พรรคชาติพัฒนา (พ.ศ. 2535)

พรรคปวงชนชาวไทย (อังกฤษ: THAI PEOPLE'S PARTY) จดทะเบียนก่อตั้งเมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2525 เป็นลำดับที่ 2/2525 โดยมีร้อยเอก สมหวัง สารสาส เป็นหัวหน้าพรรคคนแรก^[1]

วันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2531 ได้มีการเปลี่ยนแปลงคณะกรรมการบริหารพรรคชุดใหม่โดยได้ พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก อดีต ผู้บัญชาการทหารบก และอดีต ผู้บัญชาการทหารสูงสุด เข้ามาเป็นหัวหน้าพรรค^[2]

วันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2535 พลเอกอาทิตย์ได้ประกาศลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคปวงชนชาวไทย^[3] และย้ายไปสมัครเป็นสมาชิก พรรคสามัคคีธรรม พร้อมกับรับตำแหน่งประธานที่ปรึกษาพรรคสามัคคีธรรมทำให้พรรคปวงชนชาวไทยกลับมาเป็นพรรคขนาดเล็กอีกครั้ง

โดยในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2535 ทางพรรคได้ทำการเปลี่ยนแปลงคณะกรรมการบริหารพรรคชุดใหม่และได้พันเอก (พิเศษ) พล เริงประเสริฐวิทย์ อดีตหัวหน้า พรรคสยามประชาธิปไตย เข้ามาเป็นหัวหน้าพรรคคนใหม่^[4]

หลังจากนั้นในวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2535^[5] อันเป็นวันเดียวกับที่ พลเอก สุจินดา คราประยูร นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นได้ประกาศลาออกจากตำแหน่งภายหลังจากเหตุการณ์พฤษภาประชาธรรม ทางพรรคปวงชนชาวไทยได้ทำการเปลี่ยนแปลงชื่อพรรคเป็น พรรคชาติพัฒนา พร้อมกับตราสัญลักษณ์ของพรรคและคณะกรรมการบริหารพรรคชุดใหม่โดยได้ พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ อดีตนายกรัฐมนตรีและอดีตหัวหน้าพรรคชาติไทย เข้ามาเป็นหัวหน้าพรรคคนแรกต่อมาพลเอกอาทิตย์ได้ลาออกจากตำแหน่งประธานที่ปรึกษาพรรคและสมาชิกพรรคสามัคคีธรรมกลับมารับตำแหน่งรองหัวหน้าพรรคชาติพัฒนา

มีนักการเมืองที่มีชื่อเสียงหลายคนเข้าร่วม โดยสมาชิกส่วนใหญ่มาจากพรรคชาติไทย ซึ่งเป็นพรรคเดิมที่พลเอกชาติชายสังกัด และ พรรคสามัคคีธรรม ซึ่งเป็นพรรคที่เกี่ยวข้องกับ คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ซึ่งเคยรัฐประหารรัฐบาลชาติชายมาก่อนอีกด้วย^[6]

สส. ที่มาจากพรรคชาติไทย

• กร ทัพพะรังสี
• เดช บุญ-หลง
• สุชน ชามพูนท
• สมาน ภุมมะกาญจนะ
• นิพนธ์ วิสิษฐยุทธศาสตร์
• ปัญจะ เกสรทอง

สส. ที่มาจากพรรคสามัคคีธรรม (บางคนเคยอยู่ในพรรคปวงชนชาวไทยมาก่อน)

• ร.ต. ประพาส ลิมปะพันธุ์
• ปรีชา เลาหพงศ์ชนะ
• วุฒิชัย สงวนวงศ์ชัย
• สนธยา คุณปลื้ม
• สุวัจน์ ลิปตพัลลภ
• จำลอง ครุฑขุนทด
• พล.อ. อาทิตย์ กำลังเอก
• สมพงษ์ อมรวิวัฒน์

ภายหลัง การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป กันยายน พ.ศ. 2535 ก็ได้มีการจัดตั้ง กลุ่ม 16 ร่วมกับพรรคชาติไทย เพื่อตรวจสอบรัฐบาลในขณะนั้นด้วย

ภายหลังการถึงอสัญกรรมของพลเอกชาติชายในวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2541 กร ทัพพะรังสี จึงดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าพรรคคนต่อมา

เมื่อเกษียณอายุราชการ พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก ได้ตัดสินใจลงสนามเลือกตั้ง โดยร่วมมือกับ สุวัจน์ ลิปตพัลลภ ทายาทประยูรวิศว์ก่อสร้าง ผู้รับเหมาก่อสร้างทางที่คุ้นเคยกับอาทิตย์ สมัยเป็นแม่ทัพภาคที่ 2 โดยมีการชูคำขวัญในการหาเสียงว่า "นายกฯ ต้องมาจากการเลือกตั้ง" ที่สอดรับกับอารมณ์ของผู้คนในขณะนั้น ซึ่งอยู่ในภาวะเบื่อหน่ายการปกครองของ พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ มากขึ้นเรื่อยๆ และนอกจากนี้ ภาพลักษณ์ของพลเอกอาทิตย์ กำลังเอก เป็นไปในทางที่ดี ในฐานะนายทหารมืออาชีพ ซึ่งถอดเครื่องแบบลงสนามเลือกตั้งตามวิถีประชาธิปไตย^[7]

ภายหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2531 พรรคปวงชนชาวไทยชนะไปได้ 17 ที่นั่ง โดยทั้งพลเอกอาทิตย์และสุวัจน์ก็ได้เป็น สส. สมัยแรก โดยในช่วงแรกทำหน้าที่เป็นพรรคฝ่ายค้านในรัฐบาลของพลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ จนกระทั่งมีการปรับคณะรัฐมนตรีครั้งใหญ่ พรรคปวงชนชาวไทยจึงถูกเชิญให้มาร่วมรัฐบาลในเวลาต่อมา โดยพลเอกอาทิตย์ได้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี

ภายหลังการปฏิวัติรัฐประหารโดย คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ สมาชิกส่วนมากก็ได้ลาออกไปสังกัด พรรคสามัคคีธรรม นำโดยพลเอกอาทิตย์ หัวหน้าพรรค หลังจากเหตุการณ์พฤษภาประชาธรรม พลเอกชาติชายที่ลี้ภัยไปต่างประเทศได้เดินทางกลับมายังประเทศไทยและได้เข้ามาเทคโอเวอร์พรรคปวงชนชาวไทยพร้อมกับเปลี่ยนชื่อพรรคเป็น พรรคชาติพัฒนา

ภายหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2539 พรรคชาติพัฒนาได้เข้าร่วมรัฐบาลกับพรรคความหวังใหม่ และหลังจากที่ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ได้ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแล้ว พรรคชาติพัฒนาได้ร่วมมือกับทางพรรคร่วมรัฐบาลเดิมเพื่อสนับสนุน พลเอกชาติชาย เป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้ง แต่ว่า รวบรวมเสียงสนับสนุนได้น้อยกว่าฝ่ายของทางพรรคประชาธิปัตย์ สืบเนื่องจาก กลุ่มงูเห่า จึงเปลี่ยนบทบาทเป็นฝ่ายค้าน แต่ก็ได้ร่วมรัฐบาลในปี พ.ศ. 2541

ใน การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2544 หลังจากการเลือกตั้ง 1 ปี พรรคชาติพัฒนาได้เข้าร่วมเป็นพรรคร่วมรัฐบาลพรรคไทยรักไทย ไม่นานหลังจากนี้ กร ทัพพะรังสี ก็ได้ลาออกจากพรรคและไปเข้าร่วมเป็นสมาชิกพรรคไทยรักไทย ซึ่งเป็นพรรครัฐบาลเสียงข้างมาก นายสุวัจน์ ลิปตพัลลภ จึงเป็นหัวหน้าพรรคต่อ ซึ่งนายสุวัจน์ได้��ระกาศว่า จะไม่ขอเป็นหัวหน้าพรรคคนสุดท้าย

แต่ก่อนที่จะถึงการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2548 ไม่นาน สุวัจน์ได้ยุบพรรคชาติพัฒนาเข้าร่วมกับพรรคไทยรักไทย^[8]

ฉายาของพรรคชาติพัฒนาจากสื่อมวลชนคือ พรรคจอมเสียบ สืบเนื่องจากความพยายามที่จะเข้าร่วมรัฐบาลของพรรค ซึ่งมีทั้งหมด 4 ครั้งด้วยกัน

ครั้งแรกนั้นเกิดขึ้นใน คณะรัฐมนตรีชวน 1 ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2537 พรรคความหวังใหม่เกิดความขัดแย้งกับพรรคประชาธิปัตย์ เรื่องการกระจายอำนาจ จึงตัดสินใจถอนตัวออกจากรัฐบาล โดยก่อนหน้านั้นพรรคฝ่ายค้าน ได้ทำสัตยาบันประกาศไม่ร่วมรัฐบาล แต่พรรคชาติพัฒนาตัดสินใจฉีกสัตยาบัน และเข้าร่วมรัฐบาลแทนที่ในส่วนของพรรคความหวังใหม่แทน จนกลายเป็นที่มาของคำว่า "เสียบเพื่อชาติ"

ครั้งที่สองเกิดขึ้นหลัง การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2539 โดยก่อนหน้านั้น พรรคชาติพัฒนาขอตกลงเรื่องการจับมือกับพรรคประชาธิปัตย์ และพรรคชาติไทย จัดตั้งรัฐบาลแข่งกับพรรคความหวังใหม่ ซึ่งชนะเลือกตั้งในครั้งนั้น แต่พรรคประชาธิปัตย์ปฎิเสธ จึงตัดสินใจไปร่วมรัฐบาลกับพรรคความหวังใหม่ ตัดหน้าพรรคชาติไทยที่ตัดสินใจจะขอเข้าร่วมรัฐบาลเช่นเดียวกัน จนได้ร่วมคณะรัฐมนตรีชวลิตในที่สุด

ครั้งที่สามเกิดขึ้นใน คณะรัฐมนตรีชวน 2 ช่วงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2541 ภายหลังจากที่เสถียรภาพคณะรัฐมนตรีเริ่มเปลี่ยนแปลง สืบเนื่องจากการต่อรองตำแหน่งรัฐมนตรีของพรรคร่วมรัฐบาล ประกอบกับกลุ่มงูเห่าทั้ง 12 คน อยู่ระหว่างการตัดสินจาก คณะกรรมการการเลือกตั้ง โดยในขณะนั้นมีแนวโน้มสูงว่าทั้ง 12 คนจะพ้นจากการเป็น สส. ทำให้ สนั่น ขจรประศาสน์ เลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์ในขณะนั้น ทาบทามให้พรรคชาติพัฒนาเข้าร่วมรัฐบาลในเวลาต่อมา

ครั้งที่สี่เกิดขึ้นใน คณะรัฐมนตรีทักษิณ 1 ซึ่งเดิมที พรรคไทยรักไทยที่ชนะเลือกตั้งนั้น จับมือร่วมรัฐบาลเพียงแค่ พรรคความหวังใหม่, พรรคชาติไทย และ พรรคเสรีธรรม รวม 4 พรรคเท่านั้น ต่อมาได้มีท่าทีเรื่องความสัมพันธ์ระหว่าง ทักษิณ ชินวัตร และพรรคชาติพัฒนามากขึ้น จนเป็นที่จับตามองของสื่อมวลชน จนในที่สุด พรรคชาติพัฒนาก็ได้ร่วมรัฐบาลเป็นพรรคที่ 5 ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2545 ในที่สุด^[9]

ในปี พ.ศ. 2547 ได้มีการยื่นขอจดทะเบียนพรรคชาติพัฒนาขึ้นมาอีกครั้ง^[20] แต่ก็ไม่สามารถดำเนินการต่อเนื่องได้อีก^[21] ในส่วนของสมาชิกเดิมของพรรคชาติพัฒนาได้เข้าร่วมกับทางกลุ่มรวมใจไทยของกลุ่มนายประดิษฐ์ ภัทรประสิทธิ์ อดีตเลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์และพรรคมหาชน และกลุ่มสมานฉันท์ของนายสุวัจน์ ลิปตพัลลภ จัดตั้งเป็นพรรคการเมืองใหม่ คือ พรรครวมใจไทยชาติพัฒนา

• พรรครวมใจไทยชาติพัฒนา

• พรรคชาติพัฒนา เก็บถาวร 2007-10-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน