İçeriğe atla

John Tenniel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sör John Tenniel
John Tenniel'in portresi y. 1889
Genel bilgiler
Doğum28 Şubat 1820(1820-02-28)
Bayswater, Birleşik Krallık
Ölüm25 Şubat 1914 (93 yaşında)
Londra, Birleşik Krallık
UyrukBritanyalı

Sör John Tenniel (28 Şubat 1820 - 25 Şubat 1914),[1] 19. yüzyılın ikinci yarısında öne çıkan İngiliz çizer, grafik mizahçı ve politik karikatürist. 1893'te sanatsal başarılarından ötürü şövalye edildi. Tenniel, özellikle 50 yılı aşkın süredir Punch dergisinin başlıca politik karikatüristi olarak ve Lewis Carroll'un Alice Harikalar Diyarında (1865) ile Aynanın İçinden (1871) romanlarına yaptığı çizimlerle bilinmektedir.

İlk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]
John Tenniel, A Conspiracy, tablo üzere yağlı boya, Ağustos 1850 (Özel koleksiyon, BK)

Tenniel, Batı Londra'daki Bayswater'da, Huguenot kökenli[2][3] bir eskrim ve dans ustası John Elizaist Tenniel ile Eliza Maria Tenniel'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Tenniel'in beş kardeşi vardı; iki erkek ve üç kız kardeş. Kız kardeşlerinden Mary, Cornishware üreten çömleklerin sahibi olan Thomas Goodwin Green ile evlendi. Tenniel, hem erkek hem de yetişkin olarak sessiz ve içe dönük bir insandı. Sıkı bir şekilde gözlerden uzak kalmaktan hoşlanıyor ve rekabet ya da değişimden etkilenmemiş gibi görünüyordu. Biyografi yazarı Rodney Engen, Tenniel'in "yaşam ve kariyerinde, saygınlık çizgisinde yaşayan, dışarıdaki gibi beyefendi" olduğunu yazdı.[4]

1840 yılında Tenniel, babasıyla eskrim yaparken koruyucu ucunu kazara kaybeden babasının eskrim kılıcından ciddi bir göz hasarı aldı. Yıllar boyunca, Tenniel'in sağ gözü yavaş yavaş görme kabiliyetini kaybetti;[5] babasını daha da üzmek istemediği için babasına yaranın ciddiyetini hiç söylemedi.[6]

Tenniel, yüksek sanat eğilimlerine rağmen, bir mizahçı olarak tanındı ve takdir edildi ve Charles Keene ile olan erken dostluğu, akademik karikatür yeteneğini besledi ve geliştirdi.[7]

Eğitimi 

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tenniel, 1842'de Kraliyet Sanat Akademisi'nin deneme öğrencisi oldu ve birkaç klasik heykel yaptıktan sonra akademiye kabul edildi. Tenniel, burada daha önceki bağımsız eğitimine geri döndü. Tenniel'in Kraliyet Akademisi ve diğer kurumlarda aldığı daha resmi eğitimi, sanatsal hedeflerini beslemede faydalıydı fakat bu durum, okulun öğretim yöntemleri ile aynı fikirde olmayan Tenniel'in aklına yatmamıştı ve böylece Tenniel'in kariyeri için kendini eğitmesiyle sonuçlandı. Tenniel, resim aracılığıyla klasik heykeltıraşlık okudu ancak Tenniel, asla nasıl çizileceğini öğretmediği için bu bölümde hüsrana uğramıştı.[8] Tenniel, Londra'daki Townley Galerisi'ndeki klasik heykelleri çizdi, İngiliz müzesindeki kostüm ve zırh kitaplarından resimler kopyalardı ve Regent's Park'taki hayvanat bahçesinden hayvanların resmi çizdi.[9] Bu çalışmalarda Tenniel detayı sevmeyi öğrendiği görüldü ve bununla birlikte zihninden çizerken oldukça mutlu oldu. Tenniel, fotoğrafik bir hafızayla kutsanmıştı fakat erken eğitimini baltaladı ve sanatsal hırslarını ciddi biçimde kısıtladı.[10]

Diğer bir "resmi" eğitim yöntemi, Tenniel'i boğan akademinin kurallarından arınmış bir sanatçı grubuna katılmasıydı. 1840'ların ortalarında Tenniel, Artist Society veya Clipstone Street Life Academy'ye katıldı ve burada Tenniel'in satirik bir ressam olarak ortaya çıktığı söylenebilir.[11]

Erken kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tenniel'in ilk kitabı, Samuel Carter Hall'un The Book of British Ballads için 1842'de yaptığı çizimlere dayanmaktaydı.[12] İlk kitabın illüstrasyonlarıyla ilgilenirken hükûmetin büyüyen Alman Nazarenes üslubu ile savaşabileceği ve gerçek bir ulusal İngiliz sanat okulunu destekleyebileceği bir yol olarak Londra'da çeşitli yarışmalar yapıldı. Tenniel, yeni Westminster Sarayı'nın duvar dekorasyonunu tasarlama fırsatını elde etmek için 1845 Lord of Lords yarışmasına katılmayı planlandı.[13] Son tarihi kaçırmasına rağmen, yeni Westminster Sarayı'nın duvar dekorasyonu için tasarım yarışmasına 4,9 m'lik bir Karikatür Adalet Alegorisi sundu. Bunun için £200 prim ve Lordlar Kamarası'nda Yukarı Bekleme Salonu'nda (veya Şairler Salonu) bir fresk boyamak için bir görevde yer aldı.[14]

Punch

[değiştir | kaynağı değiştir]
1857 Hint Ayaklanması sonrası çizdiği The British Lion's Vengeance... (İngiliz Aslanı'nın İntikamı)

Punch (1841-1992, 1996–2002) dergisinde baş karikatür sanatçısı pozisyonunun olumlu  sonucu olarak John Tenniel, dünyadaki hiciv, genellikle radikal ve zaman zaman iğneleyici imgeler yoluyla elli yıl boyunca İngiltere'nin politik ve sosyal reform anındaki geniş kapsamlı ulusal değişimlere karşı kararlı bir toplumsal tanığı olarak kaldı. 1850 yılında Mark Lemon tarafından ortak karikatüristin pozisyonunu (John Leech ile) için Punch'a davet edildi. Son dönem resimlerinin Ezop fabllarına dayanmaktaydı ve bu nedenle seçilmişti. İlk katkısını derginin XIX. cildinde 224. sayfasında yaptı. İlk karikatürü,  Lord John Russell'ın Kardinal Wiseman'a saldırdığını gösteren Dev Katili Lord Jack idi.

1861'de, John Leech'in politik karikatürist olduğu Punch'taki pozisyonuna Tenniel'e teklif edildi ve bununla birlikte Tenniel, günün ısıtılmış sosyal ve politik meselelerine karşı nezaket ve kısıtlama duygusunu sürdürdü.[15]

Tenniel'in birçok politik karikatürü Fenililer ve Toprak ligleri ile İrlanda milliyetçiliğine karşı güçlü bir düşmanlık dile getirdi.

Tenniel, kariyerinde yaklaşık 2 bin 300 karikatür, sayısız küçük çizim, Punch's Almanac ve diğer özel sayılar için çift sayfalık karikatürler ve Punch'ın cep kitapları için 250 tasarım yapmıştır.

Alice

[değiştir | kaynağı değiştir]
Alice Harikalar Diyarında'da yer alan bir çizim; Tırtıl nargile içerken.

Kendisine atfedilen binlerce politik karikatür ve yüzlerce örnek esere rağmen, Tenniel'in ününün çoğu, Alice'e yönelik çizilen illüstrasyonlarından kaynaklanıyor. Tenniel, Lewis Carroll'un Alice Harikalar Diyarında (Londra: Macmillan, 1865) ile Aynanın İçinden (Londra: Macmillan, 1871) eserleri için doksan iki çizim yaptı.

Lewis Carroll aslında Harikalar Diyarı'nın kendisini resmediyordu ancak sanatsal yetenekleri sınırlıydı. 1859'da Carroll için çalışmış olan ve Carroll'un Harikalar Diyarı'nın çizimlerini gözden geçiren Engraver Orlando Jewitt, profesyonel bir illüstratör kullanmasını önerdi. Carroll düzenli bir Punch okuyucuydu ve bu nedenle Tenniel'i tanıyordu. 1865 yılında, Tenniel, Carroll ile uzun görüşmelerden sonra, Alice Harikalar Diyarında'nın ilk baskısının çizimlerini yaptı.

Tenniel baskı kalitesine itiraz ettiği için ilk baskısı İngiltere'de değil ABD'de 2 bin kopyayla satışa çıktı.[16] 1865 yılının Aralık ayında yeni bir baskı yayımlandı ve Tenniel'in şöhretini artıran çok satanlar listesine girdi. Her iki kitap için çizimleri en ünlü edebi çizimlerin bir parçası haline gelmiştir. 1872'den sonra, Carroll'un projeleri bittiğinde Tenniel büyük ölçüde edebi illüstrasyonu terk etti.

Çizim kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçilmiş bir liste:

Tamamen Tenniel'e ait çalışmalar

Emeklilik ve ölüm

[değiştir | kaynağı değiştir]

1893'te Kraliçe Victoria tarafından kamu hizmeti için şövalye edildiği gibi Tenniel yaşlandığı dönemde büyük bir övgü aldı. Ocak 1901'de emekliye ayrıldığında Tenniel, Avam Kamarası lideri AJ Balfour'un başkanlık ettiği bir veda yemeğiyle onurlandırıldı.[18]

Tenniel, 1914'te 93 yaşındayken öldü.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Johnson, Lewis (2003). "Tenniel, John". Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. Retrieved 12 Dec. 2016.
  2. ^ Sir John Tenniel: Aspects of his work, Roger Simpson, Fairleigh Dickinson University Press, 1994, pg 12
  3. ^ "Oxford Dictionary of National Biography". 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2018. 
  4. ^ Engen, Rodney (1991). Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press. s. 1. 
  5. ^ Gardner, Martin. The Annotated Alice, p. 223
  6. ^ Wakeling, Edward (2014). Lewis Carroll: The Man and his Circle. I.B.Tauris. ss. 67–68. ISBN 9781780768205. 
  7. ^ Wakeling, Edward (2014). Lewis Carroll: The Man and his Circle. I.B.Tauris. s. 67. ISBN 9781780768205. 
  8. ^ Engen, Rodney (1991). Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press. s. 7. 
  9. ^ Morris, Frankie (2005). Artist of Wonderland: The Life, Political Cartoons, and Illustrations of Tenniel. Charlottesville: University of Virginia Press. s. 10. 
  10. ^ Engen, Rodney (1991). Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press. s. 11. 
  11. ^ Morris, Frankie (2005). Artist of Wonderland: The Life, Political Cartoons, and Illustrations of Tenniel. Charlottesville: University of Virginia Press. s. 35. 
  12. ^ Engen, Rodney (1991). Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press. s. 15. 
  13. ^ Morris, Frankie (2005). Artist of Wonderland: The Life, Political Cartoons, and Illustrations of Tenniel. Charlottesville: University of Virginia Press. s. 36. 
  14. ^ The complex history surrounding the decoration is best summarized by T. S. R. Boase, The Decorations of the New Palace of Westminster 1841-1863, in: Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 17:1954, pp. 319–358.
  15. ^ Engen, Rodney (1991). Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press. s. 46. 
  16. ^ Gladstone and Elwyn-Jones, 1998, pages 253–255.
  17. ^ a b c d e British Library catalogue search results[ölü/kırık bağlantı]. Retrieved 15 Ağustos 2017.
  18. ^ Frankie, Morris, (2005). Artist of Wonderland : the life, political cartoons, and illustrations of Tenniel. Tenniel, John, 1820-1914. Charlottesville: University of Virginia Press. s. 10. ISBN 9780813923437. OCLC 57342183. 

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Buchanan-Brown, John. Early Victorian Illustrated Books: Britain, France and Germany. London: The British Library and Oak Knoll Press, 2005.
  • Carroll, Lewis. Alice's Adventures in Wonderland & Through the Looking-Glass. Edited by Roger Lancelyn Green. Illustrated by John Tenniel. Oxford: Oxford UP, 1971.
  • Carroll, Lewis. The Annotated Alice: Alice's Adventures in Wonderland & Through the Looking-Glass. Introduction and notes by Martin Gardner. Illustrated by John Tenniel. New York: Bramhall House, 1960.
  • Cohen, Morton N. and Edward Wakeling (eds). Lewis Carroll and His Illustrators: Collaborations and Correspondence, 1865–1898. Ithaca: Cornell UP, 2003.
  • Curtis, L. Perry. Review of book. Sir John Tenniel: Aspects of His Work. Victorian Studies. Vol.40. 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bloomington: Indiana UP, 1996. 168-71. 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. JSTOR recovered 21 November 2010.
  • Curtis, L. Perry. Review of book. Drawing Conclusions: A Cartoon History of Anglo-Irish Relations, 1798-1998 by Roy Douglas, et al. Victorian Studies. 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bloomington: Indiana UP, 2001. 520-22. 24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. JSTOR recovered 21 November 2010.
  • Dalziel, Edward D. and George Dalziel. The Brothers Dalziel: A Record of Fifty Years' Work. London: Methuen, 1901.
  • Engen, Rodney. Sir John Tenniel: Alice's White Knight. Brookfield, VT: Scolar Press, 1991.
  • Garvey, Eleanor M. and W. H. Bond. Introduction. Tenniel's Alice. Cambridge: Harvard College Library-The Stinehour Press, 1978.
  • Gladstone, J. Francis, and Elwyn-Jones, Jo. The Alice Companion. Palgrave Macmillan, 1998. 9780333673492.
  • Goldman, Paul. Victorian Illustrators. Aldershot, UK: Scolar Press, 1996.
  • Hancher, Michael. The Tenniel Illustrations to the Alice Books. Columbus: Ohio State UP, 1985.
  • Mespoulet, Marguerite. Creators of Wonderland. New York: Arrow Editions, 1934.
  • Levin, Harry. Wonderland Revisited. The Kenyon Review. Vol. 27, no. 4. 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kenyon College: 1965. 591-616. 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. JSTOR recovered 3 December 2010.
  • Morris, Frankie. Artist of Wonderland: The Life, Political Cartoons, and Illustrations of Tenniel. Charlottesville: U of Virginia P, 2005.
  • Morris, Frankie. John Tenniel, Cartoonist: A Critical and Sociocultural Study in the Art of the Victorian Political Cartoon. Ph.D. dissertation, Columbia: U of Missouri, 1985.
  • Monkhouse, William Cosmo. The Life and Works of Sir John Tenniel. London: ArtJournal Easter Annual, 1901.
  • Ovenden, Graham and John Davis. The Illustrators of Alice in Wonderland and Through the Looking-Glass. New York: St Martin's Press, 1972.
  • Reid, Forrest. Illustrators of the Eighteen Sixties: An Illustrated Survey of the Work of 58 British Artists. New York: Dover Publications, 1975.
  • Sarzano, Frances. Sir John Tenniel. London: Pellegrini & Cudahy, 1948.
  • Simpson, Roger. Sir John Tenniel: Aspects of His Work. Rutherford: Associated University Presses, Inc, 1994.
  • Stead, William Thomas (ed). The Review of Reviews. Vol. 23, p. 406. London: Horace Marshall & Son, 1901.
  • Spielmann, M. H. The History of Punch. London: Cassell, 1895.
  • Stoker, G. P. Sir John Tenniel A study of his development as an artist, with particular reference to the Book Illustrations and Political Cartoons, U of London PhD thesis, 1994.
  • Susina, Jan. The Place of Lewis Carroll in Children's Literature. New York: Routledge, 2010.
  • Susina, Jan. Review of book. Artist of Wonderland: The Life, Political Cartoons and Illustrations of Tenniel. Children's Literature Association Quarterly. vol. 31, no. 2, pages 202–205. The Johns Hopkins UP, 2006.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Tenniel&oldid=32880043" sayfasından alınmıştır