กองซุนเอี๋ยน
กองซุนเอี๋ยน (เสียชีวิต ป. กันยายน ค.ศ. 238[a]) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า กงซุน เยฺวียน (จีนตัวย่อ: 公孙渊; จีนตัวเต็ม: 公孫淵; พินอิน: Gōngsūn Yuān; เวด-ไจลส์: Kungsun Yüan ;) ชื่อรอง เหวินอี้ (จีน: 文懿; พินอิน: Wényì) เป็นขุนพล ขุนนาง และขุนศึกผู้มีชีวิตในรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน กองซุนเอี๋ยนก่อกบฏต่อวุยก๊กในปี ค.ศ. 237 และสถาปนาตนเป็น "เอียนอ๋อง" (燕王 เยียนหวาง) หรืออ๋องแห่งรัฐเอียน ในปี ค.ศ. 238 สุมาอี้ขุนพลวุยก๊กนำทัพไปยังเลียวตั๋งและพิชิตรัฐเอียนได้สำเร็จ จับตัวกองซุนเอี๋ยนประหารชีวิต
| กองซุนเอี๋ยน (กงซุน เยฺวียน) 公孫淵 | |
|---|---|
 ภาพวาดกองซุนเอี๋ยนจากนวนิยายภาพสามก๊ก (ค.ศ. 1957) | |
| เอียนอ๋อง (燕王 เยียนหวาง) | |
| ครองราชย์ | ค.ศ. 237– ป. กันยายน ค.ศ. 238 |
| เจ้าเมืองเลียวตั๋ง (遼東太守 เลียวตงไท่โฉ่ว) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 228 – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | โจยอย |
| ก่อนหน้า | กองซุนก๋ง |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ไม่ทราบ มณฑลเหลียวหนิง |
| เสียชีวิต | ป. กันยายน ค.ศ. 238 มณฑลเหลียวหนิง |
| บุตร | กองซุนสิว |
| บุพการี |
|
| ความสัมพันธ์ |
|
| อาชีพ | ขุนพล, นักการเมือง, ขุนศึก |
| ชื่อรอง | เหวินอี้ (文懿) |
ประวัติ
แก้กองซุนเอี๋ยนเป็นบุตรชายของกองซุนของ ขุนศึกผู้ปกครองเมืองเลียวตั๋ง (遼東郡 เหลียวตงจฺวิ้น), เสฺวียนถู (玄菟郡 เสฺวียนถูจฺวิ้น), เล่อล่าง (樂浪郡 เล่อล่างจฺวิ้น) และไต้ฟาง (帶方郡 ไต้ฟางจฺวิ้น) ในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่��ตะวันออก กองซุนของกลายเป็นขุนนางผู้ปกครองรัฐประเทศราชของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊ก เมื่อกองซุนของเสียชีวิต กงซุน หฺว่าง (公孙晃) และกองซุนของที่เป็นบุตรชายของกองซุนของต่างก็ยังอายุน้อยเกินไปที่สืบทอดอำนาจจากกองซุนของ กองซุนก๋งน้องชายของกองซุนของจึงรับช่วงต่อแทน[4] ในปี ค.ศ. 228 กองซุนเอี๋ยนที่เติบโตขึ้นได้ยึดอำนาจจากกองซุนก๋งผู้อาและให้จับตัวกองซุนก๋งไปขังคุก
แม้ว่ากองซุนเอี๋ยนจะเป็นผู้ปกครองรัฐประเทศราชของรัฐวุยก๊ก แต่กองซุนเอี๋ยนก็คิดจะเปลี่ยนไปเข้าด้วยง่อก๊กที่เป็นรัฐอริของวุยก๊ก ท้ายที่สุดกองซุนเอี๋ยนกลับมาเข้าด้วยวุยก๊กเพราะแรงกดดันจากโจยอยจักรพรรดิวุยก๊ก กองซุนเอี๋ยนสังหารคณะทูตของง่อก๊ก แต่ทูตบางคนได้หนีไปอาณาจักรโคกูรยอ ซุนกวนจักรพรรดิง่อก๊กพยายามสร้างความเป็นพันธมิตรกับโคกูรยอเพื่อเปิดการโจมตีกองซุนเอี๋ยน แต่ในที่สุดโคกูรยอก็เข้าสนับสนุนวุยก๊กในการรบกับกองซุนเอี๋ยน
ในปี ค.ศ. 237 โจยอยจักรพรรดิแห่งวุยก๊กทรงกังวลในเรื่องอิทธิพลของกองซุนเอี๋ยนทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือ จึงส่งขุนพลบู๊ขิวเขียมให้นำทัพชาวจีนฮั่น ชนเผ่าออหวนและเซียนเปย์ไปโจมตีกองซุนเอี๋ยน แต่เกิดน้ำท่วมทำให้การทัพถูกยกเลิกไป กองซุนเอี๋ยนสถาปนาตนเป็น "เอียนอ๋อง" (燕王 เยียนหวาง) และติดต่อเป็นพันธมิตรกับง่อก๊กใหม่ ในปีถัดมาสุมาอี้และบู๊ขิวเขียมขุนพลวุยก๊กนำทัพเข้ารบกับกองซุนเอี๋ยน กองซุนเอี๋ยนพ่ายแพ้และถูกสังหาร ขณะที่ตระกูลของกองซุนเอี๋ยนก็ถูกกวาดล้าง ด้วยเหตุนี้เลียวตั๋งและอาณาบริเวณที่เป็นทางด้านตะวันตกเฉียงเหนือของเกาหลีในปัจจุบันจึงกลายเป็นอาณาเขตของวุยก๊ก
พงศาวลี
แก้| เจี้ยนอี้โหว (建义侯) กงซุน เหยียน (公孙延) (แต่งตั้งย้อนหลัง) | |||||||||||||||||||||
| หย่งหนิงเซียงโหว (永寧鄉侯) กงซุน ตู้ (公孙度) ?-190-204 | |||||||||||||||||||||
| เซียงผิงโหว (襄平侯) กองซุนของ (公孙康 กงซุน คาง) ?-204-? | ผิงกัวโหว (平郭侯) กองซุนก๋ง (公孙恭 กงซุน กง) ?-?-228-? | ||||||||||||||||||||
| กงซุน หฺว่าง (公孙晃) | เอียนอ๋อง (燕王 เยียนหวาง) กองซุนเอี๋ยน (公孙渊 กงซุน เยฺวียน) ?-228-238 | ||||||||||||||||||||
| กองซุนสิว (公孙脩 กงซุน ซิว) ?-238 | |||||||||||||||||||||
ดูเพิ่ม
แก้หมายเหตุ
แก้- ↑ พระราชประวัติโจยอยในจดหมายเหตุสามก๊กระบุว่าสุมาอี้นำทัพล้อมเซียงเป๋งในวันปิ่งอิ๋น (丙寅) ของเดือน 8 ศักราชจิ่งชูปีที่ 2[1] อย่างไรก็ตาม เดือนนั้นไม่มีวันปิ่งอิ๋น วันปิ่งอิ๋นถัดมาอยู่ในเดือน 9 ของปีเดียวกัน และเทียบได้กับวันที่ 3 กันยายน ค.ศ. 238[2] ในปฏิทินจูเลียน จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 74 ระบุว่าเซียงเป๋งถูกตีแตกในวันเหรินอู่ (任午) ของเดือน 8 ปีนั้น[3] อย่างไรก็ตาม เดือนนั้นไม่มีวันเหรินอู่ วันเหรินอู่ถัดมาก็อยู่ในเดือน 9 เช่นกัน และเทียบได้กับวันที่ 19 กันยายน ค.ศ. 238 ในปฏิทินจูเลียน
อ้างอิง
แก้- ↑ (丙寅，司馬宣王圍公孫淵於襄平，大破之，傳淵首于京都，海東諸郡平。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 3.
- ↑ "中央研究院 兩千年中西曆轉換". sinocal.sinica.edu.tw. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-15. สืบค้นเมื่อ 2020-05-13.
{{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|dead-url=ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help) - ↑ (任午，襄平潰，淵與子修將數百騎突圍東南走，大兵急擊之，斬淵父子於梁水之上。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 74.
- ↑ (康死，子晃、淵等皆小，眾立恭為遼東太守。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 8.
บรรณานุกรม
แก้- ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
- เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
- ฝาน เสฺวียนหลิง (648). พงศาวดารราชวงศ์จิ้น (จิ้นชู).
