ఉరవకొండ

ఉరవకొండ
జనగణన పట్టణం
ఉరవకొండ
Coordinates: 14°57′N 77°16′E / 14.95°N 77.27°E / 14.95; 77.27
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	అనంతపురం
విస్తీర్ణం
• Total	30.28 కి.మీ2 (11.69 చ. మై)
Elevation	459 మీ (1,506 అ.)
జనాభా  (2011)
• Total	35,565
• జనసాంద్రత	1,200/కి.మీ2 (3,000/చ. మై.)
భాష
• అధికారక	తెలుగు
Time zone	UTC+05:30 (IST)
పిన్	515812
ప్రాంతీయ ఫోన్‌కోడ్	08496
Vehicle registration	AP

ఉరవకొండ, అనంతపురం జిల్లా, ఉరవకొండ మండలానికి చెందిన జనగణన పట్టణం.^[1] ఈ పట్టణం అనంతపురం - బళ్ళారి రహదారిలో ఉంది. గుంతకల్లు ఇక్కడికి దగ్గర లోని రైల్వే జంక్సన్. ఇక్కడి నుండి బళ్ళారి, అనంతపురం, కళ్యాణదుర్గం, గుంతకల్లు, కణేకల్లు రాయదుర్గం ప్రాంతాలకు రవాణా సదుపాయం ఉంది.మండల కేంద్రం అయిన ఈ ఊరు వజ్రకరూరు, విడపనకల్లు, కళ్యాణదుర్గం మార్గం లోని పల్లె ప్రాంత ప్రజలకు ఒక కూడలి లాగ వ్యవహరిస్తుంది.

ఉరవకొండ అనంతపురం జిల్లా ఉరవకొండ మండలంలోని ఒక జనాభా లెక్కల పట్టణం. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం ఉరవకొండ పట్టణంలో మొత్తం 7,950 కుటుంబాలు ఉన్నాయి. ఉరవకొండ మొత్తం జనాభా 35,565మంది కాగా, అందులో పురుషులు 17,788, స్త్రీలు 17,777 మంది ఉన్నారు, ^[2]సగటు లింగ నిష్పత్తి 999. పట్టణంలో 0-6 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లల జనాభా 3759, ఇది మొత్తం జనాభాలో 11%గా ఉంది. 0-6 సంవత్సరాల మధ్య 1993 మంది మగ పిల్లలు, 1766 మంది ఆడ పిల్లలు ఉన్నారు. బాలల లింగ నిష్పత్తి 886, ఇది సగటు లింగ నిష్పత్తి (999) కంటే తక్కువ.పట్టణ అక్షరాస్యత మొత్తం శాతం 73.1%. అవిభాజ్య అనంతపురం జిల్లా 63.6% అక్షరాస్యతతో పోలిస్తే ఉరవకొండ అధిక అక్షరాస్యతను కలిగి ఉంది. పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 82.54%, స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు 63.83%.ఇది సముద్రమట్టానికి 459 మీటర్లు (1550 అడుగులు) ఎత్తులో ఉంది.

ఉరవకొండ పేరు వినగానే మొదట గుర్తొచ్చేది కొండ. పట్టణానికి అలంకారంగా ఉంటుంది. పట్టణ మధ్యన ఉన్న ఈ కొండకు ఘన చరిత్ర కూడా ఉంది. పాముపడగ ఆకారంలో కొండ ఉండటంతో పూర్వం పట్టణాన్ని ఉరగాద్రి అని పిలిచే వారట. సంస్కృతంలో ఉరగ అంటే పాము పడగ, అద్రి అంటే కొండ అని అర్థం. పాము ఆకారంలో కొండ ఉన్నందువల్ల ఉరగాద్రిగా పేరు ఏర్పడిందట. కాలక్రమేణా అదికాస్తా ఉరవకొండగా మారింది.ఎక్కడైనా ఊరి సమీపంలో కొండలు, గుట్టలు ఉంటే వాటికి వ్యతిరేక దిశలో అభివృద్ధి చెందడం పరిపాటి. ఉరవకొండ పట్టణం మాత్రం కొండ చుట్ట్టూ అభివృ��్ధి చెందుతుండటం విశేషం. చిక్కన్న అనే పాలేగాడు పట్టనానికి కోట బురుజు నిర్మించుకుని, కొంతకాలం సామంత పాలన సాగించినట్లు చరిత్ర చెబుతోంది.

ఈ ఊరిలో ప్రసిద్ధి చెందిన కరిబసవ స్వామి మఠం, పిరమిడ్ ధ్యాన కేంద్రం ఉన్నాయి.ఉరవకొండలోని కరిబసవ మఠం రథోత్సవం తరువాతి రోజున లంక జరుగుతుంది. ఈ మఠం చాలా పురాతనమైంది, శైవ మత సంప్రదాయాలను పాటిస్తు ఇక్కడి కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి.

ఇక్కడ వున్న శ్రీ కరిబసవ స్వామి ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల కూడా చాలా పురాతనమైంది, ఎందరో మేథావులు విద్యను అభ్యసించిన విద్యాలయం.సత్యసాయిబాబా మొదటసారిగా తన ప్రస్థానం మొదలు పెట్టిన ఊరు ఇది. సత్యనారాయణ రాజు అనే నామం తో బాబా సైతం ఈ పాఠశాలలో విద్యను అభ్యసించారు. ఈపాఠశాల త్వరలో 100 సంవత్సరాల మైలు రాయిని చేరుకుంటుంది. తెలుగు భాష అభ్యున్నతి కి ఎంతో కృషి చేసిన , గురువలకే గురువుగా భావించే ఆచార్య తూమాటి దోణప్ప గారు కూడా ఈ కళాశాల లోనే చదువుకొన్నారు. రసాయన శాస్త్రం లో ప్రముఖులు ఎం.శాంతప్ప ఇక్కడే చదువుకున్నాడు.

• ఎం.శాంతప్ప