Vajinal flora
Vajinal flora, vajinal mikrobiyota veya vajinal mikrobiyom, vajinayı kolonize eden mikroorganizmalardır . Alman jinekolog Albert Döderlein tarafından 1892'de[1] keşfedildi ve genel insan florasının bir parçasıdır. Mevcut bakteri miktarı ve türü, bireyin genel sağlığı için önemli etkilere sahiptir.[2] Sağlıklı bir bireyin birincil kolonize edici bakterileri L. crispatus gibi, Lactobacillus [3] cinsindendir ve ürettikleri laktik asidin, patojenik türlerin neden olduğu enfeksiyona karşı koruduğu düşünülmektedir.[4]
Laktobasil
[değiştir | kaynağı değiştir]Sağlıklı bir bireyin birincil vajinayı kolonize edici bakterileri Lactobacillus cinsindendir (%90-95), en yaygın olanı L. Crispatus, L. iners, L. jensenii ve L. gasseri'dir.[5] Laktobasillerin Döderlein tarafından ilk tanımlanmasından bu yana, laktobasiller genellikle vajinal ekosistemin bekçileri olarak kabul edilmiştir. Laktobasillerin, örneğin patojenik mikroorganizmaların in vitro büyümesini inhibe ettiği gösterilmiştir. Bacteroides fragilis, Escherichia coli, Gardnerella vaginalis, <i id="mwNw">Mobiluncus</i> spp., Neisseria gonorrhoeae, Peptostreptococcus anaerobius, Prevotella bivia ve Staphylococcus aureus . Genel olarak bunun esas olarak laktik asidin etkisiyle elde edildiği kabul edilmektedir.[6][7][8][9] Ayrıca, laktobasiller normalde vajinal epitel hücrelerine yapışarak patojenik türlerce vajinanın uzun süreli kolonizasyonunu önlemeye yardımcı olur. Bu genellikle patojenlerin vajinal epitelyuma bulaşmasını azaltır.[10]
Laktik asit üretimi ve vajinal epitele yapışma rekabetinin yanı sıra, diğer antagonistik mekanizmalar arasında hidrojen peroksit (geniş spektrumlu bir antimikrobiyal) ve bakteriyosinler (hedefe özgü antimikrobiyaller) üretimi yer alır.[11][12]
pH ve laktik asit
[değiştir | kaynağı değiştir]Düşük pH genellikle vajinal mikrofloranın bileşimini kontrol eden ana mekanizma olarak kabul edilir. Laktobasil tarafından üretilen laktik asidin vajinal asitliğe katkıda bulunmasına rağmen, düşük vajinal pH'ın birincil kaynağı olduğu hala kanıtlanmamıştır, ancak çoğu laktobasilin en iyi pH < 3,5'te geliştiği gerçeği devam etmektedir.[13][14][15] Normal vajinal pH'ın 3,8 ila 4,4 aralığında 4,5'in altında olduğu kabul edilir.[5]
Hidrojen peroksit
[değiştir | kaynağı değiştir]Halk arasında oksijenli su olarak bilinir. Hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) üretimi, bakteri antagonizması için iyi bilinen bir mekanizmadır[16][17][18] doğrudan etkileşim veya insan miyeloperoksidaz yoluyla mikroorganizmaların büyümesini inhibe eder.[19][20][21] Hidrojen peroksit üreten laktobasillerin HIV-1, herpes simpleks virüs tip 2 (HSV-2), Trichomonas vaginalis, G. vaginalis, P. bivia ve E. coli'yi etkisiz hale getirdiği gösterilmiştir. O'Hanlon [12] ve Baeten,[22] sağlıklı bir vajinal ekosistemdeki Lactobacillus türlerinin %96'sının H2O2 ürettiğini bulmuşlardır ( L. jensenii ve L. vaginalis en yüksek H202 düzeylerini üretir), [ 9[11][23] oysa BV'li kadınlardan geri kazanılan laktobasillerin sadece %6'sı H2O2 üretmiştir.[19] Bununla uyumlu olarak, en sık bozulmuş vajinal mikroflora ile ilişkilendirilen L. iners,[24][25] zayıf bir H2O2 üreticisidir .[26][27] H 2 O 2 üreten laktobasillerin vajinal kolonizasyonu, bakteriyel vajinoz (BV) oluşumunda bir azalma ile ilişkilendirilmiştir.[28] Ancak, daha yakın zamanda O'Hanlon ve ark.[29], servikovajinal sıvı ve semenin önemli bir H2O2 bloke etme aktivitesine sahip olduğunu gösterdiler ve daha sonra [12], 100 μM'nin altındaki fizyolojik H202 konsantrasyonlarının, test edilen 17 BV ile ilişkili bakterinin hiçbirini inaktive etmediğini gösterdiler, Örneğin A. vajinae, G. vajinalis, <i id="mwrw">Mobiluncus</i> spp., P. bivia, P. corporis, Mycoplasma hominis, insan miyeloperoksidaz varlığında bile, H 2 O 2'nin mikrobisid aktivitesini arttırdığı bilinmektedir.[12] Eksojen H 2 O 2'nin yalnızca suprafizyolojik konsantrasyonları (% 0,34 w/v, 100 mM), BV ile ilişkili bakterileri etkisiz hale getirmek için yeterliydi; bu konsantrasyonda vajinal laktobasilleri (L. Crispatus, L. gasseri, L. iners ve L. jensenii) daha güçlü bir şekilde etkisiz hale getirdi. 100 mM konsantrasyon H202, laktobasillerin optimal aerobik, düşük antioksidan koşullar altında bile üretebildiğinden yaklaşık 50 kat daha yüksektir ve in vivo olarak tahmin edilen H202 konsantrasyonundan yaklaşık 5.000 kat daha yüksektir. Daha da dikkat çekici olan, sadece %1 vajinal sıvı eklenmesinin 1M H202 mikrobisidal aktiviteyi bloke etmesidir. . Muhtemel açıklamalar servikovajinal sıvı ve semenin H 2 O 2 ile reaksiyona girme ve inaktive etme potansiyeline sahip proteinler, glikoproteinler, polisakkaritler, lipitler ve diğer moleküller içermesi olabilir. Ek olarak, vajina çoğu zaman hipoksiktir, halbuki laktobasiller hidrojen peroksit üretmek için oksijene ihtiyaç duyar. Bakterileri toksik H 2 O 2'ye karşı koruyan katalazın laktobasillerde bulunmaması da dikkat çekicidir[19][30] ve bu nedenle kendi H 2 O 2 üretimlerine karşı korumasız olacaklardır. Buna karşılık, optimal anaerobik büyüme koşulları altında, fizyolojik laktik asit konsantrasyonları, vajinal laktobasili etkilemeden BV ile ilişkili patojenleri etkisiz hale getirdi.[12][29] Özetle, laktobasillerin hidrojen peroksit üretimi, laktobasillerin sağladığı kolonizasyon direncine katkıda bulunan önemli bir antimikrobiyal bileşen olarak kabul edilmesine rağmen[11][31] ve H2 O 2 üreten laktobasiller arasında bir bağlantı var gibi görünse de ve normal vajinal mikroflora, son veriler H 2 O 2 için bu rolü desteklememektedir.[12][29]
Bakteriyosinler
[değiştir | kaynağı değiştir]Vajinal laktobasiller, antimikrobiyal peptidler, yani laktosin 160 ve crispasin gibi bakteriyosinler üretir.[13] Birçok çalışma, bakteriyosinlerin aktivitesinin düşük pH ile desteklendiğini göstermiştir.
Vajinal Lactobacillus tarafından üretilen inhibitör maddeler, organik asitler, bakteriyosinler ve hidrojen peroksit ile vajinal mikrobiyotanın korunmasında birincil faktördür. Bunlar, patojenlerin neden olduğu enfeksiyona karşı sinerjistik olarak hareket eder. Tüm Lactobacillus spp. ve bir Lactobacillus türü içindeki tüm suşlar 3 mekanizmanın tümünü sergilemez.[13] Lactobacillus türleri premenopozal kadınlarda farklılık gösterir, yani L. crispatus, L. jensenii, L. iners, L. gasseri (ve muhtemelen L. vajinalis), kültür bağlı ve kültürden bağımsız tekniklerle değerlendirildiği şekliyle.[24][25][26][32] Vajinal laktobasillerin belirgin bir vajinotropizm sergiledikleri ve pililerinin vajinal epitel hücrelerinin reseptörlerine bağlanmak için ligand görevi gördüğü gösterilmiştir. Sınırlı sayıda Lactobacillus spp. insan vajinasında bulunan dikkat çekicidir, bu da belirli organizmaları seçen konakçı faktörlerin olması, bu türlerin vajinayı başarılı bir şekilde kolonize etmelerine izin veren alışılmadık özelliklere sahip olması veya her ikisinin birden olması olasılığına yol açar.[33] Bununla birlikte, vajinotropizm, yalnızca sağlıklı bir vajina anlamına gelen bu seçilmiş laktobasil grubu için değil, aynı zamanda BV ile ilişkili bakteri türleri için de geçerlidir.[34] İnsan genital ve bağırsak ekonisinde tespit edilen mikrobiyota, konakçılarının dışında büyümüyor gibi görünmektedir ve muhtemelen bulaşma için ebeveynler ve çocukları arasındaki yakın temasa dayanmaktadır,[34] örneğin, genital mikrofloranın anneden yenidoğana bulaşması, büyük ihtimalle ayrıca cilt, ağız boşluğu, nazofarenks ve dışkı dahil olmak üzere bebeğin vücuduna homojen bir şekilde dağılmış bağırsak mikroflorası ile.[35]
Diğer mikrobiyota
[değiştir | kaynağı değiştir]Laktobasillerin hakim olduğu sağlıklı, normal vajinal mikrobiyota, bazı etnik gruplar arasında farklılık gösterebilir. Patojenik olmayan vajinal türler, bazı kadınların normal mikrobiyotasının bir parçasıdır.[24][36] Çeşitli araştırmalar, sağlıklı asemptomatik kadınların (özellikle siyah ve Hispanik kadınların) önemli bir oranının (%7-33)[37] vajinada kayda değer sayıda Lactobacillus türünden yoksun olduğunu[33][38] ve bunun yerine diğer laktik asit üreten bakterilerden oluşur, yani Atopobium, Leptotrichia, Leuconostoc, Megasphaera, Pediococcus, Streptococcus ve Weissella cinslerinden türler; vajinal bir mikrobiyotaya sahip olduğunu göstermiştir.[32][33][37] Tüm etnik popülasyonlar, laktik asit üreten bakteriler içeren vajinal mikroflora topluluklarına sahiptir.[33][37] Bu, tüm toplulukların eşit derecede dayanıklı olmayabileceği anlamına gelir, bu nedenle vajinal bir topluluğun esnekliği düşükse, bu toplulukların yapısındaki geçici değişiklikler, adet görme, cinsel ilişki, duş ve kontraseptif uygulamalar dahil olmak üzere çeşitli rahatsızlıklara tepki olarak daha kolay değişimler - buzulmalar meydana gelebilir. Mikrobiyal toplulukların yapısındaki ve bileşimindeki bu farklılıklar, bu ırk gruplarındaki kadınların BV ve çeşitli vajinal enfeksiyonlara duyarlılığındaki iyi bilinen farklılıkların temelini oluşturabilir.[37][39][40] Vajinal mikrofloranın bozulmasına ve diğer türler tarafından laktik asit üretilmesine rağmen,[41] vajinal pH ve asit üretimi normal vajinal mikrobiyota ile oluşturur. Hamilelik sırasında pH daha da düşer.[42]
Diğer vajinal bakteri türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gram pozitif koklar gibi diğer bakteri türleri vajinada sıklıkla bulunur: Atopobium vaginae, <i id="mwAVQ">Peptostreptococcus</i> spp., Staphylococcus spp., Streptococcus spp. ve Bacteroides spp., <i id="mwAVw">Fusobacterium</i> spp., Gardnerella vaginalis, Mobiluncus, <i id="mwAWI">Prevotella</i> spp. ve Escherichia coli gibi gram-negatif enterik organizmalar .[24][25] Mycoplasma ve Ureaplasma sıklıkla vajinada bulunur. Zorunlu ve fakültatif anaerobik bakterilerin bazıları BV ile ilişkilidir.[38]
Gebelik
[değiştir | kaynağı değiştir]Tampon kullanımının vajinal flora üzerindeki etkisi tartışılmaktadır, ancak tampon uygulamasının bakteri varlığının dengesini önemli ölçüde değiştirmediği görülmektedir.[43] Gebelik, tür/cins çeşitliliğinde azalma ile mikrobiyotayı değiştirir.[44]
Hastalık önleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Sağlıklı bir vajinal mikrobiyom, Gardnerella vaginalis gibi yaygın patojenlerin büyümesi için elverişsiz olan asidik bir pH (< 4,5) sağlayarak bakteriyel vajinoz, maya enfeksiyonları ve diğer olası sorunların önlenmesine yardımcı olur. Sağlıklı bir vajinal mikrobiyomda bulunan laktobasiller, aksi takdirde patojenik organizmalar tarafından sömürü için mevcut olacak olan ekolojik nişi de işgal eder. Ancak zararlı bakteriler veya bakterilerdeki dengesizlik enfeksiyona neden olabilir.[45]
Bakteriyel vajinoz, Gardnerella vaginalis ve Peptostreptococcus anaerobius[46] varlığı ve sağlıklı vajinal mikrobiyotayı oluşturan Lactobacillus türlerinin sayısındaki azalma ile ilişkilidir.[44][47][48][49]
Östrojen
Laktobasiller östrojen bağımlı bakterilerdir. Tamamı laktik asit (D ve/veya L- laktik asit) üretmektedir, menopoz gibi dönemlerde östrojen eksikliği belirginleştikçe klasik faydalı formda olan laktobasillerin vajinal floradaki dominansı kaybolmaktadır. Bu yoksunluk belirginleştikçe rektal laktobasiller vajinayı domine etmeye başlayabilirler. Bu tür rektal kaynaklı laktobasillerin dominansının artmasıda buna uyumlu diğer patojen mikroorganizmaların eşilk etmesine sebep verebilmektedir.
Araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Araştırmalar, vajinada lakto-basil baskın bakteri varlığının, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon insidansının daha düşük olması ile ilişkili olduğunu bulmuştur.[50][51]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- İnsan Mikrobiyomu Projesi
- Laktik asit bakterisi
- Kadınların alt üreme yollarının mikrobiyota türlerinin listesi
- cilt florası
- Gebelikte vajinal mikrobiyota
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Albert und Gustav Döderlein – ein kritischer Blick auf zwei besondere Lebensläufe deutscher Ordinarien" [Albert and Gustav Döderlein -- a critical view to the biographies of two German professors]. Zentralblatt für Gynakologie (Almanca). 128 (2): 56-9. April 2006. doi:10.1055/s-2006-921412. PMID 16673245.
- ^ "Endometrial microbes and microbiome: Recent insights on the inflammatory and immune "players" of the human endometrium". American Journal of Reproductive Immunology. 80 (6): e13065. December 2018. doi:10.1111/aji.13065. PMID 30375712.
- ^ "Vaginal lactobacillus flora of healthy Swedish women". Journal of Clinical Microbiology. 40 (8): 2746-9. August 2002. doi:10.1128/JCM.40.8.2746-2749.2002. PMC 120688 $2. PMID 12149323.
- ^ "Bacterial flora of the female genital tract: function and immune regulation". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. 21 (3): 347-54. June 2007. doi:10.1016/j.bpobgyn.2006.12.004. PMID 17215167.
- ^ a b Tidbury (6 Ekim 2020). "Non-antibiotic treatment of bacterial vaginosis—a systematic review". Archives of Gynecology and Obstetrics. Springer Science and Business Media LLC. 303 (1): 37-45. doi:10.1007/s00404-020-05821-x. ISSN 0932-0067. PMID 33025086.
- ^ "The role of acidification in the inhibition of Neisseria gonorrhoeae by vaginal lactobacilli during anaerobic growth". Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials. 10: 8. February 2011. doi:10.1186/1476-0711-10-8. PMC 3045876 $2. PMID 21329492.
- ^ "In vitro inhibitory activity of human vaginal lactobacilli against pathogenic bacteria associated with bacterial vaginosis in Kenyan women". Anaerobe. 16 (3): 210-5. June 2010. doi:10.1016/j.anaerobe.2009.11.002. PMID 19925874.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Vaginal lactobacilli inhibiting growth of Gardnerella vaginalis, Mobiluncus and other bacterial species cultured from vaginal content of women with bacterial vaginosis". Acta Pathologica et Microbiologica Scandinavica, Section B. 94 (6): 399-403. December 1986. doi:10.1111/j.1699-0463.1986.tb03074.x. PMID 3494379.
- ^ Strus, M., M. Malinowska, and P. B. Heczko. 2002. In vitro antagonistic effect of Lactobacillus on organisms associated with bacterial vaginosis. J. Reprod. Med. 47:41–46.
- ^ "Role played by lactobacilli in controlling the population of vaginal pathogens". Microbes and Infection. 2 (5): 543-6. April 2000. doi:10.1016/s1286-4579(00)00313-0. PMID 10865199.
- ^ a b c "Biosynthesis and degradation of H2O2 by vaginal lactobacilli". Applied and Environmental Microbiology. 76 (2): 400-5. January 2010. doi:10.1128/AEM.01631-09. PMC 2805228 $2. PMID 19948869.
- ^ a b c d e f "In vaginal fluid, bacteria associated with bacterial vaginosis can be suppressed with lactic acid but not hydrogen peroxide". BMC Infectious Diseases. 11: 200. July 2011. doi:10.1186/1471-2334-11-200. PMC 3161885 $2. PMID 21771337.
- ^ a b c "Defense factors of vaginal lactobacilli". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 185 (2): 375-9. August 2001. doi:10.1067/mob.2001.115867. PMID 11518895.
- ^ "Contemporary perspectives on vaginal pH and lactobacilli". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 204 (2): 120.e1-5. February 2011. doi:10.1016/j.ajog.2010.07.010. PMID 20832044.
- ^ "Emerging role of lactobacilli in the control and maintenance of the vaginal bacterial microflora". Reviews of Infectious Diseases. 12 (5): 856-72. 1990. doi:10.1093/clinids/12.5.856. PMID 2237129.
- ^ "Hydrogen peroxide formation by lactobacilli and its effect on Staphylococcus aureus". Journal of Dairy Science. 51 (10): 1568-72. October 1968. doi:10.3168/jds.s0022-0302(68)87232-7. PMID 5682478.
- ^ "The inhibitory action of saliva on the diphtheria bacillus: hydrogen peroxide, the inhibitory agent produced by salivary streptococci". The Journal of Infectious Diseases. 88 (1): 81-5. 1951. doi:10.1093/infdis/88.1.81. PMID 14803753.
- ^ "Possible identity of lactobacillin with hydrogen peroxide produced by lactobacilli". Nature. 170 (4328): 623-4. October 1952. doi:10.1038/170623a0. PMID 13002389.
- ^ a b c "Prevalence of hydrogen peroxide-producing Lactobacillus species in normal women and women with bacterial vaginosis". Journal of Clinical Microbiology. 27 (2): 251-6. February 1989. doi:10.1128/JCM.27.2.251-256.1989. PMC 267286 $2. PMID 2915019.
- ^ "The relationship of hydrogen peroxide-producing lactobacilli to bacterial vaginosis and genital microflora in pregnant women". Obstetrics and Gynecology. 79 (3): 369-73. March 1992. doi:10.1097/00006250-199203000-00008. PMID 1738516.
- ^ "Peroxidase-mediated antimicrobial activity of rat uterine fluid". Gynecologic Investigation. 1 (1): 21-30. 1970. doi:10.1159/000301903. PMID 4320447.
- ^ "Prospective study of correlates of vaginal Lactobacillus colonisation among high-risk HIV-1 seronegative women". Sexually Transmitted Infections. 85 (5): 348-53. September 2009. doi:10.1136/sti.2008.035451. PMC 2837477 $2. PMID 19329442.
- ^ "Identification and H(2)O(2) production of vaginal lactobacilli from pregnant women at high risk of preterm birth and relation with outcome". Journal of Clinical Microbiology. 42 (2): 713-7. February 2004. doi:10.1128/jcm.42.2.713-717.2004. PMC 344438 $2. PMID 14766841.
- ^ a b c d "Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora". BMC Microbiology. 5: 61. October 2005. doi:10.1186/1471-2180-5-61. PMC 1266370 $2. PMID 16225680.
- ^ a b c "Quantitative determination by real-time PCR of four vaginal Lactobacillus species, Gardnerella vaginalis and Atopobium vaginae indicates an inverse relationship between L. gasseri and L. iners". BMC Microbiology. 7: 115. December 2007. doi:10.1186/1471-2180-7-115. PMC 2233628 $2. PMID 18093311.
- ^ a b "The identification of vaginal Lactobacillus species and the demographic and microbiologic characteristics of women colonized by these species". The Journal of Infectious Diseases. 180 (6): 1950-6. December 1999. doi:10.1086/315109. PMID 10558952.
- ^ "Colonization of the rectum by Lactobacillus species and decreased risk of bacterial vaginosis". The Journal of Infectious Diseases. 192 (3): 394-8. August 2005. doi:10.1086/430926. PMID 15995952.
- ^ "Hydrogen peroxide-producing lactobacilli and acquisition of vaginal infections". The Journal of Infectious Diseases. 174 (5): 1058-63. November 1996. doi:10.1093/infdis/174.5.1058. PMID 8896509.
- ^ a b c "Cervicovaginal fluid and semen block the microbicidal activity of hydrogen peroxide produced by vaginal lactobacilli". BMC Infectious Diseases. 10: 120. May 2010. doi:10.1186/1471-2334-10-120. PMC 2887447 $2. PMID 20482854.
- ^ "Control of the microbial flora of the vagina by H2O2-generating lactobacilli". The Journal of Infectious Diseases. 164 (1): 94-100. July 1991. doi:10.1093/infdis/164.1.94. PMID 1647428.
- ^ "Factors associated with acquisition of, or persistent colonization by, vaginal lactobacilli: role of hydrogen peroxide production". The Journal of Infectious Diseases. 184 (11): 1431-6. December 2001. doi:10.1086/324445. PMID 11709785.
- ^ a b "Vaginal microbiome of reproductive-age women". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 108 Suppl 1 (Supplement 1): 4680-7. March 2011. doi:10.1073/pnas.1002611107. PMC 3063603 $2. PMID 20534435.
- ^ a b c d "Characterization of vaginal microbial communities in adult healthy women using cultivation-independent methods". Microbiology. 150 (Pt 8): 2565-2573. August 2004. doi:10.1099/mic.0.26905-0. PMID 15289553. 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ a b "The genital econiche: focus on microbiota and bacterial vaginosis". Annals of the New York Academy of Sciences. 1230 (1): 48-58. August 2011. doi:10.1111/j.1749-6632.2011.06041.x. PMID 21824165.
- ^ "Delivery mode shapes the acquisition and structure of the initial microbiota across multiple body habitats in newborns". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 107 (26): 11971-5. June 2010. doi:10.1073/pnas.1002601107. PMC 2900693 $2. PMID 20566857.
- ^ "Longitudinal study of the dynamics of vaginal microflora during two consecutive menstrual cycles". PLOS ONE. 6 (11): e28180. 2011. doi:10.1371/journal.pone.0028180. PMC 3227645 $2. PMID 22140538.
- ^ a b c d "Differences in the composition of vaginal microbial communities found in healthy Caucasian and black women". The ISME Journal. 1 (2): 121-33. June 2007. doi:10.1038/ismej.2007.12. PMID 18043622.
- ^ a b "Deep sequencing of the vaginal microbiota of women with HIV". PLOS ONE. 5 (8): e12078. August 2010. doi:10.1371/journal.pone.0012078. PMC 2920804 $2. PMID 20711427.
- ^ "Births: final data for 2007". National Vital Statistics Reports. 58 (24): 1-85. August 2010. PMID 21254725.
- ^ "Can known risk factors explain racial differences in the occurrence of bacterial vaginosis?". Journal of the National Medical Association. 95 (3): 201-12. March 2003. PMC 2594421 $2. PMID 12749680.
- ^ "A comparison of lower genital tract glycogen and lactic acid levels in women and macaques: implications for HIV and SIV susceptibility". AIDS Research and Human Retroviruses. 28 (1): 76-81. January 2012. doi:10.1089/aid.2011.0071. PMC 3251838 $2. PMID 21595610.
- ^ "Association between bacterial vaginosis and preterm delivery of a low-birth-weight infant. The Vaginal Infections and Prematurity Study Group". The New England Journal of Medicine. 333 (26): 1737-42. December 1995. doi:10.1056/nejm199512283332604. PMID 7491137.
- ^ "A study on the microbial quality of sealed products for feminine hygiene". Journal of Preventive Medicine and Hygiene. 59 (3): E226-E229. September 2018. doi:10.15167/2421-4248/JPMH2018.59.3.920. PMC 6196378 $2. PMID 30397679.
- ^ a b "Microbiota and pelvic inflammatory disease". Seminars in Reproductive Medicine. 32 (1): 43-9. January 2014. doi:10.1055/s-0033-1361822. PMC 4148456 $2. PMID 24390920.
- ^ "Vaginal Microbiome and Its Relationship to Behavior, Sexual Health, and Sexually Transmitted Diseases". Obstetrics and Gynecology. 129 (4): 643-654. April 2017. doi:10.1097/AOG.0000000000001932. ISSN 1873-233X. PMC 6743080 $2. PMID 28277350. 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(yardım) - ^ "Bacterial Vaginosis (BV): Condition Information". National Institute of Child Health and Human Development. 21 Mayıs 2013. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015.
- ^ "Vaginal microbiota and viral sexually transmitted diseases". Annali di Igiene. 25 (5): 443-56. September 2013. doi:10.7416/ai.2013.1946. PMID 24048183.
- ^ "What are the symptoms of bacterial vaginosis?". National Institute of Child Health and Human Development. 21 Mayıs 2013. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2016.
- ^ "Vaginal microbiome of reproductive-age women". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 108 (Suppl. 1): 4680-7. March 2011. doi:10.1073/pnas.1002611107. PMC 3063603 $2. PMID 20534435.
- ^ "Enhanced Trapping of HIV-1 by Human Cervicovaginal Mucus Is Associated with Lactobacillus crispatus-Dominant Microbiota". mBio. 6 (5): e01084-15. October 2015. doi:10.1128/mBio.01084-15. PMC 4611035 $2. PMID 26443453.
- ^ "The structure of the human vaginal stratum corneum and its role in immune defense". American Journal of Reproductive Immunology. 71 (6): 618-23. June 2014. doi:10.1111/aji.12230. PMC 4024347 $2. PMID 24661416.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Vaginal flora ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Döderlein's bacteria 6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.