ลิกี๋

ลิกี๋ได้รับราชการเป็นมหาดเล็ก (郎 หลาง) เพราะด้วยการส่งเสริมของลิห้อมผู้บิดา ต่อมาเมื่อลิห้อมป่วยหนัก ลิกี๋ได้รับการแต่งตั้งเป็นรองนายกองพัน (副軍校尉 ฟู่จฺวินเซี่ยวเว่ย์) ช่วยดูแลราชการทหาร^[5] หลังจากลิห้อมเสียชีวิตในปี ค.ศ. 228 ลิกี๋ได้สืบทอดบรรดาศักดิ์หว่านหลิงโหว (宛陵侯) และได้รับยศเป็นขุนพลราชองครักษ์สงบทัพ (安軍中郎將 อานจฺวินจงหลางเจี้ยง)^[6]

ลิกี๋มีผลงานในการปราบปรามชนเผ่าชานเยฺว่ (山越) หลายครั้ง ทุกครั้งสามารถเอาชนะข้าศึกได้อย่างราบคาบ ในปี ค.ศ. 231 ลิกี๋ติดตามพัวโยยผู้เป็นเสนาบดีกรมพิธีการ (太常 ไท่ฉาง) ไปปราบปรามชนเผ่าพื้นเมืองที่อาศัยในเง้าเขเซีย (五谿 อู่ซี; แปลว่า "ห้าโตรกธาร"; หมายถึงพื้นที่บริเวณนครหฺวาย-ฮฺว่า มณฑลหูหนานในปัจจุบัน) และสร้างความดีความชอบอีกครั้ง^[7]

ในปี ค.ศ. 241 ในช่วงที่จูเหียนผู้เป็นขุนพลทหารม้าและรถรบ (車騎將軍 เชอฉีเจียงจฺวิน) ของง่อก๊กโจมตีอ้วนเสีย (樊城 ฝานเฉิง) ลิกี๋ร่วมกับจูอี้นำกำลังบุกฝ่าวงล้อมของข้าศึกนอกป้อมปราการของอ้วนเสีย หลังกลับจากการทำศึก ลิกี๋ได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลรอง (偏將軍 เพียนเจียงจฺวิน) เข้าแทนที่��ม่า เสียน (馬閑) ในตำแหน่งแม่ทัพขวา (右部督 โย่วตูตู) และได้เลื่อนขึ้นเป็นนายกองพันทหารม้าเร็ว (越騎校尉 เยว่ฉีเซี่ยวเว่ย์)^[8]

ในปี ค.ศ. 251 เกิดลมพัดแรงทำให้น้ำในแม่น้ำแยงซีไหลย้อนกลับและขึ้นท่วมผ่านประตูเมืองเข้ามา ลิกี๋จึงสั่งการให้เตรียมเรือขนาดใหญ่เพื่อรับมือภัยพิบัติ ซุนกวนจักรพรรดิแห่งง่อก๊กทรงส่งผู้แทนพระองค์ไปตรวจสอบเรื่องน้ำท่วม ผู้แทนพระองค์กลับมาทูลรายงานเรื่องการรับมือของลิกี๋ ซุนกวนทรงชื่นชมลิกี๋และแต่งตั้งให้ลิกี๋เป็นขุนพลปราบวุย (盪魏將軍 ต้างเว่ย์เจียงจฺวิน)^[9]

ลิกี๋เข้าร่วมพัวพันในการต่อสู้แย่งชิงอำนาจระหว่างพระโอรส 2 องค์ของซุนกวนคือซุนโฮผู้เป็นรัชทายาทและซุน ป้า (孫霸) ผู้เป็นอ๋องแห่งหลู่ (魯王 หลู่หวาง) โดยลิกี๋สนับสนุนซุน ป้า เผย์ ซงจือนักประวัติศาสตร์ผู้เขียนอรรถาธิบายเสริมในจดหมายเหตุสามก๊กวิจารณ์ลิกี๋อย่างหนักในเรื่องนี้ โดยเผย์ ซงจือมีความเห็นว่าการกระทำของลิกี๋ที่เกี่ยวเนื่องด้วยการต่อสู้แย่งชิงอำนาจนี้เพียงพอที่จะลบล้างความดีความชอบของลิกี๋ในอดีตไป

ในปี ค.ศ. 252 เมื่อซุนกวนทรงพระประชวรหนัก ทรงแต่งตั้งให้ลิกี๋เป็นแม่ทัพขวาของรัชทายาท (太子右都督 ไท่จื่อโย่วตูตู)^[10] หลังซุนกวนสวรรคต รัชทายาทซุนเหลียงขึ้นสืบราชบัลลังก์เป็นจักรพรรดิแห่งง่อก๊ก พระองค์ทรงแต่งตั้งให้ลิกี๋เป็นขุนพลขวา (右將軍 โย่วเจียงจฺวิน)^[11] ในปีเดียวกันนั้น วุยก๊กที่เป็นรัฐอริของง่อก๊กส่งทัพเข้าโจมตีตังหิน (東興 ตงซิง; ทางตะวันออกเฉียงใต้ของนครเฉาหู มณฑลอานฮุยในปัจจุบัน) ลิกี๋เข้าร่วมในยุทธการ นำกองกำลังต้านข้าศึกมีความดีความชอบ^[12]

ในปี ค.ศ. 253 ซุนจุ๋นสังหารผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จูกัดเก๊ก ตัวซุนจุ๋นขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แทน ซุนจุ๋นเลื่อนยศให้ลิกี๋เป็นขุนพลทหารม้าทะยาน (驃騎將軍 เพี่ยวฉีเจียงจฺวิน) ดูแลราชการในพระราชวังตะวันตก^[13]

ในปี ค.ศ. 255 ลิกี๋ได้รับมอบอาญาสิทธิ์ และติดตามซุนจุ๋นพร้อมกับคนอื่น ๆ ในการเข้าโจมตีฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน; ปัจจุบันคืออำเภอโช่ว นครลู่อาน มณฑลอานฮุย) แต่โจมตีไม่สำเร็จและต้องถอยทัพกลับ ระหว่างทางได้พบกับเฉา เจิน (曹珍) ขุนพลวุยก๊ก ลิกี๋เอาชนะเฉา เจินได้ที่เกาถิง (高亭)^[14]

ในปี ค.ศ. 256 ลิกี๋นำทัพเข้าโจมตีวุยก๊ก ก่อนที่ลิกี๋จะยกไปถึงแม่น้ำห้วย (淮河 หฺวายเหอ) ก็ได้ข่าวการเสียชีวิตของซุนจุ๋น จากนั้นซุนหลิมลูกพี่ลูกน้องของซุนจุ๋นได้ขึ้นมาเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แทนที่ซุนจุ๋นและปกครองอย่างเผด็จการ ลิกี๋ได้ยินเรื่องนี้จึงนำทัพกลับมาทันที หวังจะโค่นล้มซุนหลิม ซุนหลิมทราบเรื่องลิกี๋จึงส่งบุนขิม, เล่าเบา, ต๋องจู และคนอื่น ๆ ไปจับกุมลิกี๋ ซุนหลิมยังส่งซุน เซี่ยน (孫憲) ญาติผู้พี่ไปป้องกันเจียงตู (江都) ทหารใต้บังคับบัญชาของลิกี๋เห็นว่าจะต้องพ่ายแพ้เป็นแน่ จึงเสนอให้ลิกี๋ไปสวามิภักด์ต่อวุยก๊ก แต่ลิกี๋ปฏิเสธและกล่าวว่า "อับอายที่จะต้องเป็นขุนนางทรยศ" จากนั้นลิกี๋จึงฆ่าตัวตาย^[d] ตระกูลของลิกี๋ถูกกวาดล้างสามชั่วโคตร^[15]

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.