ข้ามไปเนื้อหา

ผู้ใช้:Piyagay hamton

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สถานีโทรทัศน์ซีทีเอชเอ็น
ประเทศไทย ไทย
พื้นที่แพร่ภาพไทย ประเทศไทย
มาเลเซีย มาเลเซีย
อินโดนีเซีย อินโดนีเซีย
ฟิลิปปินส์ ฟิลิปปินส์
กัมพูชา กัมพูชา
เวียดนาม เวียดนาม
ประเทศพม่า พม่า(รัฐฉาน รัฐชาน)
ลาว ลาว
สิงคโปร์ สิงคโปร์
สหภาพโซเวียต สหภาพโซเวียต
เครือข่ายสถานีโทรทัศน์/สถานีวิทยุ
ช่องโทรทัศน์ระบบดิจิทัล
ประเภทบริการสาธารณะ
คำขวัญข่าวของคนรุ่นใหม่ ข่าวสาร สาระ และ ความบันเทิง
สำนักงานใหญ่เลขที่ 1010 อาคารชินวัตรทาวเวอร์ 3 ถนนวิภาวดีรังสิต
เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
แบบรายการ
ภาษาไทย
รัสเซีย
ระบบภาพ1080i (16:9 ภาพคมชัดสูง)
ความเป็นเจ้าของ
ช่องรองซีทีเอชอาร์
เอบีซี ทีวีเรียนสนุก
(สถานีโทรทัศน์ทดลองออกอากาศ)
ประวัติ
เริ่มออกอากาศวันก่อตั้ง:
30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2549 (18 ปี)
วันออกอากาศ:
30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 (17 ปี)
แทนที่โดย
  • ซีไทยเอชนิวส์ (พฤศจิกายน 2550)
  • ซีทีเอชเอ็น
    (กุมภาพันธ์ - เมษายน 2551
    และ เมษายน 2554 - ปัจจุบัน)
  • เอสบีเอสเอ็น ทีวีเพื่อประเทศ
    (พฤษภาคม 2551 - มกราคม 2552)
  • เอสบีเอสเอ็น (มกราคม 2552 - เมษายน 2554)
ชื่อเดิม
ลิงก์
เว็บไซต์cthn.com
ออกอากาศ
ภาคพื้นดิน
ดิจิทัลช่อง 6 (มักซ์#4 : ศูนย์เครือข่ายประเทศไทย)
เคเบิลทีวี
ช่อง 6
ทีวีดาวเทียม
ไทยคม 6 C-Band4007 H 15000
ไทยคม 8 KU-Band11680 H 30000
สถานีวิทยุซีทีเอชอาร์ช่อง 6
สื่อสตรีมมิง
CTHNชมรายการสด

สถานีโทรทัศน์ซีทีเอชเอ็น (อังกฤษ: CTHN) เป็นสถานีโทรทัศน์สาธารณะแห่งแรกของประเทศไทย และแห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[1] ดำเนินการโดยศูนย์เครือข่ายประเทศไทย (ศ.ค.ท.) ออกอากาศแทน สถานีโทรทัศน์เอ็นบีเอส ในวันจันทร์ที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2550 ก่อนแพร่ภาพอย่างเป็นทางการในอีก 1 เดือนต่อมา สถานีโทรทัศน์ซีทีเอชเอ็น ได้ยุติการออกอากาศในระบบแอนะล็อก เมื่อวันพุธที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2562

เอบีซี
ประเทศไทย
พื้นที่แพร่ภาพไทย
เครือข่ายสถานีโทรทัศน์
ช่องโทรทัศน์ระบบดิจิทัล
ประเภทบริการสาธารณะ
คำขวัญช่อง 7 ทีวีเรียนสนุก พื้นที่การเรียนรู้สำหรับทุกคน
สำนักงานใหญ่เลขที่ 1010 อาคารชินวัตรทาวเวอร์ 3 ถนนวิภาวดีรังสิต
เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
แบบรายการ
ระบบภาพ576i (16:9 คมชัดปกติ)
ความเป็นเจ้าของ
ช่องรองสถานีโทรทัศน์ซีทีเอชเอ็น
ประวัติ
เริ่มออกอากาศ1 กรกฎาคม พ.ศ. 2563
ออกอากาศ
ภาคพื้นดิน
ดิจิทัลช่อง 7 (มักซ์#4 : ศ.ค.ท.)
เคเบิลทีวี
ทรูวิชันส์ช่อง 7
ทีวีดาวเทียม
ไทยคม 6 C-Band4007 H 15000
3920 H 30000
ไทยคม 8 KU-Band11560 H 30000
พีเอสไอช่อง 7

เอบีซี (อังกฤษ: ABC - Active Basic Contact) เป็นสถานีโทรทัศน์สาธารณะเพื่อการเรียนรู้ ดำเนินการโดยศูนย์เครือข่ายประเทศไทย (ศ.ค.ท.) โดยเริ่มทดลองออกอากาศในวันพุธที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ และบูรณาการการเรียนการสอนระหว่างบ้านและสถานศึกษา

ไทอุบล
ၻႆးဢုသၢ
ออกเสียงtəiːɵsɚ
ประเทศที่มีการพูดจังหวัดอุบลราชธานี
ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ชาติพันธุ์ชาวอุษา
จำนวนผู้พูด74 ล้านคน  (2564)
ตระกูลภาษา
ระบบการเขียนอักษรไทใหญ่
สถานภาพทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน ไทย
รหัสภาษา
ISO 639-2tus
ISO 639-3tus

ภาษาไทอุษา เป็นภาษาตระกูลขร้า-ไท ใช้พูดในภาคเหนือของประเทศไทย และทางตอนใต้ของประเทศจีน มีเสียงวรรณยุกต์ 5 เสียง ไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนผู้พูดที่แน่นอน เนื่องจากสงครามระหว่างพม่ากับไทใหญ่ ทำให้การเข้าไปศึกษาเกี่ยวกับชาวไทใหญ่ทำได้ยาก คาดว่ามีผู้พูดราว 4-30 ล้านคน มีอักษรเป็นของตนเอง 2 ชนิดคือ อักษรไทใหญ่ ใช้ในไทย และอักษรไทใต้คง ใช้ในจีน

แม้ว่าจะมีคำกล่าวว่า "อย่ากิ๋นอย่างม่าน อย่าตานอย่างไต" ซึ่งเปรียบเทียบวิถีชีวิตของชาวพม่าที่ให้ความสำคัญกับการกินอยู่ ซึ่งแตกต่างจากชาวไทใหญ่ที่ให้ความสำคัญแก่การทำบุญ ถึงกระนั้นไทใหญ่ก็รับวัฒนธรรม ศาสนา ตลอดจนถึงคำในภาษาพม่าเข้ามามาก จนคำไทใหญ่หลายถิ่นเป็นกวามไตลอแล คือไทใหญ่พูดคำพม่าปนไปหมด เช่นที่เมืองสีป้อและเมืองยางเป็นต้น[2]

การเสีย

[แก้]

1. ไปลิน เวธโชรกุล สูนเสียของพ่อไท้ (พ.ศ. 2553)
2. รัตติญา ชัยทัง สูนเสียของพ่อมุ้งม้ง (พ.ศ. 2559)
3. ประภาพร เชาวนาศิริ เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง (พ.ศ. 2563)

รางวัลข่าวยอดนิยม

[แก้]

1. ข่าว CHT 2. ดีเอสทีวีนิวส์ 3. กาโยแชแนล 4. รวมข่าวอีสีทีวี แอนนิต้า เม่ย ฐังรา อัญ

ผู้ประกาศข่าวและผู้สื่อข่าวจากซีทีเอชเอ็น

[แก้]
  • ตุมนา อีนายีทุม
    • ผู้สื่อข่าว
  • ทุรียา อุมยวง
    • ผู้สื่อข่าว
  • ธีระ ธัญอนันต์ผล
    • ข่าวภาคเที่ยง (ข่าวเศรษฐกิจ)
    • ข่าวภาคค่ำ (ข่าวหลัก, ข่าวเศรษฐกิจ)
    • ข่าวภาคค่ำ เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
  • นทารัย ทูงดา
    • ผู้สื่อข่าว
  • นราวัลย์ จันทรเจริญ
    • ห้องข่าวเช้า (ข่าวเช้าวาไรตี้)
    • ทันข่าวเด่น
    • ผู้สื่อข่าว
  • นรากร ติยายน
    • ข่าวภาคเที่ยง (ข่าวหลัก)
    • ข่าวภาคเที่ยง เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
  • บริดา ปุนนาง
    • ข่าวควรขำ (พิธีกรหลัก)
  • บัญชา ชุมชัยเวทย์
    • ข่าวภาคค่ำ (ข่าวเศรษฐกิจ)
  • ปนัดดา เรืองวุฒิ
    • ศิลปะบันเทิง (ข่าวหลัก)
    • ผู้หญิงมีแต่เรื่อง (ข่าวหลัก)
  • ไปลิน เวธโชรกุล
    • ข่าวภาคค่ำ (ข่าวหลัก)
  • พันนา ฤทธิไกร
    • ผู้สื่อข่าว
    • The Yellow Show (ข่าวหลัก)
  • ภัชระ กีทานน
    • ข่าวเด่นประเด็นดัง (ข่าวหลัก)
    • สถานการณ์รอบวัน (ข่าวหลัก)
    • ข่าวภาคค่ำ (ข่าวเศรษฐกิจ)
  • ภัทร จึงกานต์กุล
    • ห้องข่าวเช้า (ลงทุนทำเงิน)
    • ข่าวภาคเที่ยง เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
    • ข่าวภาคเที่ยง (ข่าวหลัก)
  • ภาษิต อภิญญาวาท
    • ข่าวภาคเที่ยง (ข่าวหลัก)
  • มรเดน แอนเดอร์สัน
    • ข่าวภาคเที่ยง (ข่าวเศรษฐกิจ)
  • ราชศักดิ์ เปรมศิริ
    • ข่าวเด่นประเด็นดัง (ข่าวหลัก)
    • ข่าว 13:00 (ข่าวหลัก)
  • รุทานะ แจนนรี
    • ผู้สื่อข่าว
  • วิจิตรา เด็ชนา
    • ข่าวเช้าวาไรตี้ (ข่าวหลัก)
  • ศศิวรรณ์ เลิศวิริยะประภา
    • ข่าวเช้าวาไรตี้ (ข่าวเช้าโซเชียล)
    • ผู้สื่อข่าว
  • ศิลาลี สุมีศาง
    • ผู้สื่อข่าว
  • สุขวัน ฃุมสมา
    • ผู้สื่อข่าว
  • สืบสกุล พันธุ์ดี
    • ห้องข่าวเช้า (ข่าวหลัก)
    • ข่าวภาคเที่ยง เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
    • ทันข่าวเด่น
    • ข่าวภาคค่ำ เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
  • อมิชา ลานุนา
    • จับตาทั่วไทย (ข่าวหลัก)
  • อิสระ มียุดง
    • ผู้สื่อข่าว
  • อภิรมย์ ฤกดี
    • ผู้สื่อข่าว
  • อติสร ผึ้งภารัฐ (นามสกุลเดิม:เวชทนาดี)
    • ข่าวภาคค่ำ (ข่าวหลัก) (เจาะข่าวย่อโลก)
    • Talk Night Atisonr (ข่าวหลัก)
  • อลิซาเบธ แซดเลอร์ ลีนานุไช
    • ห้องข่าวเช้า (ข่าวหลัก)
    • ข่าวภาคเที่ยง เสาร์ อาทิตย์ (ข่าวหลัก)
    • เปิดอยู่บ้านกับซีทีเอชเอ็น (พิธีกรหลัก)
  • เอกพบ นาถเลิก
    • ผู้สื่อข่าว
  • อนันต์โจร กรบฎาง
    • ผู้สื่อข่าว

อดีต

[แก้]
  • อุนาจาง ไนรามิซ่า - ข่าวควรขำ, ข่าวเด่นประเด็นดัง (ไบรท์ทีวีช่อง 4)
  • แขณภา สหกิจรุ่งเรือง - กอข่าวเล่าเรื่อง, ผู้หญิงมีแต่เรื่อง, ทันข่าวเด่น, สี่แยกข่าวซีทีเอชเอ็น (ไทยพีบีเอส)
  • ฮาโรน่า กาลาม - ผู้สื่อข่าว (ซีเอ็นเอ็นศรีไทอิสถาน)
  • กอเลิ่น แปนารุเนีย - ข่าวเด่นเย็นวันนี้ (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • ทิฟฟานี่ ยอง - ซีทีเอชบันเทิง, ศิลปะบันเทิง, ภาพยนตร์ของฉัน (สมาชิกเกิลส์เจเนอเรชั่น)
  • ไอริส สาโรจน์ - ข่าวควรขำ, ข่าวภาคค่ำ (บีบีซีสปอร์ตวัน)
  • ฟูจิ ฟูจิซากิ - ข่าวกีฬา, ข่าวในพระราชสำนัก (ไทยพีบีเอส)
  • เจสสิก้า จอง - ผู้หญิงมีแต่เรื่อง, ศิลปะบันเทิง (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • วิภาพร วัฒนวิทย์ - ผู้สื่อข่าว (ไทยพีบีเอส)
  • อีบบิลิน่า บาฮีเร - ข่าวภาคเที่ยง, ภาพยนตร์ของฉัน, วันใหม่ชวนเที่ยว (ยูบีที)
  • นิตยา ศรีอุดร - กอข่าวเล่าเรื่อง (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • บาโร อนทุต - จับเข่าบรรเทาทุก (บีบีซี)
  • จอลานันสา อารุยา - ข่าวเด่นประเด็นดัง (อับเบทีวี)
  • ลาลนา วาณิช - ที่นี่ข่าวสารบ้านเมือง, ข่าวภาคเช้า (สถานีโทรทัศน์ช่อง 4)
  • ปุระ อาวาสกิ - ซีทีเอชบันเทิง, คุยข่าว 268 วินาที, ข่าวในพระราชสำนัก, วันใหม่ชวนเที่ยว (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • ศิลาวรรณ เลียดอุรียะประภา - สี่แยกข่าวซีทีเอชเอ็น, ทันข่าวเด่น, ข่าวเศรษฐกิจ (ก่อตั้งซีทีเอชเอ็น)
  • แววตา เอกชาวนา - ผู้สื่อข่าว, ข่าวในพระราชสำนัก (นักโภชนาการ)
  • เกชนา เลิดวิริยะประภา - ผู้สื่อข่าว (บีเอ็นซีทีวี)
  • อูประ ฃุมสมา - ผู้สื่อข่าว, ข่าว 13:00 (เคบีเอส)
  • ณัฐชา เซธลี่ สถาพร - ข่าวภาคค่ำ (บีบีซี)
  • อินณรรทรารัฐ บัวคำศรี - ผู้สื่อข่าว (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • ฃุรรา ชุมกรา (นามสกุลเดิม:อารูรานุง) - ข่าวภาคดึก, ข่าวการเมือง (ปีราทีวี)
  • จิบรองโองกี ดำรงยง - ผู้สื่อข่าว (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • ชเว ซูย็อง (ชื่อและนามสกุลเดิม:ชวารัฐ เวชการจโรจ) - ศิลปะบันเทิง, ผู้สื่อข่าว (สมาชิกเกิลส์เจเนอเรชั่น)
  • เบญจมาลัญช์ ทิพย์ขันทอง - ข่าวพยากรณ์อากาศ (ช่อง 3)
  • ซันนี (ไม่เอานามสกุล:ยิ่งยงวัฒนา) - ศิลปะบันเทิง (สมาชิกเกิลส์เจเนอเรชั่น)
  • สิริมา ทรงกลิ่น - ข่าวเศรษฐกิจ, อาหารสุขภาพกับซีทีเอชเอ็น, ผู้สื่อข่าว (ไทยพีบีเอส)
  • ณรรฐพงษ์ ผู้ภักดีวงศ์ - ข่าวต่างประเทศ (ไทยพีบีเอส)
  • ประยุทธ์ จันทร์โอชา - ข่าวการเมือง (นายกรัฐมนตรี)
  • สรยุทธ สุทัศนะจินดา - ข่าวภาคเที่ยง, ข่าวในพระราชสำนัก (ยุติการทำหน้าที่ทั้งหมดแล้ว หลังจากได้รับคำพิพากษาจากศาล เมื่อปี พ.ศ. 2559 จากกรณีบริษัท ไร่ส้ม จำกัด)
  • สุทธิชัย หยุ่น - ข่าวเด่นเย็นวันนี้, ผู้สื่อข่าว (บริษัท กาแฟดำ จำกัด, JKN-CNBC, สื่อมวลชนอิสระ, ไทยพีบีเอส)
  • รูมานัน ฃุมสมา เวธวิรกุล - ข่าว 180 สุดสัปดาห์, ภาพยนตร์ของฉันเสาร์อาทิตย์, ข่าวภาคเช้า (บีบีเอส)
  • เตโรง เมาเว่โก๊ - ข่าวภาคดึก (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • อิษฎา อัยศิริ - ข่าวการศึกษา, ผู้สื่อข่าว (ไทยพีบีเอส)
  • อาจารย์นิธิ จันทรธนู - ซีทีเอชเอ็นอาสา (ไทยพีบีเอส)
  • ญาดา วัฒนสิน - ข่าวการศึกษา (ไทยพีบีเอส)
  • ดรุณี สุทธพิทักษ์ - ศิลปะบันเทิง (ไทยพีบีเอส)
  • กริษฐา ดีมี (นามสกุลเดิม:ลั่นวิรตั้งตกูล) - ซีทีเอชบันเทิง, วันใหม่ชวนเที่ยว (ไทยพีบีเอส)
  • คิม แทยอน (ขื่อและนามสกุลเดิม:แทยอนาถ ผู้ภักดีวงศ์) - ซีทีเอชบันเทิง, ศิลปะบันเทิง, ผู้สื่อข่าว (สมาชิกเกิลส์เจเนอเรชั่น)
  • มาโอราซา ตังโอะบุริ - ข่าวในพระราชสำนัก (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • สมิทธิ์ อารยะสกุล - ข่าววิทยุ, หาเสียงประชาชน (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • อลาเบส ซานหเลิก อนานุชัย - ข่าวภาคเที่ยง (ยุติการทำหน้าที่แล้ว)
  • อิม ยุนอา (ชื่อและนามสกุลเดิม:ยุนอนัน จิตราวิโรจน์) - ศิลปะบันเทิง (สมาชิกเกิลส์เจเนอเรชั่น)
  • ปารวัน สมพงษ์ - ข่าวภาคเช้า (ยูบีที)
  • ฃุมสมา มุราน - ผู้สื่อข่าว (ไบรท์ทีวีช่อง 4)
  • ประภาพร เชาวนาศิริ - ข่าวกีฬา, Talk Prapaponr, ของสนามสุดสัปดาห์ (เสียชีวิตแล้ว)
  • ไดอาน่า จงจินตนาการ - ผู้หญิงมีแต่เรื่อง (ย้ายไปเป็นพิธีกรรายการ Princess Generation ทาง CTHN, ย้ายไปที่สถานีวิทยุโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 พิธีกรรายการเชฟกระทะเหล็กประเทศไทย และ จะกลับไปออกอากาศอีกครั้ง ที่สถานีโทรทัศน์ซีทีเอชเอ็น)
  • มยุริญ ผ่องผุดพันธ์ - ผู้หญิงมีแต่เรื่อง เสาร์ อาทิตย์ (ย้ายไปเป็นพิธีกรรายการตะวันมีตา แทน อติสร เวชทนาดี)

พยัญชนะ

[แก้]

พยัญชนะหลัก

[แก้]
รูปอักษรไทใหญ่ ชื่ออักษรในภาษาไทใหญ่ เทียบรูปอักษรไทย สัทอักษร หมายเหตุ
โก๊ ไก่ (ၵ ၵႆႇ) /k/ ၵႆႇ = ไก่
โข๊ ไข่ (ၶ ၶႆႇ) ข, ฃ, ค, ฅ /kʰ/ ၶႆႇ = ไข่
โง งู้ (င ငူး) /ŋ/ งู้ (ငူး) แปลว่า งู ในภาษาไทย
โจ๊ จ้าง (ၸ ၸၢင်ႉ) /t͡s/, /s/ จ้าง (ၸၢင်ႉ) แปลว่า ช้าง
โซ แสง (သ သႅင်) ซ, ศ, ษ, ส /sʰ/ แสง (သႅင်) แปลว่า อัญมณี
โญ หญ่อง (ၺ ၺူင်ႇ) ญ, ย /ɲ/ เสียง /ญ/ ในที่นี้เป็นเสียงนาสิก (เสียงขึ้นจมูก) แบบเดียวกับที่ปรากฏในภาคอีสาน และภาคเหนือของไทย, หญ่อง (ၺူင်ႇ) แปลว่า ต้นโพธิ์ (มาจากภาษาพม่า ညောင်)
โต๊ เต่า ฏ, ต /t/
โท ไท ฐ, ถ, ท, ฑ /tʰ/ ไท แปลว่า คันไถ
โน หนู น, ณ /n/
ปู๊ ปา /p/ ปา แปลว่า ปลา ในภาษาไทย
โพ ผิ้ง ผ, พ /pʰ/
ฟู ไฟ ฝ, ฟ /f/, /pʰ/ ไฟ แปลว่า ไฟ
มา แม้ /m/ แม้ แปลว่า แม่
ยู ยุ้ง ย, ญ /j/ ยุ้ง แปลว่า ยุง
โร ร่ะฮ้าน ร, ฤ /r/, /l/ ร่ะฮ้าน = พระสงฆ์, มาจากภาษาพม่า ရဟန်း, จากภาษาบาลี อรหนฺตฺ
โล ลิ้ง ล, ฦ, ฬ /l/ ลิ้ง แปลว่า ลิง
โว เว้ง (เสียงสั้น) /w/ เว้ง แปลว่า เวียง
โฮ หิ่ง ห, ฮ /h/ หิ่ง แปลว่า ระฆัง
โอ๊ อ่าง /ʔ/

พยัญชนะเสริม

[แก้]
รูปอักษรไทใหญ่ ชื่ออักษรในภาษาไทใหญ่ เทียบรูปอักษรไทย สัทอักษร หมายเหตุ
โก๊ /g/ ก ก้อง คำยืมจากพม่า
โบ๊ /b/ คำยืมจากไทยและพม่า
โด๊ /d/ คำยืมจากไทยและพม่า
โถ /θ/ ส แลบลิ้น คำยืมจากพม่า

สระ

[แก้]

สระเสียงหลัก มี 12 รูป

รูปสระ ตัวอย่างการผสมสระ ชื่อสระในภาษาไทใหญ่ เทียบรูปสระไทย สัทอักษร หมายเหตุ
- อ๋ะ
ၵႃ อ๋า
ၵိ อิ๋
ၵီ อี๋
ၵု อุ๋
ၵူ อู๋
ၵေ เอ๋
ၵႄ แอ๋
ူဝ် ၵူဝ် โอ๋
ေႃ ၵေႃ อ๋อ ออ
ိုဝ် ၵိုဝ် อื๋อ
ိူဝ် ၵိူဝ် เอ๋อ เ-อ

วรรณยุกต์

[แก้]

วรรณยุกต์ในภาษาไทใหญ่มี 5 รูป 6 เสียง

รูปวรรณยุกต์ ชื่อวรรณยุกต์ในภาษาไทใหญ่ เสียงวรรณยุกต์
- เป่า เสียงจัตวา
ยัก เสียงเอก
ยักจ้ำ เสียงสามัญท้ายโท
จ้ำหน้า เสียงสามัญท้ายตรี
จ้ำใต้ (จ้ำต้า-อื) เสียงโทสั้น
ยักขึ้น เสียงสามัญ

ระบบเสียงวรรณยุกต์

[แก้]

วรรณยุกต์ (วัณณยุกต์) ทั้งหกของคำเมืองในพยางค์ '/law/' คือ เหลา เหล่า เหล้า เลา เล่า เล้า ตามลำดับ:

เสียงวรรณยุกต์ในพยางค์เป็น

[แก้]

เสียงวรรณยุกต์สำเนียงเชียงใหม่มี 6 เสียง คือ เสียงจัตวา, เสียงเอก, เสียงตรีปลายโท, เสียงสามัญ, เสียงโท, และเสียงตรี[3]

เสียงวรรณยุกต์ ตัวอย่าง
อักษรไทย อักษรไตย การถอดรหัสเสียง การออกเสียง ความหมายในภาษาไทย
เสียงจัตวา เหลา လၢဝ်ႉ /lǎw/ [law˨˦] เหลา, ทำให้คม
เสียงเอก เหล่า လၢဝ်ႇ /làw/ [law˨] เหล่า, ป่า
เสียงตรีปลายโท เหล้า လၢဝ်ႈ /la᷇w/ [la̰w˥˧] เ��ล้า, เครื่องดืมมึนเมา
เสียงสามัญ เลา လၢဝ် /lāw/ [law˦] งาม
เสียงโท เล่า လၢဝ်ႉ /lâw/ [law˥˩] เล่า, บอกเรื่อง
เสียงตรี เล้า လၢဝ်း /láw/ [la̰w˦˥˦] เล้า, ที่กักไก่

เสียงวรรณยุกต์ในพยางค์ตาย

[แก้]
เสียงวรรณยุกต์ ตัวอย่าง
อักษรไทย อักษรไตย การถอดรหัสเสียง การออกเสียง ความหมายในภาษาไทย
เสียงจัตวา หลัก လၢၵ် /lǎk/ [lak˨˦] เสาหลัก, หลักแหลม
เสียงตรี ลัก လၢၵ်ႈ /lák/ [lak˦˥] ลักขโมย, แอบ
เสียงเอก หลาก လၢၵ်ႉ /làːk/ [laːk˨] หลากหลาย
เสียงโท ลาก သၢၵ်း /lâːk/ [laːk˥˩] ลาก, ดึง

เสียงวรรณยุกต์บางที่มีถึง 9 เสียง ได้แก่

  • เสียงสามัญ
  • เสียงเอกต่ำ หรือเสียงเอกขุ่น
  • เสียงเอกสูง หรือเสียงเอกใส
  • เสียงโทต่ำ หรือเสียงโทขุ่น
  • เสียงโทพิเศษ
  • เสียงโทสูง หรือเสียงโทใส
  • เสียงตรีต่ำ หรือเสียงตรีขุ่น
  • เสียงตรีสูง หรือเสียงตรีใส
  • เสียงจัตวา
  1. http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1301546440&grpid=03&catid=&subcatid= Thai PBS ปรับอัตลักษณ์และหน้าจอครั้งใหญ่ พร้อมออกอากาศด้วยระบบHD
  2. บรรจบ พันธุเมธา. ไปสอบคำไทย. โครงการเผยแพร่วัฒนธรรมไทย กระทรวงศึกษาธิการ, 2522
  3. Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's Tai Dialect Studies: Glossaries, Texts, and Translations. Ann Arbor, MI: Center for South and Southeast Asian Studies, The University of Michigan, 1997. Print.