สยามใน พ.ศ. 2475

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน พ.ศ. 2475 (ค.ศ. 1932) ในประเทศไทย เป็นปีที่ 151 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และเป็นปีที่ 8 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และนับเป็นปี พ.ศ. 2474 (1 มกราคม - 31 มีนาคม) และ 2475 (1 เมษายน - 31 ธันวาคม) ในแบบปัจจุบัน ปีนี้เป็นปีที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศไทย ซึ่งเป็นปีที่มีการยกเลิกระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์โดยคณะราษฎร ในวันที่ 24 มิถุนายน

พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) นายกรัฐมนตรีคนแรก ปราศรัยต่อฝูงชนหน้าพระที่นั่งอนันตสมาคม

ผู้นำ

พระมหากษัตริย์: พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์: สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต (9 เมษายน – 8 พฤษภาคม)
คณะผู้ยึดอำนาจการปกครอง: คณะราษฎร (24 – 28 มิถุนายน)
หัวหน้าคณะราษฎร: พระยาพหลพลพยุหเสนา (24 – 28 มิถุนายน)
ประธานคณะกรรมการราษฎร: พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (อิสระ) (28 มิถุนายน – 10 ธันวาคม)
นายกรัฐมนตรี: พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (อิสระ) (ตั้งแต่ 10 ธันวาคม)
สภาผู้แทนราษฎร: ชั่วคราว (เริ่ม 28 มิถุนายน)
ประธานสภาผู้แทนราษฎร:
- เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (แต่งตั้ง) (28 มิถุนายน – 1 กันยายน)
- เจ้าพระยาพิชัยญาติ (แต่งตั้ง) (ตั้งแต่ 2 กันยายน)
อธิบดีศาลฎีกา: พระยาเทพวิทุรพหุลศรุตบดี

เจ้าผู้ครองประเทศราช

นครเชียงใหม่: เจ้าแก้วนวรัฐ
นครลำพูน: เจ้าจักรคำขจรศักดิ์

เหตุการณ์

มิถุนายน

12 มิถุนายน – คณะราษฎรประชุมวางแผนการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ที่บ้านร้อยโทประยูร ภมรมนตรี โดยมีเป้าหมายควบคุมสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ผู้สำเร็จราชการรักษาพระนคร
24 มิถุนายน – การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475: คณะราษฎรดำเนินการปฏิวัติยึดอำนาจจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเปลี่ยนแปลงการปกครอง จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข โดยมีพระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นหัวหน้าคณะราษฎร
27 มิถุนายน – พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว และทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475
28 มิถุนายน
- มีการประชุมสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามธรรมนูญการปกครองประเทศชั่วคราวครั้งแรก ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม โดยมีสมาชิก 70 คน โดยแต่งตั้งจากคณะราษฎร 31 คน และจากข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ในระบอบเดิม 39 คน
- พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) ดำรงตำแหน่งเป็น ประธานคณะกรรมการราษฎรคนแรกของไทย
- เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) ดำรงตำแหน่งเป็น ประธานสภาผู้แทนราษฎร คนแรกของไทย
- หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) ดำรงตำแหน่งเป็น เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร คนแรกของไทย
- มีการจัดตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ 7 นาย ซึ่งในคณะกรรมการมีเพียงหลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) เป็นสมาชิกในคณะราษฎรเพียงคนเดียว

สิงหาคม

25 สิงหาคม – พระยานิติศาสตร์ไพศาล จดทะเบียนจัดตั้ง "สมาคมคณะราษฎร" อาจถือได้ว่าเป็นพรรคการเมืองแรกของไทย

ธันวาคม

9 ธันวาคม – พระยามโนปกรณ์นิติธาดา ลาออกจากตำแหน่ง ประธานคณะกรรมการราษฎร
10 ธันวาคม
- พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยใน รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 แก่คณะราษฎร (ฉบับชั่วคราวประกาศใช้เมื่อ 27 มิถุนายน 2475)
- พระยามโนปกรณ์นิติธาดา กลับมาดำรงตำแหน่ง ประธานคณะกรรมการราษฎร (นายกรัฐมนตรี) ตามรัฐธรรมนูญ
- นิยายเรื่องผู้ชนะสิบทิศของยาขอบลงตีพิมพ์ครั้งแรก ในหนังสือพิมพ์ประชาชาติ

วันเกิด

มีนาคม

1 มีนาคม - สุวรรณี สุคนธา นักเขียนชาวไทย (ถึงแก่กรรม 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2527)
24 มีนาคม - พระญาณสิทธาจารย์ (วิ.) พระสงฆ์ชาวไทย (มรณภาพ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2558)
27 มีนาคม - สุลักษณ์ ศิวรักษ์ นักวิชาการชาวไทย

เมษายน

1 เมษายน - นิสสัย เวชชาชีวะ นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564)
5 เมษายน - อดุลย์ ดุลยรัตน์ นักแสดงและผู้กำกับภาพยนตร์ชาวไทย (ถึงแก่กรรม 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2559)
8 เมษายน - นคร ถนอมทรัพย์ ศิลปินแห่งชาติ
11 เมษายน - วุฒิ สุโกศล นักการเมืองชาวไทย
28 เมษายน
- พระญาณวิศิษฏ์ (ทอง จนฺทสิริ) พระสงฆ์ชาวไทย (มรณภาพ 16 มีนาคม พ.ศ. 2559)
- สกุล ศรีพรหม นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2547)

พฤษภาคม

5 พฤษภาคม - วัชรินทร์ เกตะวันดี นักการเมืองชาวไทย (ถ��งแก่อนิจกรรม 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2557)
15 พฤษภาคม - ชวลิต ยงใจยุทธ อดีตนายกรัฐมนตรีไทย
20 พฤษภาคม - ณรงค์ วงษ์สวรรค์ ('รงค์ วงษ์สวรรค์) นักเขียนชาวไทย (ถึงแก่กรรม 15 มีนาคม พ.ศ. 2552)
21 พฤษภาคม
- สมบุญ ระหงษ์ อดีตรองนายกรัฐมนตรีไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 23 กันยายน พ.ศ. 2556)
- สำเภา ประจวบเหมาะ นักการเมือง (ถึงแก่อนิจกรรม 15 ธันวาคม พ.ศ. 2559)

มิถุนายน

7 มิถุนายน - สีเทา เพ็ชรเจริญ นักแสดงตลกชาวไทย (ถึงแก่กรรม 17 ตุลาคม พ.ศ. 2559)
24 มิถุนายน - สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์ ศิลปินแห่งชาติ (ถึงแก่กรรม 6 มกราคม พ.ศ. 2562)
30 มิถุนายน - บุญยง วัฒนพงศ์ นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม พ.ศ. 2539)

กรกฎาคม

1 กรกฎาคม - อำนวย วีรวรรณ อดีตรองนายกรัฐมนตรี (ถึงแก่อนิจกรรม 18 เมษายน พ.ศ. 2566)
12 กรกฎาคม - หม่อมเจ้าเมรี สวัสดิวัตน์ (สิ้นชีพิตักษัย 9 ตุลาคม พ.ศ. 2561)
17 กรกฎาคม - เกษม ศิริสัมพันธ์ นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2550)
21 กรกฎาคม
- สมชัย วุฑฒิปรีชา นักการเมืองชาวไทย
- ชนะ ศรีอุบล นักแสดงชาวไทย (ถึงแก่กรรม 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539)
23 กรกฎาคม - อุทัย แก้วละเอียด ศิลปินแห่งชาติ (ถึงแก่กรรม 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563)

สิงหาคม

5 สิงหาคม - ประเวศ วะสี นักวิชาการไทยและผู้ได้รับรางวัลแมกไซไซ
9 สิงหาคม - อานันท์ ปันยารชุน อดีตนายกรัฐมนตรีไทยและผู้ได้รับรางวัลแมกไซไซ
10 สิงหาคม - อารีย์ นักดนตรี ศิลปินแห่งชาติ
12 สิงหาคม - สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็น สมเด็จพระบรมราชินีนาถในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
19 สิงหาคม - บรรหาร ศิลปอาชา นายกรัฐมนตรีคนที่ 21 ของประเทศไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 23 เมษายน พ.ศ. 2559)
29 สิงหาคม - ดำรง ลัทธพิพัฒน์ นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2528)

กันยายน

6 กันยายน - พิจิตร กุลละวณิชย์ อดีตผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารบกและรองผู้บัญชาการทหารสูงสุด
24 กันยายน - หม่อมหลวงพีระพงศ์ เกษมศรี (ถึงแก่อนิจกรรม 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2543)
25 กันยายน - รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง (ถึงแก่กรรม 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2549)
29 กันยายน - พนัส สิมะเสถียร นักการเมืองชาวไทย

ตุลาคม

18 ตุลาคม
- วีระ ปิตรชาติ นักการเมือง (ถึงแก่อนิจกรรม 19 มีนาคม พ.ศ. 2544)
- เปี๊ยก โปสเตอร์ ศิลปินแห่งชาติปี พ.ศ. 2558
25 ตุลาคม - เปลื้อง ฉายรัศมี ศิลปินแห่งชาติปี พ.ศ. 2529 (ถึงแก่กรรม 2 ธันวาคม พ.ศ. 2550)

พฤศจิกายน

4 พฤศจิกายน - ท่านผู้หญิงนิรมล สุริยสัตย์ นักการเมืองและนักธุรกิจชาวไทย (ถึงแก่กรรม 5 เมษายน พ.ศ. 2545)
10 พฤศจิกายน - พิศิษฐ์ ศาลิคุปต์ นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2555)

ธันวาคม

25 ธันวาคม - พจน์ สะเพียรชัย นักการเมืองชาวไทย (ถึงแก่อนิจกรรม 27 ตุลาคม พ.ศ. 2560)

ผู้เสียชีวิต

ตุลาคม

10 ตุลาคม - พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา พระราชโอรสพระองค์ที่ 51 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาโหมด
30 ตุลาคม - เจ้าจอมมารดาโหมด ในรัชกาลที่ 5 บุตรีคนที่ 6 ของเจ้าพระยาสุรวงษ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ที่เกิดแต่ท่านผู้หญิงสุรวงษ์ไวยวัฒน์ (อิ่ม)

ไม่ทราบวัน

แม่เจ้าบัวไหล - ราชเทวีในเจ้าพิริยเทพวงษ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 22 และแม่เจ้าหลวงแห่งนครแพร่

อ้างอิง

บทความประวัติศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

บทความเกี่ยวกับ ปี เดือน วัน ศตวรรษ หรือช่วงเวลาต่าง ๆ นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล