Tvrđava Stalać
| Stalać | |
|---|---|
 Tvrđava Stalać | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | kod Stalaća |
| Opština | Opština Ćićevac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | tvrđava |
| Vreme nastanka | XIV vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo |
| www | |
Stalać (Todorova kula, Kula Todora od Stalaća) je srednjovekovno utvrđenje nedaleko od Stalaća, od koga je su danas opstali samo ostaci Donžona, zbog čega se ceo lokalitet obično naziva "kulom".
Smatra se da je kulu podigao knez Lazar Hrebeljanović na ostacima antičkog grada, kao i crkvu u blizini, od koje je danas ostalo samo zvono u crkvenoj porti na kome piše da je napravljeno 1384. godine u Milanu. Sama Todorova kula se nalazi na obroncima Mojsinjskih planina, na kojoj se nekad nalazilo 70 srpskih manastira i crkava.
Tragičan kraj Todora od Stalaća i njegove ljube Jelice opisan je u narodnoj pesmi „Smrt vojvode Prijezde“. Todor je odlučio da sa Jelicom skoči u Južnu Moravu, koja je tada tekla ispod same kule, kako ne bi pali u ruke Turcima. Prema legendi Turci su ušli u grad prateći guske koje su kroz skriveni otvor na bedemu oko kule izlazile na Moravu. Putopisci iz XV veka su zabeležili da je podno grada u to doba bilo usidreno preko 100 šajki. Od kule je danas ostao samo jedan dobro očuvani zid.
Udruženje građana Todor od Stalaća je pokrenulo inicijativu i prikuplja sredstva za rekonstrukciju tvrđave koja bi se odvijala po fazama. Prva faza je obnova donžon kule i postavljanje spomenika vojvodi Prijezdi i Jelici. Druga faza je obnova Malog grada koji je povezan sa kulom i treća faza je obnova tvrđave u celini koja zauzima površinu od četiri hektara. Više o aktivnostima udruženja vezanim za tvrđavu u Stalaću možete saznati na sajtu udruženja
.jpeg)
