การขนส่งในประเทศไทย

การรถไฟแห่งประเทศไทยเปิดให้บริการเดินรถในความยาวเส้นทางทั้งสิ้น 4,507 กิโลเมตร จำนวน 666 สถานี/ที่หยุดรถ ในรางขนาด 1 เมตร (เป็นทางเดี่ยว 2847.1 กิโลเมตร ทางคู่ 1089.9 กิโลเมตร และทางสาม 107 กิโลเมตร)

การเชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้านในปัจจุบัน

• ประเทศกัมพูชา: สายอรัญประเทศ–ปอยเปตเชื่อมต่อจากสถานีด่านพรมแดนบ้านคลองลึก จังหวัดสระแก้ว ไปยังสถานีปอยเปต (ប៉ោយប៉ែត) จังหวัดบันทายมีชัย
• ประเทศพม่า: เคยมีทางรถไฟสายกาญจนบุรีเชื่อมต่อจากสถานีด่านเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรี ไปยังสถานีจันการายา (ခ��င်ဂါးလဟာ) เขตตะนาวศรี (ปัจจุบันรัฐกะเหรี่ยง) ยกเลิกการใช้งานเมื่อ พ.ศ. 2488 (ปัจจุบันมีโครงการฟื้นฟูเส้นทางในอนาคต)^[2]
• ประเทศมาเลเซีย: สายชุมทางหาดใหญ่–ปาดังเบซาร์เชื่อมต่อจากสถานีปาดังเบซาร์ (ไทย) จังหวัดสงขลา ไปยังสถานีปาดังเบซาร์ (Padang Besar) รัฐปะลิส สามารถเดินทางต่อได้ถึงประเทศสิงคโปร์ ในอดีตเคยมีสายชุมทางหาดใหญ่–รันเตาปันจัง เชื่อมต่อจากสถานีสุไหงโก-ลก จังหวัดนราธิวาส ไปยังสถานีรันเตาปันจัง (Rantau Panjang) รัฐกลันตัน สามารถเดินทางต่อถึงประเทศสิงคโปร์ได้เช่นกัน (ปัจจุบันมีโครงการฟื้นฟูเส้นทางในอนาคต)^[3]
• ประเทศลาว: สายหนองคาย–เวียงจันทน์เชื่อมต่อจากสถานีหนองคาย จังหวัดหนองคาย สิ้นสุดสถานีคำสะหวาด (ຄໍາສະຫວາດ) นครหลวงเวียงจันทน์^[4]

ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง โดยคาดว่าจะสามารถเปิดให้บริการสายแรกได้ภายใน พ.ศ. 2569^[5]

ในปัจจุบัน ระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนมีให้บริการเฉพาะในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลเท่านั้น โดยเปิดให้บริการเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2542 ในเส้นทางรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท (หมอชิต–อ่อนนุช) และสายสีลม (สนามกีฬาฯ–สะพานตากสิน)^[6] ในปัจจุบันมีรถไฟฟ้าที่เปิดให้บริการแล้วทั้งสิ้น 10 สาย สายล่าสุดที่เปิดให้บริการคือ รถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพู ซึ่งเปิดให้บริการใน พ.ศ. 2566 ^[7]

นอกจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑลแล้ว ยังมีโครงการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในเมืองใหญ่อื่น ๆ อาทิ ขอนแก่น^[8] ภูเก็ต^[9][10] นครราชสีมา^[11] เชียงใ��ม่ หาดใหญ่

ในปัจจุบัน ระบบขนส่งผู้โดยสารอัตโนมัติภายในท่าอากาศยานให้บริการเฉพาะในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิเท่านั้น โดยเปิดเมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ.2566 โดยจะเชื่อมต่ออาคารผู้โดยสารหลักกับอาคารผู้โดยสารรองที่ 1 (SAT-1) ในระบบขนส่งผู้โดยสารอัตโนมัติท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ

ในอดีตประเทศไทยก็เคยมีการใช้รถราง โดยรถรางกรุงเทพเปิดให้บริการครั้งแรกเมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2431 โดยเปิดสายบางคอแหลมเป็นสายแรกเมื่อเริ่มแรกใช้กำลังม้าลากรถไปตามราง ทำให้ใช้เวลาการเดินทางมาก จึงไม่เป็นที่นิยม ภายหลังเปลี่ยนมาใช้กำลังไฟฟ้าเมื่อ เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2437 และจนถึงวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2511 ได้ยกเลิกการเดินรถทุกเส้นทางอย่างถาวร

ส่วนเส้นทางในต่างจังหวัดมีสองสายคือ รถรางลพบุรี และทางรถไฟสายปากน้ำ ที่ใช้รถรางวิ่งแทนรถไฟตั้งแต่ พ.ศ. 2468

ตรอก เป็นประเภทของถนนที่มีขนาดเล็กที่สุด ซึ่งบางครั้งยานพาหนะขนาดใหญ่อย่างรถยนต์ไม่สามารถเข้าถึงได้ มักจะพบการขนส่งโดยใช้วิธีเดินเท้า จักรยาน หรือรถจักรยานยนต์ ส่วนมากแล้วจะอยู่ในเขตเมือง ส่วนซอย จะเป็นถนนที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาระดับหนึ่ง บางแห่งรถยนต์สามารถเข้าได้ แต่ไม่สามารถวิ่งสวนทางกันได้ จึงมีการจัดการจราจรให้เดินรถทางเดียว หรือบางแห่งเป็นซอยที่มีขนาดใหญ่เทียบเท่าถนน สำหรับชื่อของซอย มักจะตั้งชื่อตามถนนที่ซอยนั้นแยกออกมา เช่น ซอยสุขุมวิท 55 หรือ ถนนทองหล่อ เป็นซอยที่แยกออกมาจากถนนสุขุมวิท เป็นต้น

ถนนมีทั้งถนนในเมืองและถนนที่เชื่อมต่อระหว่างจังหวัด ถนนบำรุงรักษาโดยหน่วยงานท้องถิ่น หรือถนนในเมืองบางแห่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงข่ายทางหลวง ซึ่งจะมีการกำกับรหัสหมายเลขทางหลวงนั้น ๆ ในจังหวัดสุพรรณบุรีเป็นจังหวัดที่มีการลงทุนในเรื่องโครงข่ายถนนในเมืองและในจังหวัดเป็นเงินจำนวนมาก

ทางหลวงในประเทศไทยมีหลายประเภท ได้แก่ ทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผ่นดิน ทางหลวงชนบท ทางหลวงท้องถิ่น ทางหลวงสัมปทาน ระบบทางหลวงในประเทศไทยมีความยาวรวม 64,600 กิโลเมตร ลาดยางแล้ว 62,985 กิโลเมตร และยังไม่ได้ลาดยาง 1,615 กิโลเมตร (ข้อมูลปี พ.ศ. 2539) ทางหลวงแผ่นดินสายหลักในประเทศไทย ได้แก่ ถนนพหลโยธิน ถนนมิตรภาพ ถนนสุขุมวิท และถนนเพชรเกษม ทางหลวงบางแห่งได้รับการกำหนดให้เป็นทางหลวงสายเอเชีย นอกจากนี้ยังมีทางหลวงพิเศษ ซึ่งเป็นทางหลวงประเภทหนึ่ง แต่มีการควบคุมการเข้าออก และเสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง

ทางพิเศษเป็นถนนที่มีการควบคุมการเข้าออก และต้องเสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหาจราจรติดขัดในเขตเมืองสำคัญต่าง ๆ แต่ได้ดำเนินการก่อสร้างเฉพาะกรุงเทพมหานครและปริมณฑลเท่านั้น ส่วนทางพิเศษในเมืองสำคัญต่าง ๆ ยังเป็นโครงการและยังไม่ได้ดำเนินการก่อสร้าง ส่วนทางหลวงพิเศษเป็นโครงข่ายทางหลวงที่เชื่อมโยงระหว่างเมืองในภูมิภาคต่าง ๆ ซึ่งในปัจจุบันมีทางหลวงพิเศษเพียง 2 สาย ได้แก่ ทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 และถนนกาญจนาภิเษก

ดูบทความหลักที่: รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย

รถโดยสารระหว่างจังหวัดให้บริการโดย บริษัท ขนส่ง จำกัด (บขส.) และบริษัทเอกชนอีกหลายบริษัท โดยมีสถานีรถโดยสารในกรุงเทพมหานคร สามแห่ง คือ หมอชิต2 สถานีขนส่งสายใต้ และสถานีขนส่งเอกมัย

บขส. ได้เปิดการเดินรถไปยังประเทศลาว และประเทศกัมพูชา นอกจากนี้ยังมีบริษัทเดินรถอีกหลายแห่งที่เปิดเส้นทางระหว่างประเทศ

รถประจำทางเป็นระบบขนส่งมวลชนขนาดใหญ่อย่างหนึ่งในไทย โดยเฉพาะในเมืองใหญ่เช่นกรุงเทพมหานคร ระบบรถเมล์ประจำทางให้บริการโดย องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก) ถือเป็นระบบที่ขนส่งผู้โดยสารระบบหนึ่ง และยังมีอีกหลายจังหวัดที่มีรถโดยสารประจำทาง

ประจำทางด่วนพิเศษบริการเฉพาะกรุงเทพและปริมณฑลได้แก่ รถโดยสารประจำทางด่วนพิเศษในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล^[12]

เป็นรถโดยสารที่ขนส่งผู้โดยสารจากท่าอากาศยานเข้ามาในเขตเมือง

ประเทศไทยยังมีรถประจำทางอีกจำนวนมากที่ให้บริการ เช่น สองแถว กระป้อ เป็นต้น

กรุงเทพมหานคร เป็นเมืองเดียวที่มีรถวิ่งชมเมืองบริการนักท่องเที่ยว ซึ่งประกอบด้วย 2 เส้นทางคือ รถรางสายรอบกรุงรัตนโกสินทร์^[13] และรถรางเยาวราช^[14](ปิดบริการชั่วคราว)

รถรับจ้างมีหลายประเภท เช่น รถแท็กซี่ ระบบมิเตอร์บริการในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล นครราชสีมา อุดรธานี ขอนแก่น ชลบุรี ภูเก็ต หาดใหญ่ นครศรีธรรมราช อุบลราชธานี และเชียงใหม่ รวมทั้งมอเตอร์ไซค์รับจ้างตามหน้าปากซอยและสถานที่สำคัญ ตุ๊กตุ๊กและรถสามล้อ มีให้บริการเช่นกัน

ท่าอากาศยาน มีจำนวนทั้งสิ้น 106 แห่ง (ข้อมูลปี พ.ศ. 2542) ท่าอากาศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและรองรับผู้โดยสารได้มากที่สุดในประเทศไทย คือ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ นอกจากนี้ ยังมีท่าเฮลิคอปเตอร์ ซึ่งมีจำนวนทั้งหมด 17 แห่ง (ข้อมูลปี พ.ศ. 2550)

ในปี พ.ศ. 2561 ท่าอากาศยานที่รับผู้โดยสารจากต่างประเทศมายังประเทศไทยมีทั้งหมด 11 ท่าอากาศยาน โดย ท่าอากาศยานหัวหินเป็นท่าอากาศยานล่าสุดที่ให้บริการใน เส้นทางระหว่างประเทศไทยและประเทศมาเลเซีย โดยท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี และท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี ยกเลิกการรับผู้โดยสารจากต่างประเทศในปีดังกล่าว ต่อไปนี้เป็นรายชื่อท่าอากาศยานที่การบินระหว่างประเทศในปี พ.ศ. 2561

• ท่าอากาศยานดอนเมือง
• ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
• ท่าอากาศยานเชียงใหม่
• ท่าอากาศยานภูเก็ต
• ท่าอากาศยานหาดใหญ่
• ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย
• ท่าอากาศยานนานาชาติกระบี่
• ท่าอากาศยานนานาชาติสมุย
• ท่าอากาศยานนานาชาติสุราษฎร์ธานี
• ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา
• ท่าอากาศยานหัวหิน

ท่าอากาศยานในประเทศไทยที่สามารถรับเครื่องบิน ขนาดใหญ่ชนิด โบอิง 747 มีเพียง 6 ท่าอากาศยานโดยทั้งหมด การบินไทย เครื่องทำการบินทางพาณิชย์ ได้แก่

• ท่าอากาศยานดอนเมือง
• ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
• ท่าอากาศยานเชียงใหม่
• ท่าอากาศยานภูเก็ต
• ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย
• ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา

ท่าอากาศยานที่สามารถรับเครื่องบินขนาดใหญ่ แอร์บัส เอ380 มีเพียง 4 ท่าอากาศยาน แต่ให้บริการเชิงพาณิชย์ที่เดียวคือ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ

• ท่าอากาศยานดอนเมือง
• ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
• ท่าอากาศยานเชียงใหม่
• ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา

ในประเทศไทยมีสายการบินจำนวนมาก โดยมีการบินไทยเป็นสายการบินที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งเป็นสายการบินแห่งชาติ

เส้นทางน้ำสายสำคัญ 3,999 กม. 3,701 กม. เป็นเส้นทางที่มีน้ำลึกไม่ต่ำกว่า 0.9 เมตรตลอดทั้งปี นอกจากนี้ยังมีเส้นทางเล็กๆ อีกจำนวนมาก ที่ใช้เรือขนาดเล็กเช่นเรือหางยาวในการเดินเรือ

มีเรือโดยสารให้บริการในแม่น้ำเส้���ทางต่าง ๆ จำนวนมากมายหลายบริษัท เช่น เรือด่วนเจ้าพระยา หรือเรือหางยาว เรือข้ามฟาก ส่วนเรือโดยสารในคลอง เช่น เรือโดยสารคลองแสนแสบ ให้บริการในคลองแสนแสบ ซึ่งสามารถเดินทางได้อย่างรวดเร็วอีกด้วย

ปัจจุบันท่าเรือแหลมฉบังเป็นท่าเรือเดียวที่มีผู้โดยสารเดินทางไปกลับจากท่าเรือแหลมฉบังไปยังประเทศสิงคโปร์ และประเทศสิงคโปร์มายังท่าเรือแหลมฉบัง

เรือเดินสมุทรมีทั้งหมด 299 ลำ (ขนาดใหญ่เกิน 1,000 ตันกรอส) หรือคิดเป็นขนาด 1,834,809 ตันกรอส หรือ 2,949,558 DWT (ข้อมูลปี พ.ศ. 2542) แบ่งออกเป็น

• ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม 67 กิโลเมตร
• แก๊สธรรมชาติ 350 กิโลเมตร

• ตารางเวลาการเดินทางสาธารณะ เก็บถาวร 2011-08-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• thaideemove.com - ประเภทรถรับจ้าง
• 2bangkok.com - การพัฒนาการขนส่งและเหตุการณ์
• winpickup.com - บริการรถรับจ้าง
• Thailand Transportation Modes เก็บถาวร 2007-08-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Transportation modes.
• แผนที่ทางรถไฟ