Lösizm

Bu beyaz at rengini dominant beyaz alelden alır.

Lösizm bir hayvanda pigmentasyonun kısmen kaybolması ile sonuçlanan, derinin, kılların, tüylerin, pulların, kutiküllerin beyaz, soluk ya da benekli bir görünüme sahip olmasına neden olan çok sayıda durum için kullanılan terimdir. "Lösistik" görünüşe neden olan genetik durumlar arasında piebaldizm, Waardenburg sendromu, vitiligo, Chédiak–Higashi sendromu, isabellinizm ve Melanofilin mutasyonları sayılabilir. Sıklıkla "depigmentasyon" (renksizleşme) olarak da adlandırılan deri, tüy ya da kürkün soluk renkli beneklenmesi yaralanma nedeniyle de oluşabilir.^[2]

Detaylar

(video) Japonya, Saitama'da Tobu Hayvanat Bahçesi'nde bir kaplan. Yaygın olarak bu kaplanın lösizm gösterdiği söylenebilse de yapılan araştırmalar insanlarda Tip IV okülokütanöz albinizme neden olan aynı gende mutasyon olduğunu gösterdi.^[3]

Lösizm sıklıkla pigment hücre farklılaşmasındaki kusurlardan ve/veya gelişim sırasında nöral krestten deri, kıl ya da tüylere olan yer değiştirmesinden kaynaklanan fenotipi tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Eğer tüm pigment hücreleri gelişemez ise tüm yüzeyde, yalnızca bir kısım pigment hücresi kusurlu ise lekeler şeklinde, pigment yapabilen hücrelerin eksikliği olarak ortaya çıkar.

Bütün pigment hücre tipleri aynı çok yetili öncül hücre tipinden farklılaştığı için lösizm sıklıkla karıştırıldığı albinizmin aksine tüm pigment tiplerinde indirgemeye neden olabilir. Albinizm yalnızca melanin üretiminin indirgenmesine neden olur ve melanosit ya da melanofor hâlâ mevcuttur. Dolayısıyla ksantofor gibi diğer pigment hücre tiplerine sahip türlerde albinolar tamamen beyaz değildir ama soluk sarımsı bir renge sahiptirler.

Pigment hücrelerinin tamamının eksikliğinden daha yaygın olarak bölgesel ya da eksik hipopigmentasyon normal renge sahip hayvanda düzensiz beyaz lekelere neden olur. Bu kısmi lösizm alaca etkisi olarak bilinir ve beyaz renk ile normal renk deri arasındaki oran yalnızca değişik nesiller arasında değil hatta aynı ebeveynden olan yavrular arasında ve hatta aynı batında doğanlar arasında da büyük oranda değişiklik gösterebilir. Bu özellikle atlar, inekler, kediler, köpekler, şehir kargaları^[4] ve kraliyet pitonunda^[5] dikkati çekse de çok sayıda diğer türde de görülür.

Hem retina pigment epiteli hem de iriste melanin üretimi noksanlığı nedeniyle albinizmden muzdarip olanların altta bulunan kan damarlarının görünmesi nedeniyle göz bebekleri pembe renli görünür. Ancak bu her zaman oluşan bir durum değildir ve çoğu albino hayvanın göz bebekleri pembe değildir.^[6] Tüm albinoların göz bebeklerinin pembe olduğuna dair yaygın inanış nedeniyle çoğu albino yanlışlıkla "lösistik" olarak tanımlanır. Lösizme neden olan nöral krest bozuklukları göz bebeklerinin pembe olmasına neden olmaz dolayısıyla da çoğu lösistik hayvanın göz bebeklerinin rengi normaldir. Bunun nedeni retina pigment epitelinin nöral krestten kaynaklanmamasıdır. Bunun yerine nöral tüpün dışarı doğru keseleşerek oluşturduğu optik çukurluk retinayı oluşturur. Bu hücreler de köken olarak bağımsız gelişme kaynaklı olduğu için genellikle lösizme neden olan genetik koşullardan etkilenmez.

Mutasyona uğradığında lösizme neden olan genler arasında c-kit,^[7] mitf^[8] ve EDNRB^[9] sayılabilir.

Doğadan örnekler

Lösizmin görüldüğü hayvan türleri arasında aşağıdakiler sayılabilir:

Batı Avrupa kirpisi
Kermode ayısı
Beyaz Amerika bizonu
Seneca beyaz geyiği
Kenya'da lösistik zürafalar^[10]
Beyaz geyik
Amerika aligatoru
Sığın^[11]
Katil balina
Kral kobra
Sessiz kuğu, Cygnus olor morpha immutabilis^[12]
Pica hudsonia
Amerika kargası
Lösizm gösteren bir Amerika kargası. Kanatlar gövdenin diğer kısmından daha beyazdır, gözler ve gaga siyah renklidir.
Kral penguen
İngiliz saksağanı
Bayağı deniz papağanı^[13]

Kurgu ve mitolojiden örnekler

Galeri

Lösistik Pantherophis obsoletus
Lösistik Quiscalus quiscula
Lösistik Hint tavuskuşu (Pavo cristatus)
Lösistik aksolotllar (Ambystoma mexicanum)
Lösistik kızıl kuyruklu şahin (Buteo jamaicensis)
Lösistik küçük karga (Corvus monedula) Naantali, Finlandiya
Lösistik alageyik (Dama dama) Hellenthal, Almanya
Lösistik astronot balığı (Astronotus ocellatus)
Lösistik nandu (Rhea americana)
Lösistik bataklık kiraz kuşu (Emberiza schoeniclus)
Lösistik sessiz kuğu yavrusu (Cygnus olor) ile lösistik olmayan yavru
Lösistik sincap
Kermode ayısı, lösistik Amerika kara ayısıdır. Yalnızca Britanya Kolumbiyası ormanlarında bulunur. MC1R geninde mutasyon vardır.^[14]
MC1R geninde mutasyon olan lösistik Güneykutpu deniz ayısı^[15]

Kaynakça

^ Cho, Yun Sung; Hu, Li; Hou, Haolong; Lee, Hang; Xu, Jiaohui; Kwon, Soowhan; Oh, Sukhun; Kim, Hak-Min; Jho, Sungwoong; Kim, Sangsoo; Shin, Young-Ah (17 Eylül 2003). "The tiger genome and comparative analysis with lion and snow leopard genomes". Nature Communications. 4 (1). s. 2433. Bibcode:2013NatCo...4.2433C. doi:10.1038/ncomms3433. ISSN 2041-1723. PMC 3778509 $2. PMID 24045858.
^ "Depigmentation of Skin: Symptoms, Signs, Causes & Treatment". MedicineNet. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". chemport.cas.org. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
^ White crows 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Cornell University.
^ Piebald ball pythons at Constrictors.com (archived 9 October 2006, from the original, accessed 18–22 July 2006).
^ "Oculocutaneous Albinism". NORD (National Organization for Rare Disorders). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
^ Coat color, dominant white 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Online Mendelian Inheritance in Animals.
^ An L1 element intronic insertion in the black-eyed white (Mitf[mi-bw]) gene: the loss of a single Mitf isoform responsible for the pigmentary defect and inner ear deafness at Human Molecular Genetics.
^ Waardenburg syndrome at Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology (archived 26 December 2005, from the original, accessed 18–22 July 2006).
^ Johnson, Thomas (14 Eylül 2017). "Rare white giraffes spotted in Kenya". Washington Post. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017.
^ "Skogens vita konung (eng. "The White King of the Forest") - documentary tv programme". Swedish Television. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019.
^ Taylor, Moss (Ocak 2018). "The Polish swan in Britain & Ireland". British Birds. 111 (1). ss. 10-24.
^ "Rare white puffin spotted on Scottish island". www.bbc.co.uk. BBC. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.
^ Ritland, Kermit; Newton, Craig; Marshall, H. Dawn (18 Eylül 2001). "Inheritance and population structure of the white-phased "Kermode" black bear". Current Biology. 11 (18). ss. 1468–1472. doi:10.1016/S0960-9822(01)00448-1. ISSN 0960-9822. PMID 11566108. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
^ Peters, Lucy; Humble, Emily; Kröcker, Nicole; Fuchs, Birgit; Forcada, Jaume; Hoffman, Joseph I. (22 Temmuz 2016). "Born blonde: a recessive loss‐of‐function mutation in the melanocortin 1 receptor is associated with cream coat coloration in Antarctic fur seals". Ecology and Evolution. 6 (16). ss. 5705–5717. doi:10.1002/ece3.2290. ISSN 2045-7758. PMC 4983585 $2. PMID 27547348.

[1] Cho, Yun Sung; Hu, Li; Hou, Haolong; Lee, Hang; Xu, Jiaohui; Kwon, Soowhan; Oh, Sukhun; Kim, Hak-Min; Jho, Sungwoong; Kim, Sangsoo; Shin, Young-Ah (17 Eylül 2003). "The tiger genome and comparative analysis with lion and snow leopard genomes". Nature Communications. 4 (1). s. 2433. Bibcode:2013NatCo...4.2433C. doi:10.1038/ncomms3433. ISSN 2041-1723. PMC 3778509 $2. PMID 24045858.

[2] "Depigmentation of Skin: Symptoms, Signs, Causes & Treatment". MedicineNet. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.

[3] "Arşivlenmiş kopya". chemport.cas.org. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.

[4] White crows 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Cornell University.

[5] Piebald ball pythons at Constrictors.com (archived 9 October 2006, from the original, accessed 18–22 July 2006).

[6] "Oculocutaneous Albinism". NORD (National Organization for Rare Disorders). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.

[7] Coat color, dominant white 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Online Mendelian Inheritance in Animals.

[8] An L1 element intronic insertion in the black-eyed white (Mitf[mi-bw]) gene: the loss of a single Mitf isoform responsible for the pigmentary defect and inner ear deafness at Human Molecular Genetics.

[9] Waardenburg syndrome at Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology (archived 26 December 2005, from the original, accessed 18–22 July 2006).

[10] Johnson, Thomas (14 Eylül 2017). "Rare white giraffes spotted in Kenya". Washington Post. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017.

[11] "Skogens vita konung (eng. "The White King of the Forest") - documentary tv programme". Swedish Television. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2019.

[Taylor-12] Taylor, Moss (Ocak 2018). "The Polish swan in Britain & Ireland". British Birds. 111 (1). ss. 10-24.

[13] "Rare white puffin spotted on Scottish island". www.bbc.co.uk. BBC. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.

[14] Ritland, Kermit; Newton, Craig; Marshall, H. Dawn (18 Eylül 2001). "Inheritance and population structure of the white-phased "Kermode" black bear". Current Biology. 11 (18). ss. 1468–1472. doi:10.1016/S0960-9822(01)00448-1. ISSN 0960-9822. PMID 11566108. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.

[15] Peters, Lucy; Humble, Emily; Kröcker, Nicole; Fuchs, Birgit; Forcada, Jaume; Hoffman, Joseph I. (22 Temmuz 2016). "Born blonde: a recessive loss‐of‐function mutation in the melanocortin 1 receptor is associated with cream coat coloration in Antarctic fur seals". Ecology and Evolution. 6 (16). ss. 5705–5717. doi:10.1002/ece3.2290. ISSN 2045-7758. PMC 4983585 $2. PMID 27547348.

[1]