Maria Theresia

Maria Theresia
Martin van Meytens tarafından çizilen portresi (1759)
Kutsal Roma İmparatoriçesi Alman Kraliçesi
Hüküm süresi	13 Eylül 1745 – 18 Ağustos 1765
Taç giymesi	13 Eylül 1745
Avusturya Arşidüşesi Macaristan ve Hırvatistan Kraliçesi
Hüküm süresi	20 Ekim 1740 – 29 Kasım 1780
Taç giymesi	25 Haziran 1741
Önce gelen	III. Charles
Sonra gelen	II. Joseph
Bohemya Kraliçesi
Hüküm süresi	20 Ekim 1740 – 19 Aralık 1741
Önce gelen	II. Charles
Sonra gelen	Charles Albert
Hüküm süresi	12 Mayıs 1743 – 29 Kasım 1780
Taç giymesi	12 Mayıs 1743
Önce gelen	Charles Albert
Sonra gelen	II. Joseph
Doğum	13 Mayıs 1717(1717-05-13) Viyana, Avusturya
Ölüm	29 Kasım 1780 (63 yaşında) Viyana, Avusturya
Defin	İmparatorluk Kripti
Eş(ler)i	Kutsal Roma İmparatoru I. Francis (e. 1736; ö. 1765)
Tam adı Maria Theresia Walburga Amalia Christina
Hanedan	Habsburg
Babası	Kutsal Roma İmparatoru VI. Charles
Annesi	Brunswick-Wolfenbüttel Prensesi Elisabeth Christine
Dini	Roma Katolikliği
İmza

Maria Theresia (d. 13 Mayıs 1717 – ö. 29 Kasım 1780), Habsburg hanedanının devleti, 1740-1780 tarihleri arasında bizzat yöneten tek imparatoriçesidir.

Maria Theresia (Avusturya) (1816-1867), Maria Theresia (İspanya) veya Maria Theresia (Avusturya) (1845-1927) ile karıştırılmamalıdır.

1740 yılından ölümüne kadar geçen süre içinde Macaristan ve Bohemya Kraliçesi ve Avusturya Arşidüşesi idi. Ayrıca kocası I. Franz Kutsal Roma İmparatoru seçildikten sonra Kutsal Roma İmparatoriçesi olarak da kabul edildi. Maria Theresia zamanında dünyanın en güçlü kadınlarından biriydi. Kutsal Roma İmparatoru II. Leopold'un ve Fransız İhtilali'nde idam edilen Fransız Kraliçesi Marie Antoinette'in annesiydi.

Maria Theresia finansal ve eğitimsel reformları başlatmaya yardım ediyordu, ticareti ilerletiyor ve tarımı geliştiriyordu. Orduyu yeniden düzenliyordu. Bunların hepsi Avusturya kaynaklarını güçlendiriyordu. Prusya Krallığı ile çatışmaya devam ediyor ve Yedi Yıl Savaşları'nı ve daha sonra Bavyera Ardılık Savaşı'nı yönetiyordu. Daha sonra kocası I. Franz'ın ölümünden sonra zengin dul kraliçe oldu ve oğlu II. Joseph 1765 yılında imparator oldu.

Maria Theresia, Joseph'in birçok hareketini eleştiriyordu, fakat Polonya'nın ilk bölünmesine mutabıktı (1772). 18. yüzyıl Avrupa güç siyasetinde bir anahtar şahsiyet, Maria Theresia Habsburg monarşisine birlik getirdi ve en yetenekli hükümdarlardan biri olarak kabul edildi. İçlerinde Marie Antoinette ve II. Leopold'un da olduğu 16 çocuk sahibiydi.

Maria Theresia Walburga Amalia Christina Viyana'da Elisabeth Christine (Brunswick-Wolfenbüttel) ve VI. Karl'ın en büyük kızı olarak doğdu. Karl'ın mirasçı olan tek oğlu Leopold Johann 1716 yılında prens olarak ölmüştü. Karl 1713 yılında bir Pratik Yaptırım yayınlayarak kızının Avusturya tacını elde etmesi hakkını ve mirasçılığını kendisinin birleştirdiği topraklarda ölümü üzerine garanti ediyordu. Charles yıllarını dikkatli bir şekilde diğer hükümdarlarla karşılıklı görüşmeler neticesinde bir kadının Habsburg topraklarındaki mirasçılığına olacak potansiyel politik yasal itirazları uzaklaştırmak için harcadı. Hatta topraklarının stratejik bağışını bile yaptı. Başlangıçta, pek çok kuzey Avrupa Monarşileri Pratik Yaptırıma yayımlandığında mutabıktılar. Bunu imzalamayan birkaç kişiden biri olan Prusya'lı Büyük Frederick, 1740 yılı 20 Ekim tarihinde Karl'ın ölümü üzerine tacı elde eden Maria Theresia'ya karşı Avusturya Veraset Savaşı'nı başlattı.

İmparator VII. Karl'ın 1745 yılında ölümünden, Maria Theresia Kutsal Roma İmparatoriçeliğini saygınlıkla elde ediyordu. Teknik olarak eş imparatoriçe olmasına rağmen Maria Theresia de facto(fiili) imparatorluk hükümdarıydı. Maria Theresia gerçekte kendi hükümdarlığına 1740 yılındaki Avusturya Veraset Savaşı süresinde başlamıştı.

Maria Theresia'nın babası ona hükûmette hiçbir görev vermemiş, onu kendi kendini yetiştirmesine bırakmıştı. Ayrıca babasının hükümdarlığının sonuna yakın iki savaşın bir sonucu olarak ordu zayıflamış ve hazine boşalmıştı. Maria Theresia'ya 25 Haziran 1741 tarihinde kraliyet kasabası ve taç giyme yeri olan Pozsony'deki (şimdiki Slovakya'nın başşehri Bratislava) Aziz Martin'in Katedrali'ninde Macaristan Kraliçeliği taçı giydirildi.^[1]

Avusturya Versaet Savaşı, 2. Frederik'in Silezya'yı işgali ve istilasıyla başladı. Ayrıca Bavyera ve Fransa, Avusturya'nın batı bölgesi topraklarını istila ettiğinde, Büyük Fredrick Maria Theresia'nın hükümdarlık dönemi süresinde öncelikli düşmanı oldu. Bundan dolayı, iç ve dış politikasında Prusya'yı yenmeye odaklandı. Böylece Avusturya'dan alınmış bulunan toprakları geri alabilecekti. Fransa Aix-la-Chapelle Antlaşması (1748)'nda fethetmiş bulunduğu Avusturya Hollandası topraklarını Maria Theresia'ya geri verdi. Karşılığında Maria Theresia; Parma, Piacenza ve Guastalla'yı İspanya Parma Dükü olan Phillipe bıraktı.

Birinci ve ikinci Silezya Savaşı'ından galip çıktıktan sonra, Maria Theresia Friedrich Wilhelm Graf von Haugwitz'ın yardımıyla ülkesini modernize etmeye başladı. Ordunun hacmini iki katına çıkardı. Hükûmete düzenli bir gelir temin etmeyi sağlamak için vergileri artırdı. Özellikle askeriye için. Eskiden birbirinden ayrı olan Avusturya ve Bohemya yüksek rütbeli memurlarını bir yönetim bürosunda birleştirerek hükûmeti merkezileştirdi. Ülkesinde adaletten tek sorumlu olan yüksek mahkemeyi kurdu. Bu reformlar devleti ve ekonomiyi genelde güçlendirdi. Theresian Askeri Akademisi'ni (Dünya çapında ilk) 1752 yılında ve bir mühendislik bilimleri akademisini de 1754 yılında kurdu. Ayrıca o Viyana Üniversitesi'ni verilecek para ile çok daha etkili olacak olan tıp fakültesi yapmayı istiyordu. Ordusunun yeterince kuvvetli olduğunu hissettiğinde 1756 yılında Prusya üzerine bir saldırı hazırladı. Fakat, ilk saldıran Saksonya'yı istila eden II. Frederik'ti. Bu Yedi Yıl Savaşları'nı başlatıyordu. 1763 yılında Savaş bittiğinde Maria Theresia, Prusya'nın Silezya'daki çok yerin sahipliğini tanıyan Hubertusburg Antlaşması'nı imzaladı.

Kocası Franz, 1765 yılında öldü. Maria Theresia kocasına karşı çok büyük bir saygınlık duyduğundan, 15 yıl sonra gerçekleşecek olan ölümüne kadar matem elbisesi giydi. Ayrıca Silezya'yı tekrar elde etmek yerine kalıcı bir barışa odaklandı. En büyük oğlu II. Joseph'i tek hükümdar ve imparator olarak tanıyordu. Bunun yanında ona sadece kısıtlı miktarda güç veriyordu. Çünkü onun çok aceleci ve kibirli olduğunu hissediyordu.

• Civilization V adlı strateji oyununda Avusturya İmparatorluğu'nun imparatoriçesiydi.

Wikimedia Commons'ta Maria Theresa of Austria ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Maria Theresa (Catholic Encyclopaedia) 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• aeiou.at 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.