Dolores (film, 1995)

Dolores

Dolores Claiborne
"Dolores" (Dolores Claiborne) filminin Fransa'da basılmış bir sinema afişi.
Yönetmen	Taylor Hackford
Yapımcı	Taylor Hackford
Senarist	Tony Gilroy Stephen King (roman)
Oyuncular	Kathy Bates Jennifer Jason Leigh Christopher Plummer Judy Parfitt John C. Reilly Ellen Muth David Strathairn
Müzik	Danny Elfman
Görüntü yönetmeni	Gabriel Beristain
Kurgu	Mark Warner
Stüdyo	Castle Rock Entertainment Columbia Pictures
Dağıtıcı	Columbia Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Suç, dram, gizem, gerilim
Renk	Renkli (Technicolor)
Yapım yılı	1995
Çıkış tarih(ler)i	24 Mart 1995, ABD 13 Ekim 1995, Türkiye
Süre	132 dakika
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Diğer adları	Dolores (Türkiye) Dolores Claiborne (Fransa) L'ultima eclissi (İtalya) Eclipse total (Dolores Claiborne) (İspanya) Dolores (Almanya)

Dolores 1995 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Dolores Claiborne olan film çevrildiği aynı yılda, 13 Ekim 1995 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.^[1]

Amerikalı korku ve gizem romanları yazarı Stephen King'in 1992 yılında yayımladığı psikolojik gerilim romanı Dolores Claiborne'dan senaryosunu Tony Gilroy'un uyarlayıp yazdığı filmi Taylor Hackford yönetmiş başlıca rollerinde Kathy Bates, Jennifer Jason Leigh, Christopher Plummer, Judy Parfitt, John C. Reilly, Ellen Muth ve David Strathairn oynamışlardır. Filmin yapımcısı Castle Rock Entertainment, romanın film hakları için Stephen King'e tam 1,5 milyon dolar ödemişti.^[2]

Stephen King, Dolores karakterini özellikle aktris Kathy Bates için yazmıştı. Çünkü 1990'da sinemaya aktarılan başka bir romanı Misery'nin sinema uyarlamasında da yine Bates oynamıştı ve King film setini ziyaret etiği sırada Kathy Bates'ten çok etkilenmişti. Klasik İngiliz oyuncusu Judy Parfitt'i Vera rolü için yönetmen Taylor Hackford'ın eşi Helen Mirren önermişti.^[2]

Yıllardır görmediği annesi Dolores'in (Kathy Bates), yanında hizmetçi olarak çalıştığı yaşlı bir kadını (Judy Parfitt) öldürmek suçundan tutuklandığını duyar duymaz annesinin yaşadığı küçük kasabaya koşan New York'lu gazeteci Selena (Jennifer Jason Leigh)'nın olayın aslını araştırırken bu kasabada büyürken yaşamış olduğu kendi sorunlu çocukluğu ve aile içi çekişmeleri de yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar.^[3]

Film, "Bilimkurgu, Fantezi ve Korku Filmleri Akademisi" nin büyük ödülü olan Satürn Ödülü ile Edgar Allan Poe Edgar Ödülü'ne aday gösterilmiş, oyuncularından Ellen Muth, "Tokyo Uluslararası Film Festivali" nde "en iyi yardımcı kadın oyuncu ödülü" nü almıştı.

Filmin hemen başında Dolores Claiborne'u (Kathy Bates), merdivenlerden yuvarlanıp can çekişmeye başlayan yaşlı bir kadının başında elinde merdaneyle görürüz. O anda eve giren postacının şahitliğiyle Dolores hemen cinayetle suçlanır. Ölen kişi, Dolores'in yanında hizmetçi olarak çalıştığı yaşlı ve yatalak kadın Vera Donovan'dır.

Olayın geçtiği yer herkesin birbirini tanıdığı küçük bir balıkçı kasabasıdır ve ABD'nin Maine Eyaletindeki Little Tall Adası'nda bulunmaktadır. Dolores'in New York'ta gazetecilik yapan kızı Selena St. George (Jennifer Jason Leigh) kimden geldiği belli olmayan bir faksla olaydan haberdar olur ve derhal kasabaya gelir. Aslında onu annesi çağırmamıştır. Merkezden gönderilen dedektif John Mackey (Christopher Plummer) de olayı soruşturmaya başlamıştır bile.

Aksi, dobra ve küfürbaz bir kadın, yani kendi sözleriyle 'cadının teki' olan Dolores'in kocası da 30 yıl önce de güneş tutulmasının olduğu gün kuyuya düşerek ölmüş ve bu ölüm olayı kayıtlara kaza olarak geçmiştir, ama kasabalı buna pek ikna olmamıştır. Selena henüz tutuklanmamış olan annesi Dolores'i eski ve artık metruk hale gelmiş sahildeki evlerine götürür. Akşam yemeğinde Selena babasını Dolores'in öldürdüğünü bildiğini söyleyiverir. Pek şaşırmış gözükmeyen Dolores de geriye dönüşlerle olayı anlatmaya başlar. Dolores'i sürekli aşağılayan, döven ve parasını çalan alkolik kocası bununla yetinmeyip Selena'ya da cinsel tacizde bulunmuştur. Selena bu taciz olayını önce pek hatırlayamaz ve annesine isyan eder, bu korkunç olayı bilincinin derinliklerine süpürmüştür.

Aslında Dolores'e kocasını öldürme fikrini yanında çalıştığı Vera Donovan vermiştir. Zira Vera da bir zamanlar kendi kocasını metresinin evinden dönerken frenlerini bozduğu arabasında kaza süsü vererek öldürmüştür. Dolores'e de aynı şeyi yapmasını önerirken Vera şöyle der:Bazen bir kaza, mutsuz bir kadının en iyi arkadaşı olabilir. Cinayet işleme önerisi karşısında tereddüt geçiren Dolores'e ayrıca şunu da söyler: Bazen kaltak olmak bir kadının tek dayanağıdır. Dolores de güneş tutulması anında kocasının kuyuya düşmesini sağlar.

Ancak Dolores Vera'yı öldürmemiştir. Yirmi yıldır yanında çalıştığı bu aksi ve kendisini her fırsatta aşağılayan kadınla aralarında bir sevgi bağı vardır. Vera kelimenin tam anlamıyla saçını kendisi için süpürge etmiş bu fedakâr hizmetçisine 1.6 milyon dolar da miras bırakmıştır. Dolores ve Vera görünüşte kedi köpek gibi didişmelerine rağmen aslında dosttan da öte bir sevgiyle birbirlerine bağlanmışlardır. Olay günü ise artık çok yaşlanan ve yatalak hale gelip idrarını gaitasını kaçırmaya başlayan Vera intihar etmek istemiş ve tekerlekli sandalyesini merdivenlere sürmüştür. Düştüğünde hemen ölmeyince de işi bitirmesi için Dolores'e yalvarmıştır. Dolores tam merdaneyi vurmak üzere kaldırdığında postacı onları görmüştür. Gerçi Vera o sırada ölmüştür ama Dolores de haliyle suçlanmıştır.

Sonuçta Dolores 30 yıl önce kaza olarak kayıtlara geçen ölümden sorumludur, ama şimdiki ölümden o sorumlu değildir. 30 yıl önceki olayı sadece kızına itiraf etmiş olduğu için de sulh hakiminin yaptığı ön soruşturmada yargılanmasına gerek görülmez.

• IMDb'de Dolores
• allmovie.com'da "Dolores Claiborne"
• Roger Ebert'in eleştirisi 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)