Molekül kütlesi
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bir kimyasal bileşiğin molekül kütlesi, bu bileşiğin bir molekülünün birleşik atom kütle birimi u (bir karbon-12 atomunun 1/12'sine eşit) cinsinden kütlesidir. Bağıl bir değer olduğundan bir maddenin molekül kütlesine yaygın olarak bağıl moleküler kütle denir ve (İngilizce relative molecular mass'den) Mr. diye de kısaltılır.
Moleküler kütle bir moleküldeki atomların atom kütlelerinin toplamı alarak hesaplanabilir. Moleküler kütle doğrudan kütle spektrometri ile de ölçülebilir. Kütle spektometrisinde küçük bir molekülün moleküler kütlesi genelde monoizotopik kütle olarak, yani her elementin en yaygın izotopunun kütlesi cinsinden belirtilir. Monoizotopik moleküler kütlenin hesaplanması için kullanılan değerler izotopik kütleler tablosundan bulunur ve bunlar periyodik tabloda belirenlerden farklıdır. Ortalama moleküler kütle genelde büyük moleküller için kullanılır çünkü çok atomlu bir molekülün her elementin en yaygın izotopundan oluşma olasılığı düşüktür. Bu ortalama k��tleyi hesaplamak için tipik bir periyodik tablodaki kütleler kullanılabilir.
Molar kütle, moleküler kütleye sayısal olarak eşittir ama birim olarak mol başına kütle birimi olarak, genelde g/mol (gram bölü mol) olarak ifade edilir.
Örnek: Hidrojenin atom kütlesi 1,00784 u ve oksijeninki 15,9994 u'dur. Dolayısıyla, formülü H2O olan suyun moleküler kütlesi (2 x 1,00784 u) + 15,9994 u = 18,01508 u. Dolayısıyla 1 mol suyun ağırlığı 18,01508 gramdır. Ancak hidrojenin en yaygın izotopu olan hidrojen-1'in tam kütlesi 1,00783 ve oksijenin en yaygın izotopu olan oksijen-16'nın tam kütlesi 15,9949 olduğu için en yaygın su molekülünün kütlesi 18,0105 u'dur.
Molar veya moleküler kütle stokiyometri hesaplarında kullanılır.
Moleküller, nükleer değil kimyasal reaksiyonlar sonucu meydana geldikleri için bir molekülün moleküler kütlesi onun atomlarının atom kütlelerinin toplamına tam olarak eşittir.
Gram-moleküler ağırlık bir kimyasal bileşiğin molekül ağırlığının gram olarak karşılığıdır. Kalsiyum karbonatın moleküler ağırlığı 100 olduğu için gram-moleküler ağırlığı da 100'dür. Gram moleküler ağırlık, çözeltilerin konsantrasyonunu hesaplamakta kullanılır. Molar çözelti, 1 litre çözelti içinde bir kimyasal bileşiğin gram molekül ağırlığı kadarı çözünmüş demektir.
Polimer kimyasında moleküler kütle
[değiştir | kaynağı değiştir]Polimer kimyasında, makromoleküllerin değişen zincir uzunlukları yüzünden molar kütle dağılımını nicelemek için çeşitli tür moleküler kütleler kullanılır.
