Lathyrus odoratus

Itırşahi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Fabales;
Familya:	Fabaceae ; (Baklagiller);
Cins:	Lathyrus; L.
Tür:	L. odoratus;

Itırşahi (Lathyrus odoratus L.), baklagiller (Fabaceae) familyasından^[1] Sicilya, güney İtalya ve Ege Adaları'na özgü bir mürdümük türüdür.^[2] "Bezelye çiçeği" veya "kokulu bezelye" ve "nazende çiçeği" veya "İstanbul nazendesi"^[3] olarak da bilinir.

Habitat

Ortalama bir bitki iyi havalandırılmış ve güneşli, serin bir iklim ile nemli toprak ve humus bakımından zengin toprak tercih etmektedir.^[2]

Morfoloji

Itırşahi tohumları

Itırşahi yıllık bir bitki olup çiftler halinde ayrılan ince yeşil kökçükleri uygun dikey desteklerle 2,5 metreye kadar tırmanabilir. Temmuz ayları arasında açan güzel kokulu çiçeklerinin rengi beyazla mavimsi-mor arasında değişir. Meyve tohumları içeren yeşil baklaları Ağustos ve Ekim ayları arasında olgunlaşır.^[4]

Toksik etkisi

Itırşahi tohumları A vitamini açısından zengin olan, ancak insanlarda bunları toksik yapan bir bitki toksini içerdiği için yenilebilir değildir^[5] ve özellikle de dejeneratif eklem iltihaplarına ve kısırlığa yol açabilir. Bitkinin bazı türlerinin tüketiminden sonra Latirizm nörotoksik sendromuna neden olduğu görülmektedir^[5]^[5]

Kullanımları

Çiçeklerinden elde edilen uçucu yağ parfümeride kullanılmaktadır.

Kaynakça

^ "Lathyrus odoratus L. — The Plant List". www.theplantlist.org. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
^ ^a ^b "Lathyrus odoratus - Plant Finder". www.missouribotanicalgarden.org. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
^ "Lathyrus odoratu". Agaclar.org sitesi. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
^ Ken Fern. Plants For A Future website (Ed.). "Lathyrus odoratus". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
^ ^a ^b ^c "Lathyrus odoratus Sweet Pea, Wild Pea,Vetchling PFAF Plant Database". pfaf.org. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[1] "Lathyrus odoratus L. — The Plant List". www.theplantlist.org. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[missouribotanicalgarden.org-2] "Lathyrus odoratus - Plant Finder". www.missouribotanicalgarden.org. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[3] "Lathyrus odoratu". Agaclar.org sitesi. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.

[pfaf-4] Ken Fern. Plants For A Future website (Ed.). "Lathyrus odoratus". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.

[:0-5] "Lathyrus odoratus Sweet Pea, Wild Pea,Vetchling PFAF Plant Database". pfaf.org. 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[1]