Suzuk ota masjidi

Oʻzbekiston Respublikasining Toshkent shahridagi masjid


Suzuk ota masjidi – O��zbekiston Respublikasining Toshkent shahri Shayxontohur tumanining, Chorsu bozoridan unchalik uzoq boʻlmagan Suzuk ota koʻchasida joylashgan masjid[1][2].

Masjid
Suzuk ota masjidi
Suzuk ota masjidi joylashgan majmuaga kirish qismi
Mamlakat  Oʻzbekiston
Manzil Shayxontohur tumani Suzuk ota koʻchasi 48-uy
Yoʻnalishi sunniy
Masjid turi Jomeʼ masjid
Meʼmoriy uslub Islom meʼmorchiligi
Holati amaldagi
Tarovih
Saharlik va iftorlik
Map
Suzuk ota masjidi xaritada

Masjidning barpo etilishi dastlab Amir Temur davriga borib taqaladi. Amir Temur 1363-yildagi yurishi davrida betob boʻlib qolgan va 6 oy davomida Toshkentda davolanishiga toʻgʻri kelgan. Amir Temur buyrugʻiga binoan 1363–1364-yillarda Xoja Ahmad Yassaviyning nabirasi boʻlmish Suzuk ota qabri ustida maqbara hamda jomeʼ masjid qurilgan[3]. Masjid joylashgan majmuaga kirishda muzey, avtoturargoh, doʻkon, kutubxona, ichki qismida „Suzuk ota“ maqbarasi hamda undan keyin masjid qurilgan. Majmuaning kirish qismida yoʻlning ikki tomoniga hunarmandlar uchun ikki qavatdan iborat boʻlgan oʻttiz toʻrtta uy-joy qurilgan[4].

Nomining kelib chiqishi

tahrir

Asl ismi Mustafoqul Xoʻja (1140-yilda tugʻilgan), Yassaviya tariqatining asoschisi Xoʻja Ahmad Yassaviyning yagona qizi boʻlgan Gavhari Xushtoj va uning umr yoʻldoshi shayx Ahmad al-Qorachiqiyning kenja oʻgʻli boʻlgan. Mustafoqul yoshlik chogʻidanoq bobosi bilan yaqin boʻlgan. Mustafoqulga nisbatan doimo Ahmad Yassaviyning iltifoti yuqori boʻlgan. Aynan, Yassaviyning nabirasiga „Suzugim“ deya taʼrif berishi ortidan Mustafoqul xalq orasida Suzuk Ota nomini olgan[5][6].

Suzuk ota masjidi bilan bevosita bogʻliq boʻlgan shu nomdagi mahalla oʻtmishda Toshkent shahrining Beshyogʻoch dahasi hududida boʻlgan[7].

  Tashqi videofayllar
  Suzuk ota masjidi imomi tomonidan masjid haqidagi maʼlumot aytilgan.

Meʼmorchiligi

tahrir

Vaqt oʻtishi bilan Suzuk ota maqbarasi yaqinidagi qabriston maydoni ham kengaya borgan. Masjid oʻz ichiga mahalla masjidi tahoratxonani olgan. Masjiddagi qishki xonaqoh uzunligi 12.9x12.9 metrni tashkil qilgan boʻlib, namozxonasi esa bagʻallariga tayangan, oʻlchami 10 metrga teng boʻlgan gumbaz bilan yopilgan. Binoning kirish hamda chiqish qismi maqbaraning shimolida joylashgan.

Tarixi

tahrir

1936-yilda bolsheviklar tomonidan masjid hamda maqbara butkul berkitilib, oʻrnida metall buyumlar ishlab chiqaruvchi korxona ishga tushirilgan. U yerdagi hunarmandchilik xonalari korxona uchun omborxona vazifasini bajargan. Chiqindi hamda zaharli kislotalar ariqlarga oqizilgan. Zilzila oqibatida masjidga zarar yetgan hamda maqbaradagi gumbaz qismi butkul qulab tushgan. Taʼmirlash ishlari olib borilmagani tufayli gumbaz maydalanib yoʻq boʻlib ketgan. 1989-yil shu yerlik mahalliy aholi noroziligi sababli hukumat tomonidan ishlab chiqarish korxonasi faoliyati toʻxtatilgan[5].

1990-yilga kelib majmuada qayta tiklash ishlari boshlangan. Koʻp vaqt ichida tahoratxonasi, kutubxona hamda binoni qoʻriqlov joyi barpo etilgan hamda majmuaning shimoliy tomonida joylashgan ayvonlar qayta tiklangan. 1996-yilda masjid faoliyati rasmiy holatda roʻyxatdan oʻtkazilib, Hayit bayrami chogʻida vaʼz oʻqilgan[5].

Galereya

tahrir
Suzuk ota masjidi hovlisi (keng tasvir)

Yana qarang

tahrir


Manbalar

tahrir
  1. „Сузук-Ота жоме масжиди“. Qaraldi: 2024-yil 26-sentyabr.
  2. „MASJIDLAR ALLONING UYI“. Qaraldi: 2024-yil 22-oktyabr.
  3. „Prezident: «Suzuk ota» masjidi rekonstruksiya qilinib, obodonlashtiriladi“ (2017-yil 26-may). Qaraldi: 2024-yil 29-sentyabr.
  4. „Toshkent shaxri“. Qaraldi: 2024-yil 26-sentyabr.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Suzuk Ota majmuasi“. Qaraldi: 2024-yil 26-sentyabr.
  6. „“Suzuk ota” jome' masjidining birinchi g‘ishti qo‘yildi“ (2017-yil 29-avgust). Qaraldi: 2024-yil 26-sentyabr.
  7. Н. Г. Маллиский. Ташкентские махалляи мауза. 120-бет. 

Havolalar

tahrir
Ushbu maqolani tinglang (3 daqiqa)
noicon
 
Bu audiofayl ushbu maqolaning 25-noyabr, 2024-yil(2024-11-25) sanasidagi versiyasi asosida yaratilgan boʻlib, shu sanadan keyin amalga oshirilgan tahrirlarni aks ettirmaydi.