İskenderiye Haçlı Seferi

İskenderiye Haçlı Seferi
	Haçlı Seferleri
	; İskenderiye'nin yağmalanmasının minyatürü (1365), Reims, Guillaume de Machaut
Tarih	9–12 Ekim 1365
Bölge	İskenderiye, Memlûk Devleti
Sonuç	Haçlı zaferi; İskenderiye'nin yağmalanması; Kıbrıslılar şehri üç gün kontrol ettikten sonra terk etti;
Taraflar
Kıbrıs; Venedik; Hospitalier Şövalyeleri;	Memlûk Devleti
Komutanlar ve liderler
I. Peter	Sultan II. Şâban; Emir Yelboğa el-Ömerî;
Güçler
165 gemi	Bilinmiyor
Kayıplar
Bilinmiyor	5,000 sivil köle alındı; 20,000 sivil öldürüldü;

Kısa İskenderiye Haçlı Seferi, İskenderiye'nin yağmalanması olarak da isimlendirilir,^[2] Ekim 1365'te meydana geldi ve Kıbrıs Kralı I. Peter tarafından Mısır'da İskenderiye'ye karşı yapıldı. Sıklıkla Haçlı Seferleri arasında sayılıp, öyle anılsa da, daha belirgin Haçlı Seferlerinden farklı olarak nispeten dini itici güçten yoksun, büyük ölçüde ekonomik çıkarlar tarafından tetiklenmiş ve Papa tarafından çağrılmamış veya onaylanmıştır.^[3]

Tarihi

I. Peter, 1362'den 1365'e kadar, bir ordu toplayarak ve günün en zengin saraylarından bir Haçlı Seferi için mali destek arayarak üç yıl geçirdi. Kıbrıs Krallığı'na karşı planlı bir Mısır saldırısını öğrendiğinde, Türklere karşı çok başarılı olan aynı önleyici savaş stratejisini uyguladı ve askeri hırslarını Mısır'a yöneltti. Venedik'ten deniz filosu ve kara kuvvetlerinin Haçlıların kalesi Rodos'ta toplanmalarını ve burada Hospitalier Şövalyeleri'nin katılmasını sağladı.

Ekim 1365'te I. Peter, Venedik'in daha büyük ekonomik ve politik nüfuzuna rağmen, oldukça büyük bir sefer kuvvetine ve 165 gemilik bir filoya komuta ederek Rodos'tan yola çıktı. İskenderiye'de 9 Ekim civarında karaya çıkıldı ve sonraki üç gün boyunca, Peter'ın ordusu şehri yağmaladı ve binlerce insanı öldürdü ve 5000 kişiyi köle olarak aldı.^[1] Camiler, tapınaklar, kiliseler de baskının yükünü taşıyordu.^[4]^[5]

Savunulması imkansız bir durumla karşı karşıya kalan Peter'ın ordusu 12 Ekim'de kalıcı olarak geri çekildi.^[3] Peter kalmak ve şehri elinde tutmak ve onu Mısır'a yapılacak daha fazla haçlı seferi için bir sahil başı olarak kullanmak istemişti, ancak baronlarının çoğunluğu bunu reddetti, sadece ganimetleriyle ayrılmak istediler. Peter şehri en son terk edenlerden biriydi, ancak Memluk askerleri şehre girdiğinde gemisine bindi. Şehrin terk edilmesinden etkilenen Avrupa'daki hükümdarlar ve baronlar, Peter'den İskenderiye'de haçlı seferine çıkmış tek iyi ve cesur Hristiyan olarak söz ettiler.^[6]

Saldırıdan, Canterbury Hikâyeleri'nin Önsözü'nün 51. satırında, Şövalye'nin katıldığını belirterek bahsedilir.

Yorumlar

Peter Edbury'den alıntı yapan Jo van Steenbergen, haçlı seferinin öncelikle ekonomik bir arayış olduğunu savunur. Peter, İskenderiye'nin Doğu Akdeniz'deki bir liman olarak önceliğini sona erdirerek, ticaretin Gazimağusa'ya yönlenmesinden faydalanacağı umudunu taşıyordu.^[3] O zaman dini kaygılar ikincildi.

Van Steenbergen'in al-Nuwayrī al-Iskandarānī ve Makrîzî gibi dönemin Müslüman anlatımlarına ilişkin açıklaması, haçlı kuvvetlerinin üstün şaşırtma taktikleri sayesinde kısmen başarılı olduğunu gösteriyor. İskenderiye savunma kuvveti batı limanının etrafındaki alanda savaşırken, süvari dahil "gerçek" kuvvet, şehrin başka yerlerinde karaya indi, görünüşe göre bir mezarlıkta saklandı ve savunucular tarafından fark edilmedi. Haçlı kuvvetleri böylece hem önden hem de arkadan saldırabildi ve bu gerilemeden kurtulamayan İskenderiyelileri panikledi.^[3]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Sack of Alexandria (1365), Alexander Mikaberidze, Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Vol.1, ed. Alexander Mikaberidze, (ABC-CLIO, 2011), 72.
^ Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W., (Ed.) (1975). A History of the Crusades, Volume III: The Fourteenth and Fifteenth Centuries (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 316, 664. ISBN 0-299-06670-3.
^ ^a ^b ^c ^d "Van Steenbergen, Jo (2003) "The Alexandrian Crusade (1365) and the Mamluk Sources: Reassessment of the kitab al-ilmam of an-Nuwayri al-Iskandarani" (PDF)" (PDF). 18 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2006.
^ Runciman, Steven (1954). A History of the Crusades, Volume III: The Kingdom of Acre and the Later Crusades (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 446.
^ Richard W. Barber, The Reign of Chivalry, (Boydell Press, 2005), 121.
^ Thomas F. Madden, The Concise History of the Crusades, (3rd ed. Rowman & Littlefield Publishers, 2013), 179

Dış bağlantılar

History Avenue: Sack of Alexandria, 1365

[Mikaberidze-1] Sack of Alexandria (1365), Alexander Mikaberidze, Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Vol.1, ed. Alexander Mikaberidze, (ABC-CLIO, 2011), 72.

[2] Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W., (Ed.) (1975). A History of the Crusades, Volume III: The Fourteenth and Fifteenth Centuries (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 316, 664. ISBN 0-299-06670-3.

[vansteenbergen-3] "Van Steenbergen, Jo (2003) "The Alexandrian Crusade (1365) and the Mamluk Sources: Reassessment of the kitab al-ilmam of an-Nuwayri al-Iskandarani" (PDF)" (PDF). 18 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2006.

[4] Runciman, Steven (1954). A History of the Crusades, Volume III: The Kingdom of Acre and the Later Crusades (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 446.

[5] Richard W. Barber, The Reign of Chivalry, (Boydell Press, 2005), 121.

[6] Thomas F. Madden, The Concise History of the Crusades, (3rd ed. Rowman & Littlefield Publishers, 2013), 179

[1]