Konstantinopolis Kuşatması (860)
- diğer kuşatmalar için Konstantinopolis kuşatmaları'na bakınız
| Konstantinopolis Rus Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus-Bizans Savaşları | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Roma (Bizans) İmparatorluğu | Ruslar | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| III. Mihail | Askold ve Dir? | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor |
200 gemi 5.000 asker | ||||||
Rus-Bizans Savaşı (860) Bizans ve Batı Avrupa kaynaklarında kaydedilen Ruslarca yapılan sadece büyük bir askeri seferdi. Olayların aldığı yere bakış hesap değişikliği çağdaş ve daha sonraki kaynaklardaki farklılık nedeniyle tam sonuç belli değildir. Bizans kaynaklarına göre, Ruslar Konstantinopolis'i, İmparatorluk Bizans-Arap Savaşları ile uğraşırken ve Rus tehdidiyle ilgilenmesi olanaksız durumdayken hazırlıksız yakaladı. Rusların Bizans şehrinin kenar mahallelerini talan etmesinden sonra, Ruslar geri çekilmenin tabiiliğine rağmen yeniden tehdit ettiler ve gerçekten hangi tarafın galip olduğu konusu tartışmalıdır. Bu olay daha sonra Ortodoks Kilisesi geleneğine yükseliş verdi, bu durum Theotokos tarafından araya giren ilahi bir güç tarafından şehrin kuşatmadan kurtuluşuna yorumlandı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Bizanslı'ların Ruslar'la ilk teması 839 yılında oldu. Umulmayan saldırı zamanlaması Ruslar'ın şehrin zayıflığı ile ilgili bilgiye sahip olduğunu sezdirdi. 840 lı ve 850 li yıllarda haberleşme ve ticaret işi varlığını durdurmadı. Buna rağmen Rus tehlikesi 860 yılında bir sürpriz olarak geldi. Bu durum ani ve umulmayan bir durumdu.[1] İmparatorluk Anadolu'da Araplar'ın ilerlemesini püskürtmeye çalışıyordu. 860 yılı Mart ayında, kilit kale Lulon umulmayan bir şekilde Araplar'a teslim edildi. Nisan veya Mayıs ayında her iki tarafta esirleri değiştirdi ve düşmanlıklar kısaca durdu. Buna rağmen Haziran ayının başında İmparator III. Mihail Abbasiler'e saldırmak için Konstantinopolis'ten ayrılarak Anadolu'ya geçti.[2]
Saldırı
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Haziran 860'ta,[3] güneş batımında, yaklaşık 200 gemilik bir Rus deniz filosu[4] İstanbul Boğazı'nda seyrediyordu ve Konstantinopolis'in banliyölerini yağmalamaya başladılar. Saldıranlar, evleri ateşe veriyor, yerli halkı yaralıyor ve onları suda boğuyordu. Saldıranları püskürtmek olanaklı değildi, Patrik Fotios, cemaatini toplayarak Theotokos'dan şehri kurtarmasını rica etti.[5] Şehrin varoşlarının yağmalanmasından sonra, Ruslar Marmara Denizi'ne indiler ve Adalar'ı ele geçirdiler ki eski patrik o zaman sürgündeydi. Ruslar esirleri keserek evleri ve manastırları yağmaladılar. Patrik'in hizmetçilerini dış sularda gemilerde yakalamaları yirmi iki gün aldı ve onları baltalarla parçalara ayırdılar.[6]
Saldırı Yunanistan'da "Gökyüzünden gelen şimşek benzeri" bir sürpriz olarak karşılandı. Bu durum Patriğin olaylar nedeniyle yazmış olduğu meşhur nutkunda belirtildi. İmparatorluk ordusu (genellikle şehre yakın olarak konumlanan askerlerden oluşur) Anadolu'da Araplar'la savaşıyordu. Şehrin kara savunması garnizonun yokluğu nedeniyle zayıflamıştı ve deniz savunması ayrıca eksikti. Bizans Deniz donanması Ege Denizi ve Akdeniz'de Araplar ve Normanlar ile savaşmak ile meşguldü. Aynı anda olan bu olay nedeniyle sahillere, Karadeniz'in adalarına ve İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi'ne saldırı avantajı bırakılmıştı.
İstila 4 Ağustos tarihine kadar devam etti. Fotios, diğer bir dinsel konuşmasında araya giren ilahi bir gücün bu uğursuz Konstantinopolis kuşatmasını ortadan kaldırması dolasıyla gökyüzüne şükranlarını sundu. Fotios'un yazılarında en erken "Rus" adı örnekleri (Rhos) Yunan kaynaklarında bahsedildi. Alim patrik bazı uzak kuzey topraklarında yaşayanların en yüksek derecedeki yönetimlerden yoksun olduğunu belirtti. Önceleri Karadeniz'in kuzeyindeki topraklarda oturanlar kadim (eskiye ait, artık bulunmayan) "Tauroscythians" olarak gösteriliyorlardı. Bilgili Fotios'un, onları έθνος άγνωστον, "bilinmeyen halk" olarak adlandırmasına karşın bazı tarihçiler en erken Bizans ve Rus temasına işaret ederek sözcüğü "belirsiz halk" olarak tercüme etmeyi tercih ettiler.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Turnbull 48-49
- ^ Vasiliev 188
- ^ Brüksel Vakayiname'si tarafından verilen bu tarih, günümüzde tarihçiler tarafından daha kesin kabul edilmektedir. 12. yüzyıl Kiev Knezliği'nin İlk Vakayiname'sinde, sefer o dönem Kiev hükümdarları olduğu düşünülen Askold ve Dir'in isimleri ile birlikte 866 olarak tarihlendirilmektedir. Fakat İlk Vakayiname'nin ilk bölümlerinin tarihlendirmesi genellikle yanlıştır. (Vasiliev 145)
- ^ Rum kaynakların aksine, Diyakoz John, gemi sayısı olarak 360 gösterir. bu fark Alexander Vasiliev'e, John'un farklı bir olayı - 861 yılında güneyden Konstantinopolis'e bir Viking saldırısı- yazdığını düşündürür, başka hiçbir kaynakta aynısı yazılmamıştır.(Vasiliev 25) İlk Vakayiname çok daha abartılı gemi sayısı - 2,000 verir. (Logan 188)
- ^ Logan 190
- ^ Vasiliev 188–189
- ^ Vasiliev 187
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Iohannes Diaconus. Chronicon. Rome: Monticolo, Cronache veneziane antichissime
- Leo Grammaticus. Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae. Bonn, 1842.
- Logan, Donald F. The Vikings in History, 2nd ed. Routledge, 1992. ISBN 0-415-08396-6
- I. Nicolaus. Papae epistolae. Ed. in: Monumenta Germaniae Hictorica. Epistolae VI. (Karolini eavi IV). Berlin, 1925
- Simeon Metafrastis. Chronicon. Bonn, 1838.
- Theodose de Melitene. Chronographia. Munich, 1859.
- Harris, Jonathan, Constantinople: Capital of Byzantium. Hambledon/Continuum, London, 2007. ISBN 978 1847251794
- Turnbull, Stephen. The Walls of Constantinople, AD 324–1453, Osprey Publishing, ISBN 1-84176-759-X
- Tvorogov, Oleg. "Skol'ko raz khodili na Konstantinopol Askold i Dir?" Slavyanovedeniya, 1992. 2
- Vasiliev, Alexander. The Russian Attack on Constantinople in 860. Cambridge Mass., 1925
- Uspenskiy, Fyodor. The History of the Byzantine Empire, vol. 2. Moscow: Mysl, 1997
- Zuckerman, Constantin. Fransızca: Deux étapes de la formation de l’ancien état russe, dans Les centres proto-urbains russes entre Scandinavie, Byzance et Orient. Actes du Colloque International tenu au Collège de France en octobre 1997, éd. M. Kazanski, A. Nersessian et C. Zuckerman (Réalités byzantines 7), Paris 2000, p. 95-120.
- İnteraktif Konstantinopolis haritası 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Opera Omnia of Leo Grammaticus by Migne Patrologia Graeca with analytical indexes 25 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.