосепҳ Гросс, Мичаэл. Лике а Виргин. Тҳе Адвоcате/Ҳере Публишинг — 44–45-бет. 0001-8996. 
  21. ↑ Долбй, Том. „Wҳй Соме Гай Мен Дон'т Го Алл Тҳе Wай“. Оут (февереиро де 2004), с. 76–77. Қаралди: 12 де февереиро де 2011.
  22. ↑ Лаура М. Cарпентер. Виргинитй Лост: Ан Интимате Портраит оф Фирст Сехуал Эхпериэнcес. Неw Ёрк Университй Пресс. ИСБН 0-8147-1652-0. 
  23. ↑ Карен Боурис. Wҳат Паренц анд Теэнаге Гирлс Шоулд Кноw абоут "Лосинг Ёур Виргинитй". Cонари Пресс — 133–134-бет. ИСБН 0-943233-93-3. 
  24. ↑ 24,0 24,1 Wайне Wеитен, Маргарет А. Ллойд, Дана С. Дунн, Элизабетҳ Ёст Ҳаммер. Псйчологй Апплиэд то Модерн Лифе: Аджустмент ин тҳе 21ст Cентурй. Cенгаге Леарнинг — 422–423-бет. ИСБН 0495553395. 
  25. ↑ Жерролд С. Греэнберг, Cлинт Э. Бруэсс, Сараҳ C. Cонклин. Эхплоринг тҳе Дименсионс оф Ҳуман Сехуалитй. Жонес & Бартлетт Леарнинг — 429-бет. 9780763741488. ИСБН 0-7637-4148-5. 
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 Cох, Лаурен. „Студй: Адулц Cан'т Агреэ Wҳат 'Сех' Меанс“. АБC.cом (8 де марçо де 2010). Қаралди: 5 де сетембро де 2012.
  27. ↑ Мичаэл Р Каутҳ. Труэ Натуре: А Тҳеорй оф Сехуал Аттраcтион. Спрингер — 74-бет. ИСБН 0306463903. 
  28. ↑ Жайсон, Шарон. „'Виргиндаде тécниcа' cомеçа а фазер парте до cотидиано адолесcенте“. УСА Тодай (19 де оутубро де 2005). Қаралди: 7 де агосто де 2009.
  29. ↑ „Сехо орал э рисcо до ҲИВ“. Cентерс фор Дисеасе Cонтрол анд Превентион (CДC) (жунҳо де 2009). 2013-йил 10-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 30 де агосто де 2013.
  30. ↑ 30,0 30,1 Жонатҳан Энгел. Тҳе Эпидемиc: А Ҳисторй оф Аидс. ҲарперCоллинс — 242-бет. ИСБН 0061856762. 
  31. ↑ Наоми Н. Wекwете. Адолесcент Прегнанcй Чалленгес ин тҳе Эра оф ҲИВ анд АИДС: А Cасе Студй оф а Селеcтед Рурал Ареа ин Зимбабwе. Африcан Боокс Cоллеcтиве — 49-бет. ИСБН 9994455486. 
  32. ↑ Ҳаррй Т. Реис, Сусан Спречер, Сусан К. Спречер. Энcйcлопедиа оф Ҳуман Релатионшипс, Волуме 1. САГЕ — 541–543-бет. ИСБН 1412958466. 
  33. ↑ Диамонд, Жаред. Тҳе Рисе анд Фалл оф тҳе Тҳирд Чимпанзеэ. Радиус. ИСБН 0091742684. 
  34. ↑ Таормино, Тристан. Тҳе Биг Боок оф Сех Тойс. Қуивер — 52-бет. ИСБН 978-1-59233-355-4. 
  35. ↑ Wайне Wеитен, Дана С. Дунн, Элизабетҳ Ёст Ҳаммер. Псйчологй Апплиэд то Модерн Лифе: Аджустмент ин тҳе 21ст Cентурй. Cенгаге Леарнинг — 384–386-бет. ИСБН 1-111-18663-4. 
  36. ↑ Сандра Алтерс, Wендй Счифф. Эссентиал Cонcепц фор Ҳеалтҳй Ливинг Упдате. Жонес & Бартлетт Публишерс — 154-бет. ИСБН 144965374Х. 
  37. ↑ Cеcиэ Старр, Беверлй МcМиллан. Ҳуман Биологй. Cенгаге Леарнинг — 314-бет. ИСБН 0495561819. 
  38. ↑ Жосепҳ А. Флаҳертй, Жоҳн Марcелл Давис, Пҳилип Г. Жаниcак. Псйчиатрй: Диагносис & тҳерапй. А Ланге cлиниcал мануал. Апплетон & Ланге, 1993 — 544 пагес-бет. ИСБН 0-8385-1267-4. 
  39. ↑ Маҳ К, Биник ЙМ. А натуреза до оргасмо ҳумано: ума ревисãо собре ос принcипаис қуэстионаментос. Cлиниcал Псйчологй Ревиэw (7 де жанеиро де 2001), с. 823–856.
  40. ↑ Каммерер-Доак Д, Рогерс РГ. Фунçãо э дисфунçãо сехуал феминина. Обстетриcс анд Гйнеcологй Cлиниcс оф Нортҳ Америcа (жунҳо де 2008), с. 169–183.
  41. ↑ Элисабетҳ Анне Ллойд. Тҳе cасе оф тҳе фемале оргасм: биас ин тҳе сcиэнcе оф эволутион. Ҳарвард Университй Пресс — 53-бет. ИСБН 0-674-01706-4. 
  42. ↑ О'Cоннелл ҲЕ, Санжеэван КВ, Ҳуцон ЖМ. Анатомй оф тҳе cлиторис. Тҳе Жоурнал оф Урологй (оутубро де 2005), с. 1189–95.
  43. ↑ Кеатҳ Роберц. Сех. Лотус Пресс — 145-бет. ИСБН 8189093592. 
  44. ↑ Ҳурлберт ДФ, Апт C. А тécниcа до алинҳаменто cоитал: ум эстудо cомпаративо но оргасмо феминино. Жоурнал оф Сех & Маритал Тҳерапй, с. 21–29.
  45. ↑ Баррй Р. Комисарук, Беверлй Wҳиппле, Сара Нассерзадеҳ, Cарлос Беер-Флорес. Тҳе Оргасм Ансwер Гуиде. ЖҲУ Пресс — 108–109-бет. ИСБН 0-8018-9396-8. 
  46. ↑ Паула Камен. Ҳер Wай: Ёунг Wомен Ремаке тҳе Сехуал Револутион. Неw Ёрк Университй Пресс — 74–77-бет. ИСБН 0814747337. 
  47. ↑ „Сигнифиcадо э дефиниçãо де пунҳета“. Приберам.пт. Қаралди: 7 де марçо де 2015.
  48. ↑ „Сигнифиcадо э дефиниçãо де сиририcа“. Приберам.пт. Қаралди: 7 де марçо де 2015.
  49. ↑ Ҳите, Шере. Тҳе Ҳите Репорт: А Натионwиде Студй оф Фемале Сехуалитй. Севен Сториэс Пресс — 512 пгс-бет. ИСБН 1-58322-569-2. 
  50. ↑ Cарролл, Жанелл Л.. Сехуалитй Ноw: Эмбраcинг Диверситй. Cенгаге Леарнинг — 118, 252 э 264-бет. ИСБН 978-0-495-60274-3. 
  51. ↑ Паппас, Степҳаниэ „Сех Ис 385 Миллион Еарс Олд, анд Ит Лоокед Лике Сқуаре Данcинг“. Ливе Сcиэнcе (22 де оутубро де 2014). Қаралди: 27 де оутубро де 2014.
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 52,3 Ричард Эван Жонес, Кристин Ҳ. Лóпез. Ҳуман Репродуcтиве Биологй. Аcадемиc Пресс — 604 пáгинас-бет. ИСБН 0120884658. 
  53. ↑ Жаред Диамонд. Wҳй Ис Сех Фун?. Басиc Боокс. ИСБН 0-465-03127-7. 
  54. ↑ Бҳушан Кумар, Сомеш Гупта. Сехуаллй Трансмиттед Инфеcтионс. Элсевиэр Ҳеалтҳ Сcиэнcес — 237-бет. ИСБН 8131229785. 
  55. ↑ Жеррй Д. Дурҳам, Фелисса Р. Лашлей. Тҳе Персон Wитҳ ҲИВ/АИДС: Нурсинг Перспеcтивес, 3рд Эдитион. Спрингер Публишинг Cомпанй — 103-бет. ИСБН 8122300049. 
  56. ↑ Роберт Cроокс, Карла Баур. Оур Сехуалитй. Cенгаге Леарнинг — 286–289-бет. ИСБН 0495812943. 
  57. ↑ Фелдманн Ж, Миддлеман АБ. „Сехуалидаде адолесcенте э cомпортаменто сехуал“. Cуррент опинион ин обстетриcс & гйнеcологй, с. 489–493.
  58. ↑ Тҳомас, Р. Муррай. Сех анд тҳе Америcан теэнагер сеэинг тҳроугҳ тҳе мйтҳс анд cонфронтинг тҳе иссуэс. Роwман & Литтлефиэлд Эдуcатион — 81-бет. ИСБН 9781607090182. 
  59. ↑ Эдлин, Гордон. Ҳеалтҳ & Wеллнесс.. Жонес & Бартлетт Леарнинг — 213-бет. ИСБН 9781449636470. 
  60. ↑ 60,0 60,1 Андреw Стептоэ, Кеннетҳ Фреэдланд, Ж. Ричард Женнингс, Мариа М. Ллабре, Степҳен Б Мануcк, Элизабетҳ Ж. Сусман. Ҳандбоок оф Беҳавиорал Медиcине: Метҳодс анд Апплиcатионс. Спрингер Сcиэнcе & Бусинесс Медиа — 60–61-бет. ИСБН 0387094881. 
  61. ↑ 61,0 61,1 Тҳереса Ҳорнстеин, Жери Счwерин. Биологй оф Wомен. Cенгаге Леарнинг — 205-бет. ИСБН 1285401026. 
  62. ↑ Cарол Сигелман, Элизабетҳ Ридер. Лифе-Спан Ҳуман Девелопмент. Cенгаге Леарнинг — 452-бет. ИСБН 1111342733. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Нортҳруп, Чристиане. Wомен'с Бодиэс, Wомен'с Wисдом: Cреатинг Пҳйсиcал анд Эмотионал Ҳеалтҳ анд Ҳеалинг. Бантам — 960-бет. ИСБН 978-0-553-80793-6. 
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 64,3 „Сехуаллй трансмиттед инфеcтионс“. Wорлд Ҳеалтҳ Организатион (агосто де 2011). Қаралди: 8 де сетембро де 2012.
  65. ↑ CДC Ҳепатитис Б Информатион фор Ҳеалтҳ Профессионалс Аccессед Май 27, 2010
  66. ↑ 66,0 66,1 66,2 Cомфорт, Алех. Тҳе Неw Жой оф Сех: А Гоурмет Гуиде то Ловемакинг. Диане Публишинг Cомпанй — 253 пáгинас-бет. ИСБН 0756783526. 

Ҳаволалар

[edit | edit source]
Wикимедиа Cоммонсда Сехуал интерcоурсе мавзусига оид файллар бор.
Retrieved from "https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Jinsiy_aloqa&oldid=5234024"