Evcilleştirilmiş gümüş tilki
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Haziran 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Evcilleştirilmiş gümüş tilki, 1950'lerden itibaren kürk çiftliklerindeki gümüş tilkilerden yapay seçilim yoluyla evrildi. İlk çalışma Sovyet bilim insanı Dmitri Belâyev tarafından yürütüldü. İnsanlara karşı saldırgan olan tilkilerden sadece daha az saldırgan olanların üremelerine izin verildi, böylece 50 yıllık bir zamanda tilkiler gözle görülür bir evrim geçirdiler. Ek olarak, daha "evcil" davranan tilkilerden doğan yavrularda birkaç kuşak sonra farklı kürk renkleri, düşük kulaklar, daha kısa kuyruk, insana bağlanma ve kuyruk sallama gibi "köpeksi" özellikler görülmeye başladı.
Günümüzde evcil tilkiler özellikle Amerika'da ev hayvanı olarak yaygınlaşmaktadır.
Tilki çiftliği deneyi
[değiştir | kaynağı değiştir]Deneyin ilk amacı kürk elde edebilmeyi kolaylaştırmaktı. Çünkü tilkiler doğadan yakalanıp kürk çiftliklerinde esaret altına alındıkları zaman maruz kaldıkları stres sebebiyle çok saldırgan davranabiliyor, üremede de başarısız olabiliyorlardı, yani çiftliklerde beslenmeleri neredeyse mümkün değildi. Bulundukları ortamda hem kendilerine hem de bakıcılarına zarar verebiliyorlardı. Dmitri Belâyev, sadece daha az stres duyan (sakin davranan) tilkileri üreterek Rus kürk endüstrisini geliştirebileceği fikrini öne sürdü. Kendilerine yiyecek veren bakıcılara az da olsa alışabilen tilkileri seçerek deneyine başladı. Sadece diğerlerine oranla daha sakin olan bu tilkilerin üremelerine izin verildi ve doğan her batından sadece en "evcil" davranan yavrular ile üreme programı devam ettirildi. Altıncı jenerasyonda kafeslerin tellerinden bakıcılarının ellerini yalayan tilki yavruları görmeye başladılar. Vahşi gümüş tilkinin evcil gümüş tilkiye evrimi yapay seçilimle yıllar içinde gerçekleşti. Belâyev, kurttan köpeğe evrimdeki anahtarın boyut ve görüntü değil, davranış odaklı yapay seçilim olduğuna inanıyordu; deneye başlamasını sağlayan da bu fikriydi. Deneyin sonuçları teorisini destekledi. Tilki çiftliği deneyi sayesinde davranış kalıplarının da genetik olarak taşındığı ve belirli davranış kalıplarının beraberinde fenotipik değişikliklerin de geldiği kanıtlandı.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Belyaev'in Gümüş Tilki Deneyi: Vahşi Tilkiler, Yapay Seçilim Yoluyla Köpekler Gibi Uysal Olacak Şekilde Evrimleşebiliyor!". Evrim Ağacı. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023.