Lenf ödemi
.jpg)
Lenfödem[1][2][3] (İngilizce lymphoedema, Amerikanca lymphedema), lenf yollarının daralması ya da tıkanması sonucunda drene olması gereken sıvı taşınamazsa doku aralıklarına birikir ve lenfödem oluşur. Lenf akımının normal debisi o bölgenin fizyolojik doku aktivitesine (kasların aktif ya da pasif masaj gibi etki eden hareketleri) ve venöz basınç değişikliklerine bağlı olarak belirlenir. Lenf sıvısı proteinlerden çok zengindir. Bu nedenle intersellüler sıvının kolloidal osmotik basıncı hızla artar ve ödem giderek güçlenir. Parmakla basıldığında iz bırakır. İnatçı ve yineleyen ödemlerde dokuda fibrozis oluşur.[4][5]
İki tür lenfödem vardır: (1) Konjenital (doğumsal) lenfödem;[4][5][6] (2) Edinsel lenfödem.[4][5]
Doğumsal lenfödem
[değiştir | kaynağı değiştir]- Basit tip: Meige hastalığı (herediter lenfödem tip 2) olarak tanımlanır. Kalıtsal olmayan olgulara éidiopatik lenfödem" nitelemesi yapılmaktadır. Bir ya da iki bacakta çocuklukta ortaya çıkan ve yaşam boyu süren bir lenfödem saptanır.[6]
- Herediter tipler: Milroy hastalığı (herediter lenfödem tip 1) ve ): her iki hastalık da kalıtsaldır, otosomal dominant geçiş gösterir. Lenfödem, genellikle bacaklardadır.[4][5][6]
Edinsel lenfödem
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kanserler: Meme karsinomlarında derideki yüzeysel lenf damarları tümör hücreleriyle tıkandığında deri portakal kabuğu görünümü alır (peau d’orange)[4][5][7]
- Ameliyatlar: Ameliyatlarda lenf yollarının etkilenmesi sonucudur (mastektomi)[4][5][7]
- Radyoterapi: Meme karsinomlarında uygulanan radyoterapinin komplikasyonudur (kolda lenfödem)[4][5][7]
- Yangılar: Kronik lenfadenitler ve lenfanjitlerin komplikasyonudur; örnek, Wuchereria bancrofti'nin neden olduğu filariasis; elefantiazis; fil hastalığı.)[4][5]
- İnaktivite: Kasların hareketsiz kalması lenf dolaşımını ve venöz dolaşımı yavaşlatır.)[4][5]
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Fizik tedavi ve rehabilitasyon doğrultusunda kompleks boşaltıcı fizyoterapidir.[7] Kompleks boşaltıcı fizyoterapinin eğitim almamış kişiler tarafından uygulanması geri dönüşsüz ve istenmeyen sonuçlar doğurabilir.[8] Manuel lenf drenajı kompleks boşaltıcı fizyoterapinin en önemli aşamasıdır ve Özel bir tekniktir eğitim gerektirir. Amacı sıvının diğer saglam lenf nodüllerine aktarmak, Özel el tutuş şekilleri vardır. Deri yüzeyine özenli ve ritmik bir basınç uygulanır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Türk Tıp Cemiyeti mecmuası, 35. cilt, 1968
- ^ Ismail Fikret Çerçi (2008), Wörterbuch für Gesundheitsberufe: Deutsch - Türkisch, Türkisch - Deutsch, Georg Thieme Verlag KG, Stuttgart, Deutschland
- ^ Lenf ödemi[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c d e f g h i Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c d e f g h i Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ a b c Shinawi M. Lymphedema of the lower extremity: is it genetic or nongenetic? Clinical Pediatrics (Phila), 46(9):835-841, 2007
- ^ a b c d Yeşim Bakar & Türkan Akbayrak (2005), Kompleks boşaltıcı fizyoterapinin alt ekstremite lenfödemi üzerine etkisi: pilot çalışma[ölü/kırık bağlantı], Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2005; 16(3):95-101
- ^ Nevin A. Güzel, Lenfödem ve Fizyoterapi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sbf.gazi.edu.tr
- ^ "Fizyoterapist Mehmet Ünal". 5 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013.