Nacionalni park Centralni Balkan

Nacionalni park Centralni Balkan
IUCN kategorija II (nacionalni park)
Panoramski pogled na vrh Botev
Mjesto	Rila Bugarska
Najbliži grad	Dupnica, Samokov
Koordinate	42° 46′ 16.35″ N 24° 29′ 43.6″ E / 42.7712083° S; 24.495444° I / 42.7712083; 24.495444
Površina	716.69 km²
Osnovano	31. oktobar 1991. godine

Nacionalni park Centralni Balkan (bug. Национален парк Централен Балкан) se nalazi u centralnoj Bugarskoj, na centralnim i višim delovima Stare planine. Njegova nadmorska visina se kreće od 550 m u blizini grada Karlovo do 2376 m na vrhu Botev, koji je i najviši vrh na planini. Osnovan je 31. oktobra 1991. godine. Nacionalni park Centralni Balkan je treća po veličini zaštićena teritorija u Bugarskoj, sa površinom od 716,69 km². On se prostire na teritoriji 5 bugarskih oblasti: Lovečke, Gabrovske, Sofijske, Plovdivske i Starozagorske. Nacionalni park obuhvata devet rezervata prirode koji zauzimaju 28% teritorije parka: Boatin, Caričina, Kozija Stena, Steneto, Severni Džendem, Peštanska Skala, Sokolna, Džendema i Stara Reka.

Nacionalni park Centralni Balkan jedan je od najvećih i najvrednijih zaštićenih područja u Evropi. Međunarodna unija za zaštitu prirode (MUZP, eng. IUCN) park je svrstala u kategoriju II. Dva od četiri prirodna rezervata uključeni su u listu UN reprezentativnih zaštićenih područja, a četiri od devet prirodna rezervata se nalaze na Unesko-vu listu Rezervati biosfere kroz program Čovek i biosfera. Punopravni je član WWF-ove fondacije PAN parkovi. Od 2017. godine, stare bukove šume iz svih devet prirodnih rezervata priključene su Karpatskim i nemačkim prašumama bukve na listi svetske baštine.^[1]

Park se nalazi u području ekoregiona Rodopske planinske mešovite šume u okviru paleoarktičkog bioma širokolisnih i mešovitih šuma umerenog predela. Stanište je retkih i ugroženih vrsta i zajednica divljih životinja, samoregulišućih ekosistema biološke raznovrsnosti, kao i istorijskih lokacija od globalnog kulturnog i naučnog značaja. Floru čine 2340 vrste i podvrste biljaka. Šuma pokriva 56% površine parka. Tu živi 59 vrsta sisara, 224 vrsta ptica, 14 vrsta gmizavaca, 8 vrsta vodozemaca i 6 vrsta riba, i preko 2387 vrsta beskičmenjaka.

Nacionalni park Centralni Balkan osnovan je 1991. godine kako bi se očuvao jedinstven prirodni predeo i nasleđe ove oblasti i zaštitili običaji i način života lokalnog stanovništva. Parkom upravlja regionalno ministarstvo za životnu sredinu i vodu Bugarske.

• Površina: 71.669,5 hektara
• Dužina: 85 km
• Prosečna širina: 10 km
• Najviši vrh: Botev 2,376 m
• Najniža tačka: u blizini grada Karlovo, oko 500 m nadmorske visine
• Šumsko područje: 44.000,8 hektara
• Područje bez drveća: 27.668,7 hektara
• 70% prirodnih ekosistema
• 9 rezervata prirode, sa zajedničkom površinom od 20,019 hektara

Stogodišnje šume bukve, smrče, graba, jele, i hrasta kitnjaka su najzastupljenije u parku. U parku je identifikovano više od polovine flore Bugarske, od kojih su 10 vrsta i 2 podvrste endemične, i nigde se na svetu ne sreću više. Preko 130 biljaka i životinja koje naseljavaju nacionalni park Centralni Balkan nalaze se na svetskoj crvenoj listi IUCN.

U parku raste 166 poznatih vrsta lekovitih biljaka, 12 su zaštićene zakonom. Pored toga, postoji i 229 vrsta mahovine, 256 vrsta gljiva i 208 vrsta algi. Centralni deo Stare planine je dom 70% svih beskičmenjaka i 62% kičmenjaka u Bugarskoj. Postoji 224 posebne vrste ptica, što čini nacionalni park Centralni Balkan važnim međunarodnim utočištem za ptice.

Teren parka obuhvata velike visoko-planinske livade, vertikalne stene, padine, duboke kanjone, vodopade, kao i brojne vrhove, od kojih se oko 20 nalazi na nadmorskoj visini od 2.000 m i više. Nacionalni park Centralni Balkan je omiljeno mesto za turiste, prirodnjake i naučnike.

Nacionalni park Centralni Balkan na Vikimedijinoj ostavi.

• Zvanični veb-sajt
• Central Balkan National Park Photo Gallery
• Central Balkan National Park Image Gallery