Tokod
Tokod mađ. Tokod | |
---|---|
Administrativni podaci | |
Država | Mađarska |
Region | Centralna prekodunavska |
Županija | Komarom-Estergom |
Srez | Estergom |
Stanovništvo | |
Stanovništvo | |
— 2018. | 4.200[1] |
— gustina | 267 st./km2 |
Geografske karakteristike | |
Koordinate | 47° 43′ 27″ S; 18° 39′ 36″ I / 47.72414° S; 18.66011° I |
Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
Površina | 14,91 km2 |
Poštanski broj | 2531 |
Pozivni broj | (+36) 33 |
Veb-sajt | |
http://www.tokod.hu/ |
Tokod (mađ. Tokod, nem. Erbstolln, lat. Gardellaca и Cardabiaca) je veće naselje u Mađarskoj. Tokod je veće naselje u okviru županije Komarom-Estergom.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Lokacija
[uredi | uredi izvor]Tokod je naselje u županiji Komarom-Estergom, ispod istočnih ogranaka planinskog lanca Gereče, južno od Tata i zapadno od Doroga. Obližnja veća naselja su Njergešujfalu 12,5 kilometara severozapadno i Estergom 8,5 kilometara severoistočno.
Do naselja se stiže javnim putem na magistralnom putu 10, od kojeg se odvajaju putevi 1118 i 1119 vode do njegovog centra, a put 1121 koji povezuje puteve 1106 i 1119 prolazi duž naselja Ebsenibanja. Do naselja se može doći vozom na železničkoj liniji Estergom–Almašfizite, koja na pruzi ima i svoju železničku stanicu (železničku stanicu Tokod).
Istorija
[uredi | uredi izvor]Okolina Tokoda je naseljena od davnina. Na njenoj teritoriji pronađeni su artefakti iz bronzanog doba, rimskog perioda i perioda doseljavanja Mađara na ove prostore.
Ovde je pronađeno na poršini od 120×140 metara, prečnika zida od 1,5 metara, 11 okruglih kula iz kasnorimskog perioda. Kastrum, je imao kitnjastu kapiju i kupatilo. Ovde su pronađeni i ostaci keramičkih peći, peći za topljenje stakla i metala, koji dokazuju da su Rimljani poznavali i koristili lokalni ugalj, pa čak i imali montažne građevinske elemente.
Hronologija:
Naselje se prvi put u dokumentima pominje 1181. godine, kada su opisane i njegove granice. U to vreme bio je vlasništvo monaha Estergom-Sentkiralja.
Dolaskom Tatara naselje je potpuno opustošeno i ostalo bez stanovnika.
U 15. veku ovde su posede stekli i krstaši iz Estergoma.
Godine 1543. Turci su ga zauzeli i ponovo ga opustošili. Otprilike u to vreme, selo je pripadalo „županiji Piliš” i postalo je vlasništvo nadbiskupije Estergom, koja je ovde podigla crkvu.
Jedna od pobeda nad Turcima izvojevana je između Tokoda i Tata. Tokod je ponovo razoren tokom turskih oslobodilačkih borbi.
Početkom 18. veka ovde je imanje imala i Estergomska bogoslovija.
U vreme vladavine kralja Jozefa( 1784–1788), naselje je bilo u vlasništvu Bogoslovije. Tada je ovde živelo 706 stanovnika, a u selu je bilo 120 stambenih zgrada.
Veći razvoj Tokoda podsticao je ugalj koji se ovde nalazi i industrijalizacija zasnovana na bogatstvu uglja. Vađenje uglja u naselju i okolini počinje da cveta u prvoj polovini 19. veka. Osim uglja, krečnjak se kopao i na stenovitim stranama Gereče.
Zbog izgradnje pruge, na kvarcnom pesku pronađenom u okolini iz 1892. godine izgrađena je fabrika stakla. Za buduće radnike fabrika (Tokod-Uvegđar) izgrađeno je stambeno naselje
Godine 1992. Tokodaltaro se odvojio od Tokolda.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Tokom popisa iz 2011. godine, 85,4% stanovnika se izjasnilo kao Mađari, 1% kao Romi, 1,1% kao Nemci i 0,2% kao Rumuni (14,5% se nije izjasnilo).
Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 42%, reformisani 4,7%, luterani 0,4%, grkokatolici 0,2%, nedenominacioni 18,8% (32,9% se nije izjasnilo).[2]
Reference
[uredi | uredi izvor]Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Zvanični veb-sajt
- Mócsy András 1981: Die Spätrömische Festung und das Gräberfeld von Tokod.