Adoptionizm
| Makale serilerinden |
| Hristiyanlık |
|---|
 |
Adoptionizm ya da dinamik monarşiyanizm, erken dönem hristiyan üçlü-birlikçi olmayan teolojik doktirinidir. İsa’nın vaftizinde, dirilişinde ve yükselişinde Tanrı’nın Oğlu olarak ‘evlat edinildiği’ne inanırlar.[1]
Adoptionistlerin erken dönem hristiyanları arasında ne kadar yaygın oldukları bilinmemektedir, ancak başlangıçta ilk, ikinci ve üçüncü yüzyıllarda bir popülerliği olduğu düşünülmektedir. İnancın ilk net olarak ortaya çıkışı 2. yy’da Bizanslı Theodotos ile olmuştur. Samsatlı Pavlus, Antakya Episkoposu da 268 yılında bu fikri benimsemiştir.[1] Ancak, adoptionistler dördüncü ve beşinci yüzyıllarda, Kilise liderleri tarafından bir sapkınlık olarak kınanmaya başlamasından sonra keskin bir biçimde ortadan kaybolmaya başlamışlardır. Ancak, Papa III. Alexander tarafından resmi bir biçimde sapkınlık olarak ilan edilmesi ve sonlandırılması 12. yy’da olmuştur.[2]
Tanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Adoptionizm, monarşianizmin iki ana formundan birisidir (Diğeri, modalizm, Tanrı’nın Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Ruh Tanrı olarak, farklı ‘modlar’ ya da ‘görünümler’ aracılığıyla ancak kendisini bu modlarla kısıtlamadan çalıştığını düşünmektedirler). Adoptionizm Mesih'in ezeli ve varoluş öncesi doğasını reddederler. Her ne kadar İsa'nın hayatındaki sonradan gelişen olayları tanrısal kabul etseler de, pek çok klasik üçlü-birlikçi; doktirinin sonsuz Logos’un İsa’nın insan doğasıyla daimi hipostatik birliğinin olmasını reddetmelerinden dolayı, aslında bu olayların tanrısal doğalarını da reddettilerini iddia eder.[3] Adoptionizm'de, İsa tanrısaldır ancak evlat edinildikten sonra bu tanrısallığı başlar ve Baba ile bir değildir “Babam benden üstündür” (Yuhann 14:28) ve bu bir çeşit tabiiyetçiliktir. Adoptionistler her zaman olmamakla birlikte bazen, İsa'nın bakireden doğumunu da reddederler.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Encyclopedia of early Christianity. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 20. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ New Catholic encyclopedia. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 119. ISBN 0-7876-4005-0. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ Justo L. González, Essential Theological Terms, page 139 (Westminster John Knox Press, 2005). 978-0-664-22810-1
- ^ Ed Hindson, Ergun Caner (editors), The Popular Encyclopedia of Apologetics: Surveying the Evidence for the Truth of Christianity, page 16 (Harvest House Publishers, 2008). 978-0-7369-2084-1
