Kumodraž
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. |
Kumodraž | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Grad | Beograd |
| Opština | Voždovac |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 44′ 35″ S; 20° 29′ 59″ I / 44.743° S; 20.4998° I |
  Kumodraž Kumodraž na karti Grada Beograda | |
Kumodraž je mesna zajednica beogradske opštine Voždovac. Prvi pisani dokumenti u kojim se spominje Kumodraž sežu u XVII i XVIII vek, kada se u pojedinim turskim spisima pominje Kumodraž kao selo sa svega desetak kuća. U Kumodražu je rođen srpski vojvoda Stepa Stepanović, učesnik oslobodilačkih ratova od 1876. pa sve do 1918. godine.
U Kumodražu se nalazi OŠ „Vojvoda Stepa“, kao i crkva svete Trojice, FK „Torlak“ i KK „Torlak“. Takođe se u Kumodražu nalazi i Farmaceutski fakultet Univerziteta u Beogradu, Institut za imunologiju i virusologiju „Torlak“ i Institut za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo. Kumodraž je podeljen na Kumodraž staro selo, Kumodraž 1 i Kumodraž 2.
Ovde se nalazi Crkva Svete Trojice u Kumodražu.
Položaj
[uredi | uredi izvor]Kumodraž se nalazi u dolini kumodraškog polja i brda Torlak. Nalazi se na oko 9 km udaljenosti od centra Beograda. Kumodraž graniči sa naseljima Kumodraž 2 na severu, Mitrovo Brdo na severozapadu, Veliki Mokri Lug na severoistoku, Stepin Lug na jugoistoku i Jajinci na zapadu.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Kumodraž se u pisanim izvorima prvi put pojavljuje u prvom turskom popisu iz 1528. godine. I pored nedostatka starijih materijalnih i pisanih istorijskih izvora, nije isključena mogućnost da je Kumodraž postojalo i u ranijem periodu, najverovatnije još u srednjem veku.[1]
Stariji naziv naselja je Kumanovo.[1] U ratovima 1912-18. poginulo je 122 vojnika iz sela, u njihovu čast je otkriven spomenik 8. novembra 1924.[2]
Kumodraž se tokom vekova menjao i u na kraju u potpunosti izgubilo karakter sela.[1]
Delovi Kumodraža
[uredi | uredi izvor]Kumodraž je podeljen na Kumodraž staro selo, Kumodraž 1 i Kumodraž 2.
Kumodraž 1 obuhvata veliki deo Kumodraža. Smešten je na brdu Torlak i on graniči sa Kumodražom 2 na severozapadu, Kumodražom 1 na istoku i sa Jajincima na jugozapadu. U selu Kumodraž nalazi se OŠ "Vojvoda Stepa" i crkva svete Trojice. Prema popisu iz 2002. u selu Kumodraž je živelo 3.228 stanovnika. Kroz selo Kumodraž prolaze ulice kao što su ulica Topola, Jorgovana, Gunjak, Kalemarska, Zemljoradnička, Prolećna, Oktobarska, Ruža itd.
Kumodraž staro selo se nalazi na istočnom delu Kumodraža. On graniči sa naseljima Veliki Mokri Lug na severu, Stepin Lug na jugu i selo Kumodraž na zapadu. Prema popisu iz 2002. u Kumodražu 1 je živelo 1.973 stanovnika i bilo je 575 domaćinstava. Kroz Kumodraž 1 prolaze ulice Kovačka, Đurđevdanska, Daljska, Miholjska, Tekeriška, Božićna, Remetinska, Prolomska, Vrčinska, Ubska itd.
U Kumodražu 1 nalazi se rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Vrčinskoj ulici br.1.
Kumodraž 2 se nalazi na severnom delu Kumodraža i to je stambeno naselje. Kroz Kumodraž 2 prolaze veće ulice kao što su ulica Vojvode Stepe i Kumodraška. Mesna zajednica i tržni centar nalaze se u centru naselja, a uskoro bi trebalo da počne i gradnja manje ambulante. Većina dece se školuje u naselju Braće Jerković. Prema popisu iz 2002. ovde je živelo 3.540 stanovnika.
Kultura
[uredi | uredi izvor]
Na prostoru Kumodraža nalaze se administrativni centar Udruženje za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”.[3][4]
Adligat obuhvata Biblioteku Lazić kao jedna od najdugovečnijih privatnih porodičnih biblioteka, muzejske institucije Muzej srpske književnosti i Muzej knjige i putovanja. Adligat poseduje jednu od većih privatnih biblioteka u Srbiji i regionu, sa preko milion bibliografskih jedinica. U okviru Adligata nalaze se brojni raritetni predmeti, eksponati, kolekcije, naročito knjige napravljene od najrazličitijih materijala, najveća kolekcija potpisanih odnosno knjiga sa posvetama u Srbiji, predmeti Obrenovića, srednjovekovni nakit, kao i zasebne tematske kolekcije na osnovu istorijskog perioda (Srpska revolucija, prvi svetski rat, komunizam i mnoge druge).[5]
Transport
[uredi | uredi izvor]Kroz Kumodraž prolaze sledeće linije GSP-a:
- 25 (Kumodraž 2–Karaburma 2)
- 25P (Kumodraž/Stepina kuća/–Mirijevo 4)
- 33 (Kumodraž–Pančevački most)
- 39 (Kumodraž 1–Slavija)
- 312 (Veliki Mokri Lug - Kumodraž -Veliki Mokri Lug)
- 406L (Voždovac- Zemljoradnička ulica (Kumodraž)- Beli potok)
- 409 (Voždovac - Jajinci - Kumodraž (ulica Ruža) - Voždovac) - kružna linija
i noćna linija
- 33N (Kumodraž–Trg Republike)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v Sibinović 2013, str. 3.
- ^ "Politika", 9. nov. 1924, str. 4
- ^ „Adligat otvara digitalne arhive javnosti; Materijali za razonodu ali i za naučna istraživanja”. B92.net (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-12-21.
- ^ Kovačević, Miona. „Kako je jedna srpska porodica 250 godina skupljala NAJVREDNIJE KNJIGE SVETA”. Blic.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-12-21.
- ^ „Zanimljivi eksponati i izložbe” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-12-21.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Sibinović, Ana (2013). Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića (PDF). Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Pristupljeno 26. 8. 2015.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- "Kolo", 27. maj 1944 - đaci osnovne škole
