Mühendislik plastiği
Mühendislik plastikleri,[1] yaygın olarak kullanılan emtia plastiklerinden (polistiren, polivinil klorür, polipropilen ve polietilen gibi) daha iyi mekanik veya ısıl özelliklere sahip bir plastik malzeme grubudur.
Mühendislik plastikleri standart plastiklerden daha pahalıdır, bu nedenle daha az miktarlarda üretilirler ve toplu ve yüksek hacimli uçlar (kaplar ve ambalajlar gibi) yerine daha küçük nesneler veya küçük hacimli uygulamalar (mekanik parçalar gibi) için kullanılırlar. Mühendislik plastikleri standart plastiklerden daha yüksek ısı direncine sahiptir ve yaklaşık 150 °C (300 °F) kadar sıcaklıklarda sürekli olarak kullanılabilirler.
Terim genellikle termoset malzemeler yerine termoplastik malzemeleri ifade eder. Mühendislik plastiklerine örnek olarak kayaklar ve kayak botları için kullanılan poliamidler (PA, naylonlar); motosiklet kasklarında ve optik disklerde kullanılan polikarbonatlar (PC); ve örneğin stop lambaları ve koruyucu kalkanlar için kullanılan poli(metil metakrilat) (PMMA, başlıca marka adları akrilik cam ve pleksiglas) verilebilir. Halen en çok tüketilen mühendislik plastiği örneğin araba tamponları, gösterge panel döşemeleri ve Lego tuğlaları için kullanılan akrilonitril bütadien stirendir (ABS).
Mühendislik plastikleri, giderek birçok uygulamada metal, cam veya seramik gibi geleneksel mühendislik malzemelerinin yerini almıştır. Mukavemet, ağırlık ve diğer özelliklerde onlara eşit veya onları geride bırakmanın yanı sıra, mühendislik plastiklerinin üretimi, özellikle karmaşık şekillerde, çok daha kolaydır. Tüm farklı ürün tiplerinde, 2020 yılında dünyada 22 milyon tondan fazla mühendislik plastiği tüketilmiştir.[2]
İlgili özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Her mühendislik plastiği genellikle onu bazı uygulamalar için tercih edilen malzeme haline getirebilecek benzersiz bir özellik kombinasyonuna sahiptir. Örneğin, polikarbonatlar darbeye karşı oldukça dirençliyken, poliamitler aşınmaya karşı oldukça dirençlidir. Çeşitli mühendislik plastiklerinin sergilediği diğer özellikler arasında ısı direnci, mekanik mukavemet, sertlik, kimyasal kararlılık, kendi kendini yağlama (özellikle dişli ve kızakların üretiminde kullanılır) ve yangın güvenliği bulunur.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Akrilonitril bütadien stiren (ABS)
- Naylon 6
- Naylon 6-6
- Poliamidler (PA)
- Polibütilen tereftalat (PBT)
- Polikarbonatlar (PC)
- Polietereterketon (PEEK)
- Polieterimid (PEI)
- Polieterketonketon (PEKK)
- Polieterketonlar (PEK)
- Poliketon (PK)
- Polietilen tereftalat (PET)
- Poliimidler
- Polioksimetilen (POM / Asetal)
- Polifenilen sülfür (PPS)
- Polifenilen oksit (PPO)
- Polisülfon (PSU)
- Politetrafloroetilen (PTFE / Teflon)
- Poli(metil metakrilat) (PMMA)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ IAPD Education Committee. "Amorphous and Semi-Crystalline Engineering Thermoplastics, Module 4". Basic Plastics Education tutorials. International Association of Plastics Distributors. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ "Ceresana Market Study 'Engineering Plastics'". 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.