Kale-i Sultaniye
Kaleisultaniye | |
 Günümüzde müze olan Çimenlik Kalesi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Şehir | Çanakkale |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 40°08′47″K 26°23′57″D / 40.14639°K 26.39917°D |
| Tamamlanma | 1462 |
Kale-i Sultaniye (eski yazımıyla Kal'a-i Sultaniye) veya Çimenlik Kalesi, 1462[1] yılında Çanakkale Boğazı'nın Asya kıyısına dikilen bir kaledir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1452'dea Fatih Sultan Mehmet döneminde Çanakkale Boğazı'nın Asya tarafına dikilmiştir. Kalenin tam karşısında, Boğaz'ın Avrupa yakasında Kilitbahir bulunmaktadır. Kale, 30 topla donatılarak Boğaz'ın 1.250 metrelik genişliği top menzili içine alındı. Kale 1551 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından güçlendirildi. Venedik'le süregelen Girit Savaşı sırasında yenilendi, Napolyon Savaşları sırasında III. Selim tarafından tekrar baştan aşağı yenilendi. Kale-i Sultaniye I. Dünya Savaşı'na kadar Çanakkale Boğazı'nın savunulmasında kilit rol oynadı.[2]
Deniz tarafı duvarları 19. yüzyıl sonlarında müstakhem bir duvar yerine bir sıra top mevzisi olarak yeniden inşa edildi. Bu nedenle kale, 1915'te İngiliz ve Fransız gemilerinin hedefi oldu. 18 Mart 1915'te İngiliz gemisi Queen Elizabeth’ten atılan ve kuzey sur duvarında açtığı 2 metrelik delik içinde patlamadan kalan top mermisi de hala düştüğü yerdedir.[2][3]
Günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Kale bahçesi ve park alanında Çanakkale Savaşları'nda kullanılmış değişik uluslara ait topların yanı sıra farklı dönemlerde kullanılmış toplar da sergilenmektedir.[4]
Kalenin yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış surlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Çimenlik Kalesi, dış surlar ve iç kale olmak üzere iki kısımdan oluşur. Dış surlar, 11 metre yüksekliğinde, yer yer 8 metre kalınlığında olup 100'e 150 metrelik basit bir dikdörtgen plan üzerine kuruludur ve surlarda 9 adet burç bulunmaktadır.[2][3]
Kale avlusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bahçede baruthane binası ile Fatih ve Abdülaziz dönemlerinde yapılmış ve kendi adlarıyla anılan iki adet cami yer almaktadır.[3]
İç kale
[değiştir | kaynağı değiştir]42'ye 48 metre ölçülerinde iç kalenin 9,5 metre kalınlığındaki duvarları 25 metre yüksekliğe erişmektedir. Üç katlı bu kalenin ilk katı iç avlunun yer seviyesinden 4 metre yukarıda olan kâgir bir zemine sahipken üstteki iki kat ahşaptı.[2][3]
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^Bazı websiteleri kalenin 1462 tarihinde yapıldığını iddia etmektedir ancak daha güvenilir kitap kaynaklarda 1452 yılı geçmektedir.
- ^Kalenin ölçüleri websitelerinde değişiklik göstermektedir, bu maddede daha güvenilir olan kitap kaynaklar baz alınmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ a b c d Nicolle, David. Osmanlı Kaleleri 1300-1810. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ss. 4,9,17,28-29,31,40,51,53.
- ^ a b c d "Çimenlik Kalesi - Çanakkale". 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ "Çimenlik Kalesi". 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.