Velislav Vulović
Velislav Vulović (Beograd, 18. januar 1865 — Beograd, 16. januar 1931) je bio srpski inženjer i političar, predsednik Beogradske opštine, narodni poslanik, ministar građevina i ministar saobraćaja.
Velisav Vulović | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lični podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datum rođenja | 18. januar 1865. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datum smrti | 16. januar 1931.65 god.) ( | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Jugoslavija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Univerzitet | Beogradski univerzitet, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Profesija | inženjer, političar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Politička karijera | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Politička stranka | Narodna radikalna stranka, Demokratska stranka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Biografija
urediU Beogradu je završio osnovnu, srednju školu i studije tehnike na Velikoj školi. Studije politehnike je, kao pitomac Ministarstva građevina nastavio u Ganu u Belgiji,[1] gde je stekao inženjersku titulu.[2] Tokom studija u inostranstvu i po povratku u Srbiju se bavio proučavanjem organizacije železnica.[3]
Kao sposoban inženjer, od 1898. do 1902. je radio kao honorarni profesor na tehničkom odeljenju Velike škole. Istovremeno je radio u državnoj službi, kao stručnjak za uređenje državne železnice i 1907. je penzionisan na mestu inspektora direkcije železnice.[3]
Godine 1908. izabran je za predsednika Beogradske opštine.[3] Izradio je plan velikih radova po Beogradu, gde su u to vreme započeli veliki radovi na uređenju Beograda, naročito na kanalizaciji, vodovodu i uvedena je prva drvena kaldrma. Za modernizaciju grada Beograd je zaključio prvi zajam od 60 miliona dinara.[4]
Nakon toga je od oktobra 1909. do 1911. bio ministar građevina.[3] Za vreme njegovog mandata povećan je obim izgradnje železničkih pruga, reformisana je organizacija i upravljanje u železničkom saobraćaju i donet je savremen Zakon o javnim suvozemnim putevima (1910).[5]
Godine 1912. je biran za narodnog poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine Srbije i taj posao je radio sve do početka Prvog svetskog rata.[6]
Nakon izbijanja epidemije pegavca i povratnog tifusa (rekurensa), kao odbornik u Narodnoj skupštini u Nišu, bio je član Državnog odbora za suzbijanje zaraznih bolesti i njegov predsednik tokom čitavog trajanja epidemije. Ovaj odbor nezvanično je postojao oko 21. januara 1915. godine, odnosno tokom postojanja odbora.[7] Kao predsednik Odbora, imao je ulogu koordinatora ovog tela, koji je značajno uticao na rad saniteta 1915. godine.[8] Odbor je kritikovao neopravdano isticanje bespomoćnosti u borbi protiv epidemije, zbog oskudice u lekovima, lekarima, dezinfikacionim sredstvima, podsećajući da je u toj borbi od presudnog značaja inicijativa, ustalaštvo i organizovana borba.[9] Kada je usled nedostatka dovoljnog broja fabričkih autoklava, za uništavanje vaši, i pre dolaska britanske vojno-sanitetske misije, sa Vilijamom Hanterom na čelu, kao prenosica pegavog tifusa, nastao naučni problem kako ih zameniti, Vulović je bio preteča sanitarnih inženjera, radio na usavršavanju prototipa komore na topli suvi vazduh. Odbor je početkom marta 1915. pustio u rad „Dezinfikacionu centralu” u Nišu,[8] gde se osim stanovništva, nalazio skoncantrisan veliki broj vojnih bolnica, izbeglica i zarobljenika. Centrala je dnevno mogla da primi 1.200 osoba ili da razvaši 4000-5000 pari odela.[7] Kao poslanik u Narodnoj skupštini na Krfu putovao u Nicu, Marseju i Pariz.[3]
Godine 1918. je postao ministar saobraćaja, kao radikal. Bavio se obnavljanjem pruga razrušenih tokom rata i uspostavljanjem železnikog saobraćaja. Zatim je iz Radikalne prešao u Demokratsku stranku.[5]
Kao demokrata je 1919. postao ministar građevina, a 1920. je stavljen na raspoloženje.[3] Kao političar je bio odličan govornik i pisac političkih članaka, kao i državno pravnih rasprava.[6] Bio je vlasnik lista „Odjek” i njegov saradnik, a sarađivao je i u drugim listovima.[5]
Penzionisao se 1922. na mestu ministra na raspoloženju i iste godine je postao državni savetnik.[3] Nakon penzionisanja učestvovao je u društvenom i političkom životu i radio u Inženjerskom udruženju. [5]
Svečano je sahranjen 17. januara[6] u Arkadama na Novom groblju u Beogradu.
Porodica
urediSa suprugom Leposavom (1871—1948) je imao ćerke Milicu[10] (1903—1975), udatu za Vladimira Velmar-Jankovića[10], ćerku, udatu za Lazara Teokarevića,[10] srednjeg sina Dimitrija Mite Teokarevića i sina Nikolu[10] (1895—).
U njegovu čast
urediJedna ulica na Lisičjem potoku, u opštini Savski venac u Beogradu nosi njegovo ime.
Reference
uredi- ^ Maćić 2006, str. 510.
- ^ Politika & 17. 1. 1931.
- ^ a b v g d đ e Politika & 17. 1. 1931, str. 6.
- ^ Politika & 18. 1. 1931, str. 4.
- ^ a b v g Maćić 2006, str. 511.
- ^ a b v Vreme & 17. 1. 1931, str. 3.
- ^ a b Čukić 2018, str. 146.
- ^ a b Čukić 2018, str. 145.
- ^ Čukić 2018, str. 150.
- ^ a b v g Pravda & 18. 5. 1930, str. 3.
Literatura
uredi- Milenović, Miomir; Tanović, Jovan, ur. (17. 1. 1931). „Velisav Vulović”. Politika. Beograd. 8152: 6. Pristupljeno 9. 12. 2018.[mrtva veza]
- Milenović, Miomir; Tanović, Jovan, ur. (18. 1. 1931). „Sahrana Velisava Vulovića”. Politika. Beograd. 8153: 4. Pristupljeno 9. 12. 2018.[mrtva veza]
- „Velislav Vulović”. Vreme. Beograd. 3251: 3. 17. 1. 1931. Pristupljeno 9. 12. 2018.
- Sokić, Damjan, ur. (18. 1. 1931). „Sahrana bivšeg ministra i državnog savetnika Velislava Vukovića”. Pravda. Beograd. 18: 3. Pristupljeno 10. 12. 2018.
- Maćić, Radovan (2006). Popov, Čedomir, ur. Srpski biografski rečnik, knjiga 2, B-G. Novi Sad: Matica srpska. ISBN 978-86-83651-62-7.
- Čukić, Goran (2018). „BATUT, 1915.: ENLIGHTENED SONS, START THE MEANINGFUL FIGHT AGAINST THE TYPHUS!Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu” (PDF). Acta Medica Medianae. Niš: Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu. 3 (57). ISSN 1821-2794. Pristupljeno 12. 12. 2018.