Quvvahoi musallahi Toçikiston

Quvvahoi musallahi Toçikiston
Kişvar	Toçikiston
Vkljucaet v sebja	Tajik Ground Forces[d] Tajik Air Force[d] Qūşunhoi Zudamali Vazorati mudofiai Çumhuriji Toçikiston[d] Gvardijai millī
Afsar-farmondeh
Parvandaho dar Vikianbor

Quvvahoi musallahi Çumhuriji Toçikiston — taşkiloti harbiji davlatī buda, asosi mudofiai Çumhuriji Toçikistonro, ki on baroi muhofizati musallahonai istiqlol va tamomijati arziji on ta'jin gardidaast, taşkil medihad.^[1]

Quvvahoi musallahi Çumhuriji Toçikiston 23 fevrali soli 1993 ta'sis joftaast. Binobar Qonuni Çumhuriji Toçikiston «Dar borai rūzhoi id», 23 fevral hamcun Rūzi Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston çaşn girifta meşavad^[2].

Vazifahoi Quvvahoi musallahi Çumhuriji Toçikiston az inho iboratand:

• Zada gardonidani taçovuzi duşman va şikast dodani taçovuzkor;
• Hifzi fazoi havoiji davlat;
• Muhofizati musallahonai sarhadi davlatī;
• Taşkil va peşburdi mudofiai hududī;^[3]
• Iştirok dar zada gardonidani taçovuzi musallahona ba davlati digar jo içro namudani vazifahoi sulhovarona, ki az ўhdadorihoi bajnalmilalī barmeojand. (qçt 28.12.05 № 141)
• Çalb kardani qismho, çuz'u tomho va digar soxtorhoi Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston baroi içroi vazifaho, ki ba ta'jinoti onho vobastagī nadorand, tanho dar asosi Qonun jo Farmoni Prezidenti Çumhuriji Toçikiston, ki ba'dan dar çalasai jakçojai Maçlisi millī va Maçlisi namojandagoni Maçlisi Oliji Çumhuriji Toçikiston tasdiq meşavad, amalī megardad.^[4]

Hukumati kişvar bo vuçudi muşkiloti zijodi iqtisodivu molijavī hanūz az marhalahoi avvali ta'sisi Quvvahoi musallah ba taçdidu aznavsoziji infrasoxtor va ta'sisi çuz'u tomhoi maxsusgardonidaşuda e'tibori maxsus doda, dar barobari ta'minoti onho bo texnikavu taçhizoti muosir, ba omodasoziji kadrhoi balandixtisosi nizomī şurū' namuda bud. Afsaronu sarbozoni Quvvahoi Musallah dar solhoi duşvori muxolifati doxilī (1993—1997) va şiddat giriftani vaz'i mintaqavu çahon qarzi vatandoriji xeşro sadoqatmandona içro namuda, dar rohi ba e'tidol ovardani vaz'ijat, ta'mini sulhu subot va bezarar gardonidani gurūhhoi ekstremistivu terroristī risolati farzandivu şahrvandiji xudro ba tavri şoista ado mekardand.

To soli 1997 Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston ba se nav'i asosī, Qūşunhoi xuşkigard, Quvvahoi harbī-havoī va Qūşunhoi mudofiai ziddi havoī iborat bud. Ba ƣajr az çuz'u tomhoi tobei nav'hoi Quvvahoi Musallah, hamzamon dar tobeijati Vazorati mudofia qismu vohidhoi nizomiji alohida niz fa'olijat menamojand. Az çumlai onho Litseji harbī, Donişkadai harbī, Polki komendantī, qismhoi harbiji ta'minotī va digar idorahoi harbī meboşand, ki aksari onho az solhoi avvali taşkiljobiji Artişi milliji Toçikiston ta'sis jofta, vobasta ba içroi vazifahoi muhimi sohavī korhoi zijodero amalī menamojand. Dar natiçai islohoti nizomī dar Artişi milliji Toçikiston, ki az rūzhoi bunjodi Quvvahoi Musallah oƣoz gardida, on hanūz idoma dorad, korhoi xele zijod ba somon rasonida şudand. Dar in zamina Sarsitod ba Sitodi generalī tabdil joft, Quvvahoi harbī-havoī va mudofiai ziddi havoī muttahid gardonida şud, dar zaminai Koleçi Oliji nizomī Donişkadai harbī ta'sis joft, dar soxtori bisjore az qismhoi nizomī digargunihoi zijod vorid karda şud va az hama muhim bo nazardoşti tahdidi xatarhoi çahoni muosir nav'i sejumi Quvvahoi musallah, jo xud Qūşunhoi zudamal dar hajati Artişi milliji Toçikiston ta'sis doda şud.^[5]

Qūşunhoi xuşkigardi Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston (QX QMÇT) soli 1993 taşkil şuda az serşumortarin nav'i Quvvahoi musallah ast. Qūşunhoi xuşkigard 70 dar sadi şumorai umumiji Artişi milliji Toçikistonro taşkil medihand. Dar hajati Qūşunhoi xuşkigard asosan çuz'u tomhoi nizomiji savorai tirandoz, tankī va artillerija fa'olijat mekunand. Hamasola qismhoi nizomiji in nav'i Quvvahoi Musallah dar gūşahoi gunoguni çumhurī mustaqilona va jo dar jakçojagī bo çuz'u tomhoi soxtorhoi qudratiji mamlakat maşqhoi vasei nizomī doir namuda, omodagiji çangiji xudro pajvasta sajqal medihand.

• Farmondehi Qūşunhoi xuşkigardi Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston general-major Muminzoda Baxtijor Mumin ast.

Quvvahoi harbiji havoī va mudofiai ziddihavoiji Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston (QHH va MZH QMÇT) az naxustin nav'i Quvvahoi musallah ba şumor rafta, on hamsolu hamqadami Artişi millī meboşad. Qūşunhoi mudofiai ziddi havoī boşad, nisbat ba Quvvahoi harbī-havoī çavon buda, on soli 1994 taşkil joftaast. Dar natiçai vorid namudani islohoti harbī va bo nazardoşti hadafu vazifahoi jagona, soli 2005 in du nav'i Quvvahoi Musallah muttahid gardonida şudand. Hajati şaxsī va havopajmoju carxbolhoi çangiji QHH az rūzhoi avvali fa'olijati Artişi milliji çumhurī dar hifzi soxti Konstitutsioniji Toçikistoni navbunjod az xud sahmi arzandae guzoştaand.

• Farmondehi Quvvahoi harbī-havoī va mudofiai ziddi havoiji Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston general-major Rahmonalī Safaralizoda ast.

Qūşunhoi zudamali Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston (QZ QMÇT) dar zamoni muosir quvvai asosie, ki ba amnijati mintaqaviju çahonī tahdidi xatar mekunad, in terrorizmi bajnalmilalī va ekstremizmi sijosī ast. Az in rū, hadafi asosiji bunjodi Qūşunhoi zudamal in çorī namudani usulhoi navi omodagī bar ziddi in guna nerūho va dar maçmū' zudamal va qobili çangu harb namudani hama Quvvahoi Musallah ast. Qūşunhoi zudamali Quvvahoi Musallah bo Farmoni Prezidenti mamlakat mohi sentjabri soli 2003 bunjod joftaast. Bunjodi in nav'i Quvvahoi Musallahi çumhurī dar doirai navsozī va be zijod namudani şumorai umumiji artişi milliji Toçikiston surat girift. Ba hajati on hama qismhoi nizomiji desantī, tirandozoni kūhī, qismhoi ta'jinoti maxsus, Polki muhandisī-sapjorī va jak qator çuz'u tomhoi digar şomil gaştand. Ajni hol çuz'u tomhoi Brigadai desantī-zarbaviji Qūşunhoi zudamali Quvvahoi Musallah ba Quvvahoi muştaraki vokunişi favriji kişvarhoi a'zoi Sozmoni ahdnomai amnijati dastaçam'ī va se bataljoni on ba nerūhoi muştaraki zudamali mintaqai Osijoi Markazī şomil meboşand.

• Farmondehi Qūşunhoi zudamali Quvvahoi Musallahi Çumhuriji Toçikiston general-major Miralī Rahmatzoda ast.

• Vaziri mudofiai Çumhuriji Toçikiston — general-polkovnik Şeralī Mirzo (az 20 nojabri soli 2013)
• Sardori Sitodi generaliji Quvvahoi Musallah — muovini jakumi vaziri mudofia, general-lejtenant Sobirzoda Emomalī
• Muovini vaziri mudofiai Çumhuriji Toçikiston general-major Ƣulomzoda Abdulhoşim
• Muovini vaziri mudofiai Çumhuriji Toçikiston general-major Latifzoda Asror
• Muovini vaziri mudofiai Çumhuriji Toçikiston oid ba aqibgoh polkovnik Hukmiddinzoda Xajriddin
• Muovini vaziri mudofiai Çumhuriji Toçikiston oid ba asliha va texnikai harbī — sardori Rajosati asliha va texnikai harbī, general-major Mahmadzoda Suhrob(?)

Dar guzorişi radioi «Ozodī» (19 janvari 2016) cunin ma'lumot ovarda şudaast: «ş az 8 million aholiaş, beş az 3 million fardi qobili xidmat dorad, buçai difoiaş 75 million dollar va qarzi berunaaş — beş az 2 milliard dollarro taşkil medihad. In kişvar 37 tank, 46 zirehpūş, 10 tūpxona va 3 şabakai muşakandoz dorad. Şumori umumiji havopajmohojaş 25 adad, az mijoni onho 15 havopajmoi borkaş ast.»^[6]

• Daraçahoi Nerūhoi musallahi Toçikiston